Jewgienij Baratynski
Data i miejsce urodzenia |
2 marca 1800 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
11 lipca 1844 |
Narodowość |
rosyjska |
Język |
rosyjski |
Dziedzina sztuki |
literatura |
Epoka | |
Ważne dzieła | |
Finlandia | |
Strona internetowa |
Jewgienij Abramowicz Baratynski, ros. Евге́ний Абра́мович Бараты́нский (Boratynski; ur. 19 lutego?/3 marca 1800 we wsi Mara w guberni tambowskiej, zm. 11 lipca 1844 w Neapolu)[1] – oficer wojska rosyjskiego[2], poeta, przedstawiciel rosyjskiego romantyzmu[1], prekursor symbolizmu[3][4].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Młodość
[edytuj | edytuj kod]Pochodził z rodziny szlacheckiej[5] o polskich korzeniach[2]. Był synem generała[6] Abrama Andriejewicza Baratyńskiego i Aleksandry Fiodorownej. Urodził się jako pierwsze z ośmiorga rodzeństwa[5]. Należał do Korpusu Paziów, z którego został wykluczony[2] za samowolne działanie[6]. W 1819 roku został powołany do wojska jako szeregowiec w Petersburgu, a rok później w Finlandii, gdzie służył przez kolejne 6 lat[2]. W 1826 roku podniesiono go do godności oficera, jednak Baratynski zrezygnował z dalszej kariery wojskowej[6], przeprowadzając się do Moskwy[2]. 9 czerwca 1826 zawarł związek małżeński z Anastasią Lwowną Engelhardt[5].
Działalność literacka
[edytuj | edytuj kod]Debiut literacki Jewgienija Baratynskiego miał miejsce w 1819 roku. W 1827 i 1835 wydano zestawione utwory poetyckie jako zbiory "Stichotworienija"[7]. Tworzył przede wszystkim lirykę refleksyjną, rozwijającą romantyczne wątki filozoficzne[1]. Pisał elegie erotyczne, psychologiczne i medytacyjne[8].
Był członkiem Wolnego Towarzystwa Miłośników Piśmiennictwa Rosyjskiego. Nawiązał bliskie relacje z Aleksandrem Puszkinem. Przyjaźnił się z Adamem Mickiewiczem, będąc jednocześnie miłośnikiem jego twórczości[4]. Pisał wiersze poświęcone polskiemu wieszczowi[1][3]. Elegie i fraszki Baratynskiego referowane były w salonach literackich[5]. Sam Baratyński był regularnym gościem salonu artystycznego Zinaidy Wołkońskiej[9].
W 1842 roku wydano ostatni tom poezji rosyjskiego romantyka zatytułowany "Sumierki", nacechowany tragizmem i pesymizmem[8] związanym z odczuwaniem przez poetę nieuniknionych zakrętów historycznych. Ich brak zrozumienia kreowało elegijny nastrój jego poezji, prowadziło do traktowania życia jako ofiary śmierci, a prawdy jako zagłady szczęścia[4].
Przekładaniem literatury Baratynskiego na język polski zajmował się Andrzej Lewandowski[10].
Wybrane utwory
[edytuj | edytuj kod]Na podstawie materiału źródłowego[4]:
- Finlandia (1820);
- Razłuka (1820);
- Buria (1824);
- Leda (1825);
- Eda (1826);
- Najada (1827);
- Nie bojsia jedkich osużdienij (1827);
- Bał (1828);
- Nie podrażaj (1828);
- Posledniaja smiert’ (1828);
- Rodina (1828);
- Nałożnica (1831);
- Na smiert’ Gete (1833);
- Foslednij poet (1835);
- Osień (1837);
- Mudriecu (1840);
- Firoskaf (1844).
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d Baratynski Jewgienij A., [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2022-05-27] .
- ↑ a b c d e Baratynski Jewgienij Abramowicz, [w:] Florian Nieuważny (red.), Słownik pisarzy rosyjskich, wyd. 1, Warszawa: Wiedza Powszechna, 1994, s. 43, ISBN 83-214-0961-X, OCLC 31416993 [dostęp 2022-05-27] .
- ↑ a b BARATYŃSKI Jewgienij A. [online], encyklopedia.interia.pl [dostęp 2022-05-27] (pol.).
- ↑ a b c d Baratynski Jewgienij Abramowicz, [w:] Mały Słownik Pisarzy Narodów Europejskich ZSRR, Warszawa: Wiedza Powszechna, 1966, s. 30 .
- ↑ a b c d Jewgienij Baratyński. Biografia. Biografia Jewgienija Baratyńskiego [online], coppershop.ru [dostęp 2022-05-27] .
- ↑ a b c Baratynski Jewgienij Abramowicz,, [w:] Mały Słownik Pisarzy Narodów Europejskich ZSRR, Warszawa: Wiedza powszechna, 1966, s. 29 .
- ↑ Baratynski Jewgienij Abramowicz, [w:] Mały Słownik Pisarzy Narodów Europejskich ZSRR, Warszawa: Wiedza Powszechna, 1966, s. 29-30 .
- ↑ a b Baratynski Jewgienij Abramowicz,, [w:] Słownik Pisarzy Świata, Kraków: Zielona Sowa, 1994, s. 72 .
- ↑ B. Mucha, W kręgu "przyjaciół Moskali". Adam Mickiewicz i księżna Zinaida Wołkońska, "Pamiętnik Literacki", LXXXIV, 1993, z. 1, s. 165-167. ISSN 0031-0514
- ↑ Jewgienij Baratynski , Iwan Kozłow , Aleksander Puszkin , Trzy poematy romantyczne, Andrzej Lewandowski (tłum.), Bydgoszcz: Instytut Wydawniczy "Świadectwo", 2017 .
- ISNI: 000000010876162X
- VIAF: 19686336
- LCCN: n50028271
- GND: 118657097
- LIBRIS: vs683scd425qvq7
- BnF: 119453132
- SUDOC: 034713808
- NLA: 35013377
- NKC: ola2002153865
- RSL: 000080875
- BNE: XX883976
- NTA: 069824029
- BIBSYS: 90146444
- CiNii: DA0416346X
- Open Library: OL6632889A
- PLWABN: 9810568376405606
- NUKAT: n01026647
- J9U: 987007278792205171
- LNB: 000012672
- NSK: 000281727, 000166511
- LIH: LNB:K+y;=Bk
- PWN: 3874283
- Britannica: biography/Yevgeny-Abramovich-Baratynsky
- Treccani: evgenij-abramovic-baratynskij
- Universalis: evgueni-abramovitch-baratynski
- БРЭ: 1878152
- NE.se: jevgenij-baratynskij
- SNL: Jevgenij_Baratynskij
- VLE: jevgenij-baratynskij
- Catalana: 0007461
- DSDE: Jevgenij_Baratynskij
- Hrvatska enciklopedija: 5830