Jan Draus

Jan Draus
Państwo działania	Polska
Data i miejsce urodzenia	25 marca 1952 ; Kolbuszowa
	Profesor nauk humanistycznych
Alma Mater	Uniwersytet Jagielloński
Doktorat	1981
Habilitacja	1994
Profesura	2000
	Nauczyciel akademicki
Uniwersytet	Uniwersytet Rzeszowski
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Jan Marian Draus (ur. 25 marca 1952 w Kolbuszowej) – polski historyk, polityk i nauczyciel akademicki, profesor nauk humanistycznych, senator II kadencji, członek Kolegium Instytutu Pamięci Narodowej.

Życiorys

Syn Franciszka i Heleny^[1]. Ukończył w 1976 studia historyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim. W 1981 uzyskał stopień doktora, a w 1994 doktora habilitowanego (w Instytucie Historii Nauki PAN). W 2000 otrzymał tytuł profesora nauk humanistycznych. Został nauczycielem akademickim w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Rzeszowie, a w 2001 na nowo powołanym Uniwersytecie Rzeszowskim. Był tez wykładowcą na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim^[2]. Od 2001 był rektorem Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Przemyślu^[3], w 2006 przekształconej w Państwową Wyższą Szkołę Wschodnioeuropejską. Opublikował m.in. kilkanaście pozycji książkowych o tematyce historycznej. Był również redaktorem naczelnym Encyklopedii Rzeszowa^[4].

W latach 80. działał w opozycji demokratycznej, należał do „Solidarności”. Od 1991 do 1993 sprawował mandat senatora II kadencji, wybranego z lokalnego komitetu Regionalne Forum Wyborcze. Zasiadał w klubie parlamentarnym Konwencja Polska. W wyborach parlamentarnych w 1993 bez powodzenia ubiegał się o reelekcję, startując w województwie rzeszowskim z ramienia KW „Zjednoczenie Polskie”^[5]. W latach 1994–1998 był wicedyrektorem Radia Rzeszów^[2].

W 1999 został powołany w skład Kolegium Instytutu Pamięci Narodowej, w 2007 z inicjatywy posłów PiS wybrany na drugą kadencję. Zakończył pełnienie tej funkcji w 2011 w związku z likwidacją Kolegium IPN. Kolejny raz został członkiem tego ciała po jego ponownym utworzeniu w 2016^[6], a w 2023 został wybrany na następną kadencję^[7]. Obejmował funkcję przewodniczącego tego gremium^[2].

Jest bratem Ewy Draus^[8].

Odznaczenia i wyróżnienia

W 2015 prezydent Bronisław Komorowski odznaczył go Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski^[9]. W 2017 został wyróżniony Medalem „Polonia Semper Fidelis”, w 2018 otrzymał Krzyż Wolności i Solidarności^[10] oraz Medal 100-lecia Odzyskania Niepodległości^[11]. W 1991 został uhonorowany Nagrodą Miasta Rzeszowa^[11], w 2012 rada miejska w Przemyślu nadała mu tytuł honorowego obywatela tego miasta^[12].

Publikacje

Oświata na Rzeszowszczyźnie w latach 1939–1945 (współautor: Ryszard Terlecki), Wrocław-Gdańsk: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1984.
Polskie szkoły wyższe i instytucje naukowe na emigracji 1939–1945 (współautor: Ryszard Terlecki), Wrocław-Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1984.
Diecezja przemyska w latach 1939–1945, t. 3, pod red. Jana Drausa i Jana Musiała, Przemyśl: Biblioteczka Przemyska, 1990.
Oświata i nauka polska na Bliskim i Środkowym Wschodzie 1939–1950, Lublin: TNKUL, 1993.
Stronnictwo Pracy w województwie rzeszowskim 1945–1946–1950: z dziejów regionalnej chadecji, Rzeszów: Instytut Europejskich Studiów Społecznych, 1998.
Przeciw Solidarności 1980–1989: rzeszowska opozycja w tajnych archiwach Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, wybór dokumentów i oprac. Jan Draus i Zbigniew Nawrocki, Rzeszów: Zarząd Regionu NSZZ „Solidarność”, 2000.
Historia wychowania (współautor: Ryszard Terlecki), t. 2: Wiek XIX i XX, Kraków: Wydawnictwo WAM – WSFP „Ignatianum”, 2005.
Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie 1918–1946. Portret kresowej uczelni, Kraków: Księgarnia Akademicka, 2007.
Państwowa Wyższa Szkoła Wschodnioeuropejska w Przemyślu 2001–2011 (współautor: Zdzisław Budzyński), Przemyśl: Państwowa Wyższa Szkoła Wschodnioeuropejska, 2011.
Konferencja Rektorów Publicznych Szkół Zawodowych w Polsce 1998–2013. 15 lat KRePSZ, Gniezno: Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa, 2013.
Fundacje naukowo-wychowawcze Adama Kozłowieckiego (współautor: Ludwik Grzebień), Majdan Królewski: Fundacja im. Księdza Kardynała Adama Kozłowieckiego „Serce bez Granic”, 2014.
Living torches, Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 2018.
Before the Berlin wall fell. Hungary, Czechoslovakia and Poland towards the Refugees from the East Germany in 1989 (współautor: Maciej Szymanowski), Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 2019.

Przypisy

↑ Dane osoby z katalogu osób „rozpracowywanych”. katalog.bip.ipn.gov.pl. [dostęp 2023-05-20].
↑ ^a ^b ^c Prof. dr hab. Jan Draus. ipn.gov.pl. [dostęp 2017-12-30].
↑ Jolanta Ziobro. Minister wręczył nominacje. „Tygodnik Sanocki”. nr 20 (497), s. 2, 18 maja 2001.
↑ Encyklopedia Rzeszowa. WordCat. [dostęp 2023-05-24]. (ang.).
↑ Obwieszczenie Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 23 września 1993 r. o wynikach wyborów do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej przeprowadzonych w dniu 19 września 1993 r. (M.P. z 1993 r. nr 50, poz. 471).
↑ Sejm wybrał członków Kolegium IPN. rp.pl, 23 czerwca 2016. [dostęp 2016-06-23].
↑ Sejm powołał członków Kolegium Instytutu Pamięci Narodowej. dzieje.pl, 17 czerwca 2023. [dostęp 2023-06-22].
↑ Ewa Draus wojewodą. nowiny24.pl, 1 grudnia 2005. [dostęp 2017-12-30].
↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 3 marca 2015 r. o nadaniu orderów i odznaczeń (M.P. z 2015 r. poz. 434).
↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 17 września 2018 r. o nadaniu odznaczeń (M.P. z 2018 r. poz. 1132).
↑ ^a ^b Wanda Tarnawska: Jan Draus. Encyklopedia Solidarności. [dostęp 2023-05-24].
↑ Honorowi Obywatele Przemyśla. przemysl.pl. [dostęp 2013-02-21].

Bibliografia

Druk sejmowy nr 1518 z biogramami kandydatów do Kolegium IPN z 15 marca 2007. [dostęp 2013-02-21].
Prof. dr hab. Jan Marian Draus, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2013-02-21] .
Nota biograficzna w Encyklopedii Solidarności. [dostęp 2015-01-09].

Linki zewnętrzne

Jan Draus. WordCat. [dostęp 2023-05-24]. (ang.).

[IPN-1] Dane osoby z katalogu osób „rozpracowywanych”. katalog.bip.ipn.gov.pl. [dostęp 2023-05-20].

[ipn2-2] Prof. dr hab. Jan Draus. ipn.gov.pl. [dostęp 2017-12-30].

[TS-3] Jolanta Ziobro. Minister wręczył nominacje. „Tygodnik Sanocki”. nr 20 (497), s. 2, 18 maja 2001.

[WC2-4] Encyklopedia Rzeszowa. WordCat. [dostęp 2023-05-24]. (ang.).

[OBW-5] Obwieszczenie Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 23 września 1993 r. o wynikach wyborów do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej przeprowadzonych w dniu 19 września 1993 r. (M.P. z 1993 r. nr 50, poz. 471).

[KOL-6] Sejm wybrał członków Kolegium IPN. rp.pl, 23 czerwca 2016. [dostęp 2016-06-23].

[7] Sejm powołał członków Kolegium Instytutu Pamięci Narodowej. dzieje.pl, 17 czerwca 2023. [dostęp 2023-06-22].

[BRAT-8] Ewa Draus wojewodą. nowiny24.pl, 1 grudnia 2005. [dostęp 2017-12-30].

[KKOOP-9] Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 3 marca 2015 r. o nadaniu orderów i odznaczeń (M.P. z 2015 r. poz. 434).

[KWiS-10] Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 17 września 2018 r. o nadaniu odznaczeń (M.P. z 2018 r. poz. 1132).

[ES-11] Wanda Tarnawska: Jan Draus. Encyklopedia Solidarności. [dostęp 2023-05-24].

[HOMP-12] Honorowi Obywatele Przemyśla. przemysl.pl. [dostęp 2013-02-21].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]