Location via proxy:   [ UP ]  
[Report a bug]   [Manage cookies]                
Przejdź do zawartości

Korona Europy

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Sprzątanie Wikipedii
Ten artykuł należy dopracować:
od 2019-07 → usunąć treści oparte na nierzetelnych źródłach lub podać w przypisach wiarygodne źródła informacji,
od 2019-07 → dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł.
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Korona Europy – spis najwyższych szczytów poszczególnych państw w granicach Europy wraz z ideą zdobycia wszystkich tych wzniesień. Powstała przez analogię do Korony Ziemi czy Korony Himalajów[1][2][3].

Definicja

[edytuj | edytuj kod]

Obecnie funkcjonuje równolegle kilka Koron Europy (w języku angielskim najczęściej funkcjonują jako Europe’s Highpoints lub Europe Highest Peaks), różniących się między sobą w niewielkim stopniu – przede wszystkim z uwagi na rozbieżne definiowanie przez autorów południowo-wschodnich granic Europy[4][5].

Dany spis uwzględnia tylko te szczyty, które zdaniem jego autorów leżą w obrębie Europy, nawet jeśli nie są najwyższym punktem danego kraju. Przykładowo, najwyższy szczyt Hiszpanii – Teide (3718 m n.p.m.) leży na Teneryfie w archipelagu Wysp Kanaryjskich, na Oceanie Atlantyckim, zaś w kontynentalnej części Hiszpanii najwyższym szczytem jest Mulhacén. Inny przykład: najwyższy szczyt Kazachstanu – Chan Tengri (7010 m n.p.m.) leży w Azji w górach Tienszan, zaś najwyższe wzniesienie w europejskiej części tego kraju to w zależności od przyjętego wariantu granicy Europy – Iczka (259 m) lub bezimienny[2] szczyt o współrzędnych geograficznych 50°44′09,35″N 58°11′27,31″E/50,735930 58,190920.

Kwestią sporną pozostaje przebieg granicy francusko-włoskiej w rejonie szczytu Mont Blanc. Francuzi twierdzą, iż główny wierzchołek leży w całości po stronie francuskiej, Włosi natomiast, iż granica przebiega granią przez wierzchołek główny.

Wątpliwości budzi także kwestia Kosowa, które nie zostało uznane przez wszystkie państwa członkowskie ONZ, a więc może być traktowane jako autonomiczny okręg Serbii. Dodatkowo według niektórych źródeł najwyższa w Kosowie jest Wielka Rudoka, której wysokość określana jest na 2658 m n.p.m. W przypadku potwierdzenia wysokości oraz dokładnego wyznaczenia granicy Kosowa z Macedonią Północną Wielka Rudoka może być najwyższym szczytem Kosowa. Należy jednak pamiętać iż przed ogłoszeniem niepodległości przez Kosowo, granica Serbii z Macedonią biegła stokiem poniżej wierzchołka Wielkiej Rudoki.

Czym innym jest Korona Gór Europy, która nie bierze pod uwagę granic państwowych, lecz granice łańcuchów górskich lub pasm górskich. W pierwszym przypadku zawierałaby kilkanaście szczytów, a w drugim kilkaset. W Europie nie istnieje jednak jeden uniwersalny podział łańcuchów górskich na pasma, co powoduje znaczny problem z określeniem konkretnych szczytów.

Lista szczytów

[edytuj | edytuj kod]

Wśród polskich zdobywców Korony Europy najczęściej uznaje się, że lista jej szczytów obejmuje następujące pozycje[6][7]:

Lp. Państwo Wysokość Szczyt
1 Francja 4806 Mont Blanc
2 Włochy 4806 lub 4748 Mont Blanc lub Mont Blanc de Courmayeur
3 Szwajcaria 4634 Dufourspitze
4 Austria 3798 Großglockner
5 Hiszpania 3479 Mulhacén
6 Niemcy 2962 Zugspitze
7 Andora 2942 Pic de Coma Pedrosa
8 Bułgaria 2925 Musała
9 Grecja 2918 Mitikas
10 Słowenia 2864 Triglav
11 Albania
Macedonia Północna 		2764 Korab
12 Kosowo 2656 Djeravica[8]
13 Słowacja 2655 Gerlach
14 Liechtenstein 2599 Vorder Grauspitz
15 Rumunia 2544 Moldoveanu
16 Czarnogóra 2534 Zla Kolata
17 Polska 2499 Rysy (wierzchołek NW)
18 Norwegia 2469 Galdhøpiggen
19 Bośnia i Hercegowina 2386 Maglić
20 Portugalia 2351 lub 1993 Pico lub Torre
21 Serbia 2169 Midžor
22 Islandia 2110 Öræfajökull (wierzchołek Hvannadalshnúkur)
23 Szwecja 2097 Kebnekaise
24 Ukraina 2061 Howerla
25 Rosja 1895 Narodnaja
26 Chorwacja 1831 Vrh Dinare
27 Czechy 1603 Śnieżka
28 Wielka Brytania 1345 Ben Nevis
29 Finlandia 1324 Halti
30 Irlandia 1038 Carrantuohill
31 Turcja 1031 Mahya Dağı
32 Węgry 1014 Kékes
33 Dania 880 Slættaratindur
34 San Marino 739 Monte Titano
35 Belgia 694 Signal de Botrange
36 Luksemburg 560 Kneiff
37 Kazachstan 509 lub 259 bezimienny lub Iczka
38 Mołdawia 428 Dealul Bălăneşti
39 Białoruś 345 Góra Dzierżyńska
40 Holandia 322 Vaalserberg
41 Estonia 317 Suur Munamägi
42 Łotwa 312 Gaiziņkalns
43 Litwa 294 Wysoka Góra
44 Malta 253 Ta’ Dmejrek
45 Monako[9] 161
46 Watykan 75 Wzgórze Watykańskie

Zdobywcy

[edytuj | edytuj kod]

Przyjmując za najwyższy szczyt Rosji Elbrusa pierwszą osobą, która zdobyła wszystkie szczyty był Brytyjczyk Ginge Fullen. Zrobił to w roku 1999 (zajęło mu to 7 lat)[10][11][12][13]. Pierwszą kobietą, która skompletowała szczyty z takiej listy, była Brytyjka, Rachel Crolla – osiągnęła to w 2007 roku[14]. W 2000 roku podobnie, szeroko zdefiniowaną listę (obejmującą m.in. Szcharę i Ararat), skompletował w rekordowo szybkim czasie Rod Baber – zajęło mu to 835 dni[15][16]. Szwedce Emmie Svensson zajęło to pomiędzy 2017 i 2018 mniej niż rok, przy czym lista ta obejmowała nieco inne szczyty[17][18].

Rachel Crolla wraz z Carlem McKeatingiem napisali przewodnik po najwyższych szczytach Europy Europe’s High Points. Reaching the summit of every country in Europe[5].

Polscy zdobywcy

[edytuj | edytuj kod]

Pierwszym Polakiem, który skompletował wszystkie szczyty, jest Krzysztof Kapes-Kowalski, zajęło mu to 14 lat i 7 dni. Ostatnią górę zdobył 16 sierpnia 2016[19]. Pierwszą Polką, która zdobyła Koronę Europy, jest Paulina Klonowska-Woźniak – trwało to od 1 marca 2003 do 26 czerwca 2019 roku. Za najwyższy szczyt europejskiej Rosji uznała ona jednak nie Narodną, lecz Elbrus[20].

W sierpniu 2019 roku Koronę Europy zdobyła Anita Polakowska. Skompletowanie pełnej listy zajęło jej zaledwie 30 miesięcy[21].

3 stycznia 2020 roku swój ostatni, 46 szczyt do korony zdobył Paweł Kośmiński, zostając tym samym czwartym Polakiem który stanął na najwyższych szczytach każdego z Europejskich Krajów[22]. Osiągnięcie tego celu wymagało nieco ponad 33 miesięcy.

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Leszek Konarski: Rekordowe szczytowanie. tygodnikprzeglad.pl, 2007-06-24. [dostęp 2019-08-09].
  2. ↑ a b » Korona Europy – Portal Górski – Góry, Skały, Wspinanie, Ścianki Wspinaczkowe – PortalGorski.pl [online], www.portalgorski.pl [dostęp 2019-08-09].
  3. ↑ Korona Europy – najwyższe szczyty Europy, Anna Śliwa skalnik.pl [dostęp 2024-07-08].
  4. ↑ Europe’s Highpoints summitpost.org (ang.) [dostęp 2019-01-31].
  5. ↑ a b ’„Europe’s High Points. Reaching the summit of every country in Europe”, Rachel Crolla, Carl McKeating, Cicerone 2009, ISBN 978-1-85284-577-3 (ang.).
  6. ↑ Lista szczytów KE według koronaeuropy.suder.cc [dostęp 2019-07-19].
  7. ↑ Lista szczytów KE według koronaeuropy.pl [dostęp 2019-07-19].
  8. ↑ Oficjalne stanowisko władz Kosowa co do najwyższego szczytu państwa zawarte jest w Roczniku Statystycznym Republiki Kosowa: Vjetari Statistikor i Republikës së Kosovës 2022, s.26 Kosovo Agency of Statistics (sq.) [dostęp 2023-03-12].
  9. ↑ Zobacz Mont Agel.
  10. ↑ zarchiwizowana strona gingefullen.com. gingefullen.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-02-24)]. (ang.) [dostęp 2019-01-31].
  11. ↑ An Interview with Adventurer Ginge Fullen 7summitsproject.com (ang.) [dostęp 2019-01-31].
  12. ↑ Lista zdobytych szczytów. gingefullen.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-02-25)]. (ang.) [dostęp 2019-01-31].
  13. ↑ „The view from the top”. Jon Bugge. phnompenhpost.com (ang.) [dostęp 2019-01-31].
  14. ↑ Według listy szczytów wskazanych w napisanej przez nią poradniku: „Europe’s High Points. Reaching the summit of every country in Europe”, Rachel Crolla, Carl McKeating (ang.).
  15. ↑ City executive scales 47th peak to break record independent.co.uk (ang.) [dostęp 2019-01-31].
  16. ↑ On an all-time high telegraph.co.uk (ang.) [dostęp 2019-01-31].
  17. ↑ Meet the woman climbing the highest mountain in every European country in under a year telegraph.co.uk (ang.) [dostęp 2019-01-31].
  18. ↑ Strona internetowa Emmy Svensson, zawierająca relacje ze zdobycia szczytów i ich listę 49peaks.com (ang.) [dostęp 2019-01-31].
  19. ↑ Super User, Polskie Himalaje 2018 – KRZYSZTOF KAPES-KOWALSKI Z KORONĄ EUROPY [online], www.polskiehimalaje.pl [dostęp 2016-10-01].
  20. ↑ Kobieca Korona Europy, portalgorski.pl [dostęp 2019-07-17].
  21. ↑ Anita Polakowska z Duńkowic zdobyła Koronę Europy, rzeszow.tvp.pl [dostęp 2019-09-03].
  22. ↑ Kacper Chudzik: Dentysta z Głogowa to czwarty Polak, który zdobył Koronę Europy. glogow.naszemiasto.pl, 2020-01-10. [dostęp 2020-12-13]. (pol.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Korona_Europy&oldid=75412031”