Isuf Luzaj

Isuf Luzaj
Państwo działania	Włochy Argentyna Stany Zjednoczone
Data i miejsce urodzenia	22 lutego 1913 ; Kanino
Data i miejsce śmierci	24 listopada 2000 ; Chicago
	profesor nauk humanistycznych
	Specjalność: filologia
Alma Mater	Uniwersytet Paryski

Isuf Luzaj (ur. 22 lutego 1913 w Kaninie, zm. 24 listopada 2000 w Chicago) – albański poeta i nauczyciel.

Życiorys

Urodził się 22 lutego 1913 roku w Kaninie w religijnej rodzinie, jego ojciec był sołtysem^[1]. Początkowo uczył się w Szkodrze i we Wlorze, a w latach 1933–1935 studiował na Uniwersytecie Paryskim^[2]^[1]. Po powrocie do Albanii pracował jako nauczyciel języka francuskiego w Elbasanie, Korczy i Wlorze^[2]^[1]. Podczas władzy króla Zoga I był przetrzymywany w więzieniu przez ponad miesiąc^[1].

Sprzeciwiał się włoskiej okupacji Albanii; jako nauczyciel we Wlorze zachęcał swoich uczniów do udziału w demonstracjach przeciwko okupantowi^[1]. Został aresztowany, a następnie przetrzymywany na wyspie Ventotene w latach 1940–1941^[2]^[1]. Po powrocie na teren Albanii działał w niepodległościowym ruchu Balli Kombëtar^[2], którego siłami dowodził w okolicach Wlory^[1]. W 1943 roku dołączył do Albańskiej Partii Socjaldemokratycznej i wydawał partyjne czasopismo Zëri i Lirisë, a w sierpniu tegoż roku wziął udział w spotkaniu w Mukje, podczas którego siły organizacji Balli Kombëtar osiągnęły porozumienie z komunistyczną Armią Narodowo-Wyzwoleńczą^[1].

W związku z przejęciem przez komunistów władzy w Albanii w listopadzie 1944 roku, podjął decyzję o opuszczeniu Wlory^[1]. Wraz z kilkoma ballistami dotarł do Durrës, gdzie jednak grupa została otoczona przez siły komunistyczne, które za nimi podążały w celu ich wyeliminowania^[2]. Grupie udało się oswobodzić i pieszo dotrzeć najpierw do Tirany, następnie do Szkodry, gdzie Luzaj wygłosił przemówienie; przekroczył następnie granicę z Jugosławią, a stamtąd przedostał się do Włoch^[1]. Pracował w Bibliotece Watykańskiej, pracował także jako nauczyciel języka łacińskiego w Brescii^[2]^[1]. W 1948 roku wyemigrował do Argentyny, gdzie studiował literaturę, a w 1960 roku został dyrektorem Francuskiego Instytutu Studiów Wyższych w Buenos Aires^[2]. Pięć lat później przeniósł się do Stanów Zjednoczonych, gdzie pracował jako wykładowca języka francuskiego oraz hiszpańskiego na University of New Hampshire^[2]. Został uhonorowany przez prezydenta Stanów Zjednoczonych Ronalda Reagana tytułem profesora^[1].

Zmarł dnia 24 listopada 2000 roku w Chicago, jego ciało zostało przetransportowane do Albanii i zostało pochowane we Wlorze^[2].

Twórczość

Rrëfime^[1]
Gloria e çmendjes (1995)^[2]
Lamtumira e yjeve (2001; wydanie pośmiertne)^[2]

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m Makensen Bungo: Makensen Bungo: Bisedë për Prof. Dr. Isuf Luzaj. zemrashqiptare.net, 2011-10-23. (alb.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k Isuf LUZAJ. albanianliterature.net. [dostęp 2010-02-21]. (ang.).

[zemra-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m Makensen Bungo: Makensen Bungo: Bisedë për Prof. Dr. Isuf Luzaj. zemrashqiptare.net, 2011-10-23. (alb.).

[albanian-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k Isuf LUZAJ. albanianliterature.net. [dostęp 2010-02-21]. (ang.).

[1]

[2]