Kazimierz Jasnoch

Kazimierz Jasnoch
Data i miejsce urodzenia	3 marca 1886 ; Czersk
Data i miejsce śmierci	17 stycznia 1966 ; Poznań
Zawód, zajęcie	żołnierz, malarz
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Kazimierz Jasnoch, ps. Pomorski, Kaszuba^[1] (ur. 3 marca 1886 w Czersku, zm. 17 stycznia 1966 w Poznaniu^[1]) – kapitan łączności Wojska Polskiego, malarz, powstaniec wielkopolski i śląski.

Życiorys

Syn Teodora i Marii z Sas-Karczyńskich^[2]. W 1897 ukończył Szkołę Podstawową w Czersku, następnie Collegium Marianum w Pelplinie. Po maturze wyjechał do Berlina. Przed I wojną światową studiował na Akademii Sztuk Pięknych w Berlinie-Charlottenburgu oraz w Paryżu^[3].

W okresie I wojny światowej został wcielony do armii pruskiej^[2]. Był współorganizatorem (m.in. z Mieczysławem Paluchem^[3]) łączności w Armii Wielkopolskiej. Zorganizował kompanię telegraficzną Okręgu Wojskowego I w Poznaniu. Jego działalność przyczyniła się do zdobycia przez powstańców wielkopolskich stacji radiowej na Cytadeli w Poznaniu. Za jego sprawą już w pierwszych dniach powstania zabezpieczono i obsadzono polskimi urzędnikami najważniejsze urzędy pocztowe w Poznaniu^[4]. W czasie powstania wielkopolskiego dowodził kompanią na froncie południowym. W czasie wojny polsko-bolszewickiej sprawował funkcję szefa łączności 15. Dywizji Piechoty^[3]. Podczas III powstania śląskiego dowodził łącznością Naczelnej Komendy Wojsk Powstańczych^[5]. Do rezerwy przeszedł 11 listopada 1922^[3]. W 1934, jako oficer rezerwy pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Poznań Miasto. Posiadał przydział w rezerwie do 7 Batalionu Telegraficznego w Poznaniu^[6]. Do 1939 pełnił różne funkcje w organizacjach kombatanckich^[3].

W 1923 ożenił się z Haliną Lange-Wnukowską^[2].

Od 1922 do 1924 podróżował po południu Europy i Afryce. Gdy wrócił, został intendentem Wielkopolskiego Muzeum Wojskowego. Pozostawał członkiem grupy artystycznej Ogniwo^[3]. Tworzył portrety i sceny rodzajowe wzięte z realiów życia Kaszubów i inspirowane tamtejszym folklorem, podejmując również tematy historyczne, m.in. kompozycje figuralne o tematyce powstańczej w obiektach wojskowych, jak siedziba 7. Batalionu Telegraficznego na Cytadeli w Poznaniu^[3]. Pisał artykuły historyczne (m.in. oparte na własnych wspomnieniach), w tym o powstaniach, a także o kaszubskiej sztuce ludowej^[1].

Wśród znamienitych osób, które rysował można wymienić Ignacego Paderewskiego oraz prezydenta Ignacego Mościckiego. W 1924 portret Ignacego Jana Paderewskiego jego autorstwa został wręczony kompozytorowi z okazji nadania mu doktoratu honoris causa Uniwersytetu Poznańskiego^[3]. Oprócz portretów artysta malował m.in. sceny z życia Kaszubów. W 1936 otrzymał Nagrodę Miasta Poznania za swą działalność.

W czasie kampanii wrześniowej walczył z Niemcami, a potem przedarł się do Francji, gdzie uczestniczył w tamtejszym ruchu oporu i walczył w partyzantce, co przypłacił m.in. paraliżem ręki. Po II wojnie światowej pozostał we Francji, w Polskich Siłach Zbrojnych. W 1947 powrócił do Polski, gdzie uprawiał malarstwo dekoracyjne w budynkach publicznych i kościołach (malował obrazy i wnętrza kościołów w Poznaniu, Stargardzie i Tczewie)^[1].

Pochowany na cmentarzu Górczyńskim w Poznaniu (kwatera IIIP-8-10)^[7].

Ordery i odznaczenia

Krzyż Niepodległości (20 lipca 1932)^[8]
Złoty Krzyż Zasługi (22 grudnia 1933)^[9]
Srebrny Krzyż Zasługi (24 grudnia 1928)^[10]
Wielkopolski Krzyż Powstańczy (4 listopada 1958)^[11]

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d Polska Niezwykła, Jasnoch Kazimierz
↑ ^a ^b ^c StanisławS. Łoza StanisławS. (red.), Czy wiesz kto to jest?, (Przedr. fotooffs., oryg.: Warszawa : Wydaw. Głównej Księgarni Wojskowej, 1938.), Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe : na zam. Zrzeszenia Księgarstwa, 1983, s. 296 .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Janusz Karwat, Problematyka Powstania Wielkopolskiegi 1918/1919 w wybranych dziedzinach kultury (w literaturze i twórczości plastycznej), Studia Europaea Gnesnensia, nr 11/2015, s. 112, ISSN 2082-5951.
↑ Wojska łączności, s.14
↑ Region Wielkopolska. Wielkopolanie w powstaniach górnośląskich
↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 175, 701.
↑ Plan Poznania - Cmentarze [online] .
↑ M.P. z 1932 r. nr 167, poz. 198 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
↑ M.P. z 1933 r. nr 294, poz. 322 „za udział w powstaniu Wielkopolskim oraz pracę społeczną”.
↑ M.P. z 1928 r. nr 297, poz. 732 „za zasługi, położone w powstaniu Wielkopolskiem”.
↑ Lista odznaczonych Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym [online], Uchwała Rady Państwa nr 11.04-0.897 z dnia 1958-11-04 .

Bibliografia

Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.

[niez-1] Polska Niezwykła, Jasnoch Kazimierz

[kto296-2] StanisławS. Łoza StanisławS. (red.), Czy wiesz kto to jest?, (Przedr. fotooffs., oryg.: Warszawa : Wydaw. Głównej Księgarni Wojskowej, 1938.), Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe : na zam. Zrzeszenia Księgarstwa, 1983, s. 296 .

[karw-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Janusz Karwat, Problematyka Powstania Wielkopolskiegi 1918/1919 w wybranych dziedzinach kultury (w literaturze i twórczości plastycznej), Studia Europaea Gnesnensia, nr 11/2015, s. 112, ISSN 2082-5951.

[4] Wojska łączności, s.14

[regio-5] Region Wielkopolska. Wielkopolanie w powstaniach górnośląskich

[CITEREFRocznik_Oficerski_Rezerw1934175,_701-6] Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 175, 701.

[7] Plan Poznania - Cmentarze [online] .

[8] M.P. z 1932 r. nr 167, poz. 198 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.

[9] M.P. z 1933 r. nr 294, poz. 322 „za udział w powstaniu Wielkopolskim oraz pracę społeczną”.

[10] M.P. z 1928 r. nr 297, poz. 732 „za zasługi, położone w powstaniu Wielkopolskiem”.

[11] Lista odznaczonych Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym [online], Uchwała Rady Państwa nr 11.04-0.897 z dnia 1958-11-04 .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]