Kurume

Kurume
Nazwa japońska
Kanji	久留米市
Transkrypcja Hepburna	Kurume-shi
	; Panorama miasta
Herb	Flaga
Państwo	Japonia
Prefektura	Fukuoka
Wyspa	Kiusiu
Region	Kiusiu
Burmistrz	Shingo Haraguchi (od 31.01.2022)
Powierzchnia	229,96 km²
Populacja (2022); • liczba ludności; • gęstość	; 302 523; 1316 os./km²
Kod pocztowy	〒830-8520
	Symbole japońskie
Drzewo	(1) Japanese wax tree (Toxicodendron succedaneum),; (2) kamelia japońska (Camellia japonica),; ostrokrzew (Ilex rotunda),; (3) brzostownica japońska (Zelkova serrata),; (4) cynamonowiec kamforowy (Cinnamomum camphora )
Kwiat	(1) rhododendron 'Kurume', azalia 'Kurume', (Grupa Japanese Azalea, ind. Kurume Azalea & Kaempferi Azalea),; (2) Kosmos pierzasty (Cosmos bipinnatus Cav.)
	Położenie na mapie prefektury Fukuoka Kurume
	Położenie na mapie Japonii Kurume
	33°19′09″N 130°30′29″E/33,319167 130,508056
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa

Kurume (jap. 久留米市 Kurume-shi) – miasto w Japonii, w prefekturze Fukuoka (dawny region Chikugo), w północnej części wyspy Kiusiu (Kyūshū), nad rzeką Chikugo^[4].

Historia

Kurume ma długą historię, ludzie zamieszkiwali te tereny około 20 tys. lat temu. Uważa się, że uprawa ryżu rozpoczęła się tu wcześniej niż gdziekolwiek indziej w Japonii, dzięki ciepłemu klimatowi, obfitości wody i gleby.

W okresie Edo (1603–1868) znaczną część prowincji Chikugo zdominowała rodzina Arima, rezydując w centralnej części (honmaru) zamku Kurume. Była to drewniana budowla bez głównego donżonu (tenshukaku), otoczona siedmioma wieżyczkami (yagura)^[5].

W związku z całkowitą reformą państwa (restauracja Meiji), zniesieniem domen feudalnych i utworzeniem prefektur (haihan-chiken) zamek zamknięto w 1871 roku, a wszystkie budynki zostały zniszczone. W 1889 roku wraz z 38 miastami w całym kraju Kurume otrzymało administracyjną rangę -shi (市) i zostało włączone do prefektury Fukuoka^[5].

W 2005 roku przyłączono do miasta Kurume cztery miasteczka z powiatów: Mii, Mizuma, Ukiha^[6].

Gospodarka

Toshiba

W Kurume urodził się Hisashige Tanaka (1799–1881), inżynier mechanik, wybitny wynalazca, założyciel Shibaura Engineering Works, pierwszej prywatnej fabryki maszyn w Japonii i poprzednik jednego z największych w kraju producentów ciężkich maszyn elektrycznych (ob. Toshiba Corporation). Wśród wielu wynalazków, które stworzył, jak m.in. mechaniczne lalki karakuri-ningyō, Tanaka produkował mistrzowskie zegary, w tym najsłynniejsze arcydzieło mannen-jimeishō (mannen-dokei, „wieczny zegar”). Poza podstawowymi funkcjami zegarów zachodnich i japońskich, „wieczny zegar” posiada dzwonek alarmowy, wyświetla dni tygodnia, dwadzieścia cztery godziny dobowe, dwanaście znaków chińskiego zodiaku (daty w roku starego kalendarza) oraz wskazuje roczne ruchy Słońca i Księżyca widziane z Kioto. Wszystkie ruchome tarcze poruszają się dzięki sile sprężyny^[7]^[8].

Bridgestone

W 1931 roku Shōjirō Ishibashi (1889–1976) założył w Kurume przedsiębiorstwo Bridgestone Tire Co. Ltd., które z biegiem lat stało się jednym z największych producentów opon na świecie. W 1937 siedziba główna została przeniesiona z Kurume do Tokio. W 1984 nazwa została zmieniona na Bridgestone Corporation i przyjęto nowe logo firmy, a w 1988 Bridgestone połączył się z Firestone Tyre & Rubber Company, drugim co do wielkości producentem opon w USA^[9]^[a].

MoonStar

Firma MoonStar wytwarza od XIX wieku w Kurume różne rodzaje obuwia, w tym gumowego. Sukcesem firmy było wypuszczenie na rynek jika-tabi^[10] czyli płóciennych butów roboczych z oddzielonym wielkim palcem i gumowymi podeszwami. Są one powszechnie używane m.in. przez: robotników budowlanych, rolników, ogrodników, leśników^[11].

Rzemiosło

W całym regionie Chikugo panuje duch tradycyjnego rzemiosła. Poczynając od kurume-kasuri^[b], rodzaju bawełny w kolorze indygo, tkanej według pomysłu kilkunastoletniej dziewczynki o imieniu Den Inoue, która stworzyła nowy wzór w swoich projektach. Został on wyznaczony jako ważny, niematerialny zasób kultury narodowej^[12].

Innym rzemiosłem jest rantai-shikki (rantai → „użycie bambusowego kosza jako podstawy”, shikki → „wyroby z laki”) rodzaj techniki polegającej na ciasnym wyplataniu przedmiotów (tacek, koszyczków, torebek) z wąskich pasków bambusowych i pokrywaniu ich warstwami laki^[13].

Innym, tradycyjnym rzemiosłem rozwiniętym w Kurume jest jōjima-onigawara, dekoracyjna dachówka kalenicowa z wizerunkiem diabła, demona (oni).

Kultura

Tuż za centrum miasta Kurume znajduje się świątynia Daihonzan Naritasan Kurume Bun’in, której głównym elementem jest 62-metrowy posąg bogini miłosierdzia kołyszącej dziecko, Miłosiernej Matki Kannon. Wewnątrz posągu znajdują się spiralne schody. Otwarte okna pozwalają spojrzeć we wszystkich kierunkach. Pod posągiem znajduje się Muzeum Piekła i Raju, w którym znajdują się dramatyczne, graficzne rekonstrukcje scen przedstawiających buddyjskie niebo i piekło. Równie imponująca jest sama świątynia z marmurowymi schodami o 88 stopniach, prowadzących przez kilka bram. Największa z nich nazwana jest Wysadzaną Klejnotami Bramą Szczęścia^[14].

W pobliżu stacji kolejowej Kurume znajduje się chram^[c] Suiten-gū, którego historia liczy ponad 360 lat. Jest czczony jako sanktuarium strażnika mórz i boga bezpiecznego porodu. Co roku w sierpniu odbywa się festiwal sztucznych ogni, poświęcony temu sanktuarium^[15].

W 1928 roku w mieście utworzono szkołę medyczną, która jako uczelnia powstała po dołączeniu do niej Wydziału Handlu. Obecnie jest to wszechstronna prywatna uczelnia o nazwie Kurume University (Kurume Daigaku)^[16].

Inne trzy uczelnie to: kształcący pielęgniarki St. Mary’s College (Sei-Maria Gakuin Daigaku), Kurume Institute of Technology (Kurume Kōgyō Daigaku), żeński Kurume Shin-Ai Women's College (Kurume Shinai Jogakuin Tanki Daigaku).

Zobacz też

Waruna (Suiten)

Uwagi

↑ Nazwa „Bridgestone” powstała z przetłumaczenia na język angielski nazwiska założyciela i przestawienia kolejności jego elementów (znaków kanji). Ishi oznacza „kamień” (stone), bashi (udźw. hashi) – „most” (bridge), łącznie „kamienny most”.
↑ Kasuri → tkanina utkana z włókien specjalnie barwionych w celu tworzenia wzorów i obrazów na tkaninie, technika „ikat”.
↑ W piśmiennictwie polskim dot. Japonii słowo „chram” jest tłumaczeniem słowa jinja, a „świątynia” – buddyjskiej tera (o-tera, gdzie o jest przedrostkiem honoryfikatywnym). Podobnie w języku angielskim: jinja → „shrine”, tera → „temple”.

Galeria

Hisashige Tanaka: Lalki mechaniczne
Kurume-kasuri
Pomnik opony przed stacją kolejową Kurume
Kurume Suiten-gū
Oni-gawara
Jika-tabi

Przypisy

↑ 市の概要. Kurume City, 2022. [dostęp 2022-12-20]. (jap.).
↑ ^a ^b ^c Kurume City. Kurume City, 2022. [dostęp 2022-12-20]. (jap.).
↑ Rhododendron 'Kurume'. Związek Szkółkarzy Polskich, 2022. [dostęp 2022-12-20]. (pol.).
↑ 日本地図. Tokyo: Seibido Shuppan, 2018, s. 222, 223. ISBN 978-4-415-11272-5.
↑ ^a ^b Kurume History Walks. Kurume City. [dostęp 2022-12-23]. (ang.).
↑ 序論 - 久留米市. city.kurume.fukuoka.jp. [dostęp 2018-08-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-08-30)]. (jap.).
↑ National Project to Restore the Man-nen Dokei. Toshiba Corporation, 2022. [dostęp 2022-12-05]. (ang.).
↑ The "Man-nen Jimeisho" Chronometer Showcasing Hisashige's Clock-Making Expertise. Seiko Holdings Corporation, 2020. [dostęp 2022-12-06]. (ang.).
↑ HIstory. Bridgestone Corporation. [dostęp 2022-12-22]. (ang.).
↑ Kenkyusha’s New Japanese-English Dictionary. Tokyo: Kenkyusha Limited, 1991, s. 588, 1690. ISBN 4-7674-2015-6.
↑ Moonstar: Made in Kurume. www.moonstar.co.jp. [dostęp 2022-12-23]. (ang.).
↑ Kurume Kasuri. Kurume Kasuri, 2022. [dostęp 2022-12-22]. (ang.).
↑ Rantai Shikki. 福岡県商工部観光局観光政策課, 2018. [dostęp 2022-12-22]. (ang.).
↑ Daihonzan Naritasan Kurume Temple. Japan National Tourism Organization. [dostęp 2022-12-22]. (ang.).
↑ Learn All About Kurume in 3 Minutes!. Kurume City., 2020. [dostęp 2022-12-22]. (ang.).
↑ About Kurume University. Kurume University. [dostęp 2022-12-20]. (ang.).

Linki zewnętrzne

Oficjalna strona miasta (jap.)
Oficjalna strona miasta (ang.)
Informacja o świątyni Daihonzan Naritasan Kurume Bun’in (ang.)
Strona oficjalna Kurume Kasuri Association (ang.)
Strona oficjalna Shojiro Ishibashi Memorial Museum (ang.)

[10] Nazwa „Bridgestone” powstała z przetłumaczenia na język angielski nazwiska założyciela i przestawienia kolejności jego elementów (znaków kanji). Ishi oznacza „kamień” (stone), bashi (udźw. hashi) – „most” (bridge), łącznie „kamienny most”.

[13] Kasuri → tkanina utkana z włókien specjalnie barwionych w celu tworzenia wzorów i obrazów na tkaninie, technika „ikat”.

[17] W piśmiennictwie polskim dot. Japonii słowo „chram” jest tłumaczeniem słowa jinja, a „świątynia” – buddyjskiej tera (o-tera, gdzie o jest przedrostkiem honoryfikatywnym). Podobnie w języku angielskim: jinja → „shrine”, tera → „temple”.

[kurume-1] 市の概要. Kurume City, 2022. [dostęp 2022-12-20]. (jap.).

[kurume1-2] Kurume City. Kurume City, 2022. [dostęp 2022-12-20]. (jap.).

[azalia-3] Rhododendron 'Kurume'. Związek Szkółkarzy Polskich, 2022. [dostęp 2022-12-20]. (pol.).

[chizu-4] 日本地図. Tokyo: Seibido Shuppan, 2018, s. 222, 223. ISBN 978-4-415-11272-5.

[zamek-5] Kurume History Walks. Kurume City. [dostęp 2022-12-23]. (ang.).

[6] 序論 - 久留米市. city.kurume.fukuoka.jp. [dostęp 2018-08-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-08-30)]. (jap.).

[seiko-7] National Project to Restore the Man-nen Dokei. Toshiba Corporation, 2022. [dostęp 2022-12-05]. (ang.).

[tokei-8] The "Man-nen Jimeisho" Chronometer Showcasing Hisashige's Clock-Making Expertise. Seiko Holdings Corporation, 2020. [dostęp 2022-12-06]. (ang.).

[bridge-9] HIstory. Bridgestone Corporation. [dostęp 2022-12-22]. (ang.).

[Ken-11] Kenkyusha’s New Japanese-English Dictionary. Tokyo: Kenkyusha Limited, 1991, s. 588, 1690. ISBN 4-7674-2015-6.

[moon-12] Moonstar: Made in Kurume. www.moonstar.co.jp. [dostęp 2022-12-23]. (ang.).

[kasuri-14] Kurume Kasuri. Kurume Kasuri, 2022. [dostęp 2022-12-22]. (ang.).

[rantai-15] Rantai Shikki. 福岡県商工部観光局観光政策課, 2018. [dostęp 2022-12-22]. (ang.).

[jnto-16] Daihonzan Naritasan Kurume Temple. Japan National Tourism Organization. [dostęp 2022-12-22]. (ang.).

[suiten-18] Learn All About Kurume in 3 Minutes!. Kurume City., 2020. [dostęp 2022-12-22]. (ang.).

[daigaku-19] About Kurume University. Kurume University. [dostęp 2022-12-20]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[a]

[10]

[11]

[b]

[12]

[13]

[14]

[c]

[15]

[16]

Miasta	Asakura Buzen Chikugo Chikushino Dazaifu Fukuoka (stolica) Fukutsu Iizuka Itoshima Kama Kasuga Kitakiusiu Koga Kurume Miyama Miyawaka Munakata Nakagawa Nakama Nōgata Ogōri Ōkawa Ōmuta Ōnojō Tagawa Ukiha Yame Yanagawa Yukuhashi
Dzielnice Fukuoki	Higashi Hakata Chūō Minami Nishi Jōnan Sawara
Dzielnice Kitakiusiu	Moji Wakamatsu Tobata Kokurakita Kokuraminami Yahatahigashi Yahatanishi
Powiaty	Asakura Chikuzen Tōhō Chikujō Chikujō Kōge Yoshitomi Kaho Keisen Kasuya Hisayama Kasuya Sasaguri Shime Shingū Sue Umi Kurate Kotake Kurate Mii Tachiarai Miyako Kanda Miyako Mizuma Ōki Onga Ashiya Mizumaki Okagaki Onga Tagawa Aka Fukuchi Itoda Kawara Kawasaki Ōtō Soeda Yame Hirokawa