Jan Janiszowski

Jan Janiszowski
	pułkownik piechoty
Pełne imię i nazwisko	Jan Władysław Janiszowski
Data i miejsce urodzenia	15 czerwca 1874 ; Warszawa, Królestwo Polskie
Data i miejsce śmierci	1940 ; Charków, USRR, ZSRR
	Przebieg służby
Lata służby	1893–1927
Siły zbrojne	Wojsko Polskie
Jednostki	24 Pułk Piechoty
Stanowiska	dowódca pułku
Główne wojny i bitwy	wojna rosyjsko-japońska; wojna polsko-bolszewicka
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Jan Władysław Janiszowski (ur. 15 czerwca^[a] 1874 w Warszawie, zm. wiosną 1940 w Charkowie) – pułkownik piechoty Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.

Życiorys

Urodził się 15 czerwca 1874 w Warszawie, w rodzinie Lucjana i Julii z Bubrkowskich^[2]^[3]. Ukończył sześć oddziałów w warszawskiej szkole miejskiej i zdał egzamin z zakresu sześciu klas szkoły realnej, który uprawniał go do odbycia służby wojskowej w armii rosyjskiej na prawach wolontariusza^[2]. 1 stycznia 1893 wstąpił jako wolontariusz do 29 czernichowskiego pułku piechoty^[4]. Od 1 lipca 1894, po ukończeniu ośmiomiesięcznego kursu szkoły podoficerskiej, pełnił służbę w jednej z kompanii pułku^[5]. 15 lipca 1895 został odkomenderowany do Odesskiej Szkoły Junkrów Piechoty^[6]. 15 sierpnia 1897, po ukończeniu szkoły, został mianowany chorążym i wcielony do 50 białostockiego pułku piechoty na stanowisko młodszego oficera kompanii^[4].

27 stycznia 1919 został przyjęty do Wojska Polskiego z byłej armii rosyjskiej i byłych Korpusów Wschodnich z zatwierdzeniem posiadanego stopnia podpułkownika ze starszeństwem od dnia 11 października 1914^[7]. Od stycznia do 10 września 1920 dowodził 24 pułkiem piechoty^[8]^[9]. Na tym stanowisku 11 czerwca 1920 został zatwierdzony w stopniu podpułkownika piechoty ze starszeństwem z dniem 1 kwietnia 1920 w „grupie byłych Korpusów Wschodnich i byłej armii rosyjskiej”^[10]. Od 25 kwietnia do 18 czerwca 1921 był słuchaczem kursu informacyjnego dla wyższych dowódców w Warszawie.

3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu pułkownika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 83. lokatą w korpusie oficerów piechoty. W latach 1923–1924 był komendantem Powiatowej Komendy Uzupełnień Siedlce, pozostając na ewidencji 22 pułku piechoty w Siedlcach^[11]^[12]. Z dniem 30 września 1927 został przeniesiony w stan spoczynku^[13]. W 1934 pozostawał na ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień w Siedlcach. Posiadał wówczas przydział mobilizacyjny do Oficerskiej Kadry Okręgowej nr IX i był „przewidziany do użycia w czasie wojny”^[14].

W nieznanych okolicznościach dostał się do niewoli sowieckiej i przebywał w obozie w Starobielsku^[3]. Wiosną 1940 został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i pogrzebany w jednym z masowych grobów w Piatichatkach^[3], gdzie od 17 czerwca 2000 mieści się oficjalnie Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie^[15].

Postanowieniem nr 112-48-07 Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego z 5 października 2007 został awansowany pośmiertnie na stopień generała brygady^[16]^[17]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”^[18]^[19].

Był żonaty (nazwisko panieńskie Egiersdorff), miał córkę Wandę (ur. 22 listopada 1910)^[2].

Ordery i odznaczenia

Order Świętego Włodzimierza 4 stopnia z mieczami i kokardą^[2]
Order Świętej Anny 2 stopnia z mieczami^[2]
Order Świętego Stanisława 2 stopnia z mieczami^[2]
Order Świętej Anny 3 stopnia z mieczami i kokardą dwukrotnie^[2]
Order Świętego Stanisława 3 stopnia z mieczami i kokardą^[2]
Order Świętej Anny 4 stopnia z napisem na szabli „Za odwagę”^[2]
Srebrny Medal Pamiątkowy za Wojnę z Japonią (ros. Медаль «В память русско-японской войны»)^[2]

Zobacz też

Uwagi

↑ Według źródeł rosyjskich urodził się 3 lipca 1874^[1]. Jeżeli data 3 lipca 1874 jest faktyczną datą urodzenia z kalendarza juliańskiego to, zgodnie z kalendarzem gregoriańskim był to dzień 15 lipca 1874. Zobacz daty nowego i starego porządku.

Przypisy

↑ Янишовский Иван Лукьянович. Офицеры русской императорской армии. [dostęp 2024-02-04]. (ros.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j Kolekcja ↓, s. 2.
↑ ^a ^b ^c Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 183.
↑ ^a ^b Kolekcja ↓, s. 3.
↑ Kolekcja ↓, s. 3, 4.
↑ Kolekcja ↓, s. 2, 3.
↑ Dz. Rozk. Wojsk. Nr 12 z 4 lutego 1919, poz. 422.
↑ Pałac 1930 ↓, s. 22, jako Janiszewski.
↑ Księga chwały piechoty wymienia go pod nazwiskiem Janiszewski.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 23 z 23 czerwca 1920, s. 499.
↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 188, 396, 1478.
↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 177, 339, 1347.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 19 z 22 lipca 1927, s. 215.
↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 323, 1026.
↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. LXXIV.
↑ M.P. z 2007 r. nr 85, poz. 885
↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 2 [dostęp 2024-08-30] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
↑ „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2024-01-09].
↑ Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).

Bibliografia

Jan Władysław Janiszowski. [w:] Kolekcja Generałów i Osobistości, sygn. I.480.754 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-02-04].
Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2023-10-30].
Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
Józef Pałac: Zarys historji wojennej 24-go pułku piechoty. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1930, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
Księga chwały piechoty, praca zbiorowa, Warszawa 1992, reprint wydania z 1939 r.

[2] Według źródeł rosyjskich urodził się 3 lipca 1874^[1]. Jeżeli data 3 lipca 1874 jest faktyczną datą urodzenia z kalendarza juliańskiego to, zgodnie z kalendarzem gregoriańskim był to dzień 15 lipca 1874. Zobacz daty nowego i starego porządku.

[1] Янишовский Иван Лукьянович. Офицеры русской императорской армии. [dostęp 2024-02-04]. (ros.).

[CITEREFKolekcjas._2-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j Kolekcja ↓, s. 2.

[CITEREFKsięga_Cmentarna_Charkowa2003183-4] Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 183.

[CITEREFKolekcjas._3-5] Kolekcja ↓, s. 3.

[CITEREFKolekcjas._3,_4-6] Kolekcja ↓, s. 3, 4.

[CITEREFKolekcjas._2,_3-7] Kolekcja ↓, s. 2, 3.

[8] Dz. Rozk. Wojsk. Nr 12 z 4 lutego 1919, poz. 422.

[CITEREFPałac193022,_jako_Janiszewski-9] Pałac 1930 ↓, s. 22, jako Janiszewski.

[10] Księga chwały piechoty wymienia go pod nazwiskiem Janiszewski.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_23_z_23_czerwca_1920,_s._499-11] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 23 z 23 czerwca 1920, s. 499.

[CITEREFRocznik_Oficerski1923188,_396,_1478-12] Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 188, 396, 1478.

[CITEREFRocznik_Oficerski1924177,_339,_1347-13] Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 177, 339, 1347.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_19_z_22_lipca_1927,_s._215-14] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 19 z 22 lipca 1927, s. 215.

[CITEREFRocznik_Oficerski_Rezerw1934323,_1026-15] Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 323, 1026.

[CITEREFKsięga_Cmentarna_Charkowa2003LXXIV-16] Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. LXXIV.

[17] M.P. z 2007 r. nr 85, poz. 885

[18] Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 2 [dostęp 2024-08-30] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).

[19] „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2024-01-09].

[20] Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).

[a]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[1]