Kolcomysz szara
| Acomys cineraceus[1] | |||
| Heuglin, 1877[2] | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
kolcomysz szara | ||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[9] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
| |||
Kolcomysz szara[10] (Acomys cineraceus) – gatunek ssaka z podrodziny sztywniaków (Deomyinae) w obrębie rodziny myszowatych (Muridae), występujący w Afryce Wschodniej[9][11].
Zasięg występowania
[edytuj | edytuj kod]Kolcomysz szara występuje w Sudanie, Sudanie Południowym i zachodniej Etiopii; być może występuje w Dżibuti[12].
Taksonomia
[edytuj | edytuj kod]Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1877 roku niemiecki podróżnik i ornitolog Theodor von Heuglin nadając mu nazwę Acomys cineraceus[2]. Holotyp pochodził ze wschodniego Sennaru i okolic Kalabat w Sudanie[11].
A. cineraceus jest często umieszczany w A. cahirinus, ale wykazano, że ogranicza się do Sudanu, Sudanu Południowego i zachodniej Etiopii[12] i m.in. ma odmienny kariotyp (2n = 48 lub 50 chromosomów, w porównaniu z 2n = 36 u A. cahirinus)[11]. Morfologicznie jest bardzo podobna do A. kempi; odrębność tych gatunków nie jest pewna i wymaga dalszych badań[11]. Nie rozpoznaje się żadnych podgatunków, ale opisano zróżnicowanie geograficzne między trzema różnymi populacjami; okazy północne różnią się nieco od okazów południowych, a taksonomia wymaga korekty[12]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten takson za gatunek monotypowy[12].
Etymologia
[edytuj | edytuj kod]- Acomys: gr. ακη akē „ostry punkt”; μυς mus, μυός muos „mysz”[13].
- cineraceus: łac. cineraceus „popielatoszary”, od cinis, cineris „prochy, popioły”[14].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Długość ciała (bez ogona) 89–116 mm, długość ogona 72–121 mm, długość ucha 13–18 mm, długość tylnej stopy 13–19 mm; masa ciała 26–61 g[15].
Biologia
[edytuj | edytuj kod]Kolcomysz szara jest spotykana do wysokości 2000 m n.p.m., nie występuje na wyżynach Etiopii. Na wschód od Nilu żyje jej duża populacja, po zachodniej stronie rzeki jest dużo rzadsza. Zamieszkuje tereny skaliste i półpustynne. Prowadzi naziemny tryb życia, jest owadożerna. Wydaje się, że potrafi się przystosować do środowiska zaburzonego przez ludzką aktywność[9].
Populacja
[edytuj | edytuj kod]Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody uznaje kolcomysz szarą za gatunek najmniejszej troski. Populacja jest stabilna, nie są znane zagrożenia dla gatunku. Gatunek ten może być komensalem dla człowieka, żyjąc w jego pobliżu i nie przynosząc szkód[9].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Acomys cineraceus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c T. von Heuglin: Reise in Nordost-Afrika. Schilderungen aus dem Gebiete der Beni Amer und Habab nebst zoologischen Skizzen und einem Führer für Jagdreisende. Cz. 2. Braunschweig: G. Westermann, 1877, s. 70. (niem.).
- ↑ T. von Heuglin. Systematische Übersicht der Säugethiere Nordost - Afrika's mit Einschluß der arabischen Küste, des rothen Meeres, der Somáli- und der Nilquellen-Länder, südwärts bis zum vierten Grade nördlicher Breite. „Sitzungsberichte der Kaiserlichen Akademie der Wissenschaften. Mathematisch-Naturwissenschaftliche Classe”. 54, s. 573, 1866. (niem.).
- ↑ W.E. de Winton. List of mammals collected by N. C. Rothschild and A. F. R. Wollaston on the Upper Nile. „Novitates zoologicae”. 8, s. 400, 1901. (ang.).
- ↑ E. Heller. New species of rodents and carnivores from equatorial Africa. „Smithsonian miscellaneous collections”. 56 (17), s. 13, 1911. (ang.).
- ↑ Ch. Frick. A new genus and some new species and subspecies of Abyssinian rodents. „Annals of the Carnegie Museum”. 9, s. 26, 1914–1915. (ang.).
- ↑ R. Wettstein. Neue Nager und ein neuer Klippschliefer aus Kordofan. „Anzeiger (Kaiserliche Akademie der Wissenschaften in Wien Mathematisch-Naturwissenschaftliche Klasse)”. 53, s. 161, 1916. (niem.).
- ↑ H.W. Setzer. Mammals of the Anglo-Egyptian Sudan. „Proceedings of the United States National Museum”. 106 (3377), s. 536, 1956. (ang.).
- ↑ a b c d F. Cassola, Acomys cineraceus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2020, wersja 2020-2 [dostęp 2020-10-10] (ang.).
- ↑ W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 257. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ a b c d D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Acomys (Acomys) cineraceus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-12-28].
- ↑ a b c d C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 440. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
- ↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 75, 1904. (ang.).
- ↑ cineraceus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2021-12-28] (ang.).
- ↑ Ch. Denys, P. Taylor & K. Aplin. Opisy gatunków Muridae: Ch. Denys, P. Taylor, C. Burgin, K. Aplin, P.-H. Fabre, R. Haslauer, J. Woinarski, B. Breed & J. Menzies: Family Muridae (True Mice and Rats, Gerbils and relatives). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 602. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).