Jaime Balmes

Jaime Luciano Balmes
Data i miejsce urodzenia	28 sierpnia 1810 ; Vich
Data i miejsce śmierci	9 lipca 1848 ; Vich
Miejsce pochówku	?↗
Wyznanie	katolicyzm
Prezbiterat	1834
	Multimedia w Wikimedia Commons

Jaime Luciano Balmes y Urpiá (ur. 28 sierpnia 1810 w Vich, zm. 9 lipca 1848 tamże)^[2] – hiszpański filozof, socjolog, pisarz polityczny, kapłan katolicki.

Życiorys

Studiował na uniwersytecie w Cervera (1826-1835). Kapłan od 1834, a od 1835 doktor teologii. W rodzinnym mieście był nauczycielem matematyki. W czasie wojny 1833-1839 popierał karlistów. Na początku lat 40. przebywał przeważnie w Vich i Barcelonie, zaś od 1844 w Madrycie. W latach 1842–1843 współredagował pismo „La civilización”. Następnie samodzielnie był redaktorem „El Pensamiento de nación” (1844-1846)^[3]^[4].

W czasie wojny domowej w Hiszpanii jego grobowiec został zniszczony, a zwłoki zbezczeszczone przez siły republikańskie. W setną rocznicę śmierci utworzono Instytut Balmezjański^[5].

Poglądy

W sferze filozofii uważał siebie za tomistę, dążył jednak do zespolenia tomizmu z filozofią Kartezjusza, Reida i Leibniza. W związku z tym jego system filozoficzny jest określany mianem eklektycznego. Wpłynął na badania nad scholastyką^[3]^[6].

Na płaszczyźnie politycznej opowiadał się za demokracją. Popierał reformy w Państwie Kościelnym, które podjął papież Pius IX. Na polu gospodarczym zwracał uwagę na problem wyzysku pracujących oraz niewłaściwy podział dóbr^[3].

Przyczynił się do rozwoju katolicyzmu społecznego^[4]. Bolesław Kumor określił go mianem „pierwszego katolickiego społecznika”^[7].

Prace

Observaciones sociales, politicas y económicas sobre los bienes del clero, Vich 1840
Considerationes sobre la situation en España, Barcelona 1840
La religion demonstrada al alcance de los niños, Barcelona 1841
El protestantismo comprado con el catolicismo en sus relaciones con la civilización europea, t. 1-4, Barcelona 1842-1844
El criterio, Barcelona 1845
Cartas a un escéptico en materia de religión, Barcelona 1846
Filosofia fundamental, t. 1-2, Barcelona 1846
Curso de filosofia elemental, t. 1-4, Barcelona 1847

Wydanie polskie

Katolicyzm i protestantyzm w stosunku do cywilizacji europejskiej, t. 1-2, Lwów 1873

Linki zewnętrzne

Katolicyzm i protestantyzm w stosunku do cywilizacji europejskiej, t. 1

Przypisy

↑ J. Tupikowski, Prawda i pewność jako węzłowe kategorie epistemologii Jaime L. Balmesa, „Roczniki Filozoficzne”, 58, 2010, 1, s. 263, przypis nr 1.
↑ Balmes Jaime Luciano, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2023-05-06] .
↑ ^a ^b ^c B. Dembowski, Cz. Strzeszewski, Balmes Jaime Luciano, [w:] Encyklopedia Katolicka, t. 1, Lublin 1973, kol. 1287.
↑ ^a ^b B. Szlachta, Balmes Jaime Luciano, [w:] Słownik historii doktryn politycznych, red. M. Jaskólski, t. 1, Warszawa 1997, s. 147.
↑ J. Bartyzel, „Umierać, ale powoli!”. O monarchistycznej i katolickiej kontrrewolucji w krajach romańskich 1815-2000, wyd. 2, popr. i uzup., Kraków 2006, s. 336.
↑ J. Tupikowski, Balmes Jaime Luciano [w:] Powszechna Encyklopeida FIlozofii, t. 1, Lublin 2000, s. 473-474.
↑ B. Kumor, Historia Kościoła, cz. 7: Czasy najnowsze 1815-1914, Lublin 1991, s. 298.

[1] J. Tupikowski, Prawda i pewność jako węzłowe kategorie epistemologii Jaime L. Balmesa, „Roczniki Filozoficzne”, 58, 2010, 1, s. 263, przypis nr 1.

[2] Balmes Jaime Luciano, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2023-05-06] .

[autonazwa1-3] B. Dembowski, Cz. Strzeszewski, Balmes Jaime Luciano, [w:] Encyklopedia Katolicka, t. 1, Lublin 1973, kol. 1287.

[autonazwa2-4] B. Szlachta, Balmes Jaime Luciano, [w:] Słownik historii doktryn politycznych, red. M. Jaskólski, t. 1, Warszawa 1997, s. 147.

[5] J. Bartyzel, „Umierać, ale powoli!”. O monarchistycznej i katolickiej kontrrewolucji w krajach romańskich 1815-2000, wyd. 2, popr. i uzup., Kraków 2006, s. 336.

[6] J. Tupikowski, Balmes Jaime Luciano [w:] Powszechna Encyklopeida FIlozofii, t. 1, Lublin 2000, s. 473-474.

[7] B. Kumor, Historia Kościoła, cz. 7: Czasy najnowsze 1815-1914, Lublin 1991, s. 298.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]