Maciej Bieniasz
Autoportret, 1976 | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Zawód, zajęcie |
grafik |
Alma Mater | |
Wyznanie | |
Małżeństwo | |
Dzieci |
Bartłomiej (ur. 1970) |
Odznaczenia | |
Maciej Stanisław Bieniasz (ur. 22 grudnia 1938 w Krakowie) – polski malarz, grafik, rysownik, pedagog, poeta, autor eseistyki kulturalnej.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Studiował na Wydziale Malarstwa Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie w pracowni Emila Krchy; dyplom uzyskał w 1963. W 1974 rozpoczął pracę pedagogiczną w katowickiej filii Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie (obecnie ASP w Katowicach). Był profesorem tej uczelni, wykładając na niej przez 35 lat. Od 1996 pedagog Instytutu Sztuki cieszyńskiej filii Uniwersytetu Śląskiego. W 1966 wraz ze Zbylutem Grzywaczem, Jackiem Waltosiem, Leszkiem Sobockim założyli Grupę Wprost. Uczestniczył we wszystkich wystawach grupy.
W czasie stanu wojennego prof. Bieniasz udzielał się w biskupim komitecie pomocy uwięzionym i internowanym. Przez jakiś czas musiał się ukrywać. Tworzył wówczas wiersze, które przepisywane na maszynie przez żonę Małgorzatę, zostawiał pod ławkami w kościołach i w autobusach. Jednym ze znanych wierszy jest Idą pancry na Wujek, będący odwołaniem do pacyfikacji kopalni Wujek w grudniu 1981[1].
W latach 90. XX w. malarz tworzył graficzną oprawę katolickiego miesięcznika dla dzieci Mały Gość Niedzielny, którego redaktorem naczelnym była jego żona Małgorzata Bieniasz. Prof. Bieniasz był w grupie ludzi, którzy założyli Związek Górnośląski. Sam zaprojektował logo związku. Oddał legitymację związkową urażony antagonizmami Śląsk–Zagłębie[2].
Artysta w latach 1969–2012 mieszkał i pracował w Katowicach. W 1993 odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski[3]. W 1998 Związek Górnośląski uhonorował go Nagrodą im. Wojciecha Korfantego[4]. W 2012 otrzymał nagrodę Lux ex Silesia (laudację wygłosił rektor Akademii Sztuk Pięknych Marian Oslislo). Obecnie mieszka w Tarnowie. Ma syna Bartłomieja (ur. 1970) i córkę Agnieszkę (ur. 1971)[5].
Prace Macieja Bieniasza znajdują się w następujących galeriach i muzeach[6][7]:
- Muzeum Narodowe w Krakowie
- Muzeum Narodowe w Poznaniu
- Muzeum Narodowe w Szczecinie
- Muzeum Narodowe w Warszawie
- Muzeum Górnośląskie w Bytomiu
- Muzeum Śląskie w Katowicach
- Muzeum Archidiecezjalne w Katowicach
- Muzeum Lubelskie w Lublinie
- Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie
- Muzeum Historii Polski w Warszawie
- Biblioteka Narodowa w Warszawie
Bibliografia autorska
[edytuj | edytuj kod]- 2011 – Wiersze, Księgarnia św. Jacka, Katowice, ISBN 978-83-7030-811-7.
Nagrody i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- 1967 – Nagroda Krytyki Artystycznej im. Cypriana Kamila Norwida
- 1984 – Nagroda Muzeum Archidiecezji Warszawskiej dla grupy Wprost (wraz z innymi twórcami)
- 1987 – Nagroda Kulturalna „Solidarności” przyznawana przez Komitet Kultury Niezależnej
- 1993 – Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
- 1994 – Nagroda Ministra Kultury i Sztuki za całokształt twórczości
- 1998 – Nagroda im. Wojciecha Korfantego Związku Górnośląskiego[8]
- 2007 – Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”[9]
- 2012 – Nagroda Lux ex Silesia
- 2023 – Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”[9][10]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Marta Sudnik-Paluch: Los padł na Macieja. katowice.gosc.pl, 2012-10-15. [dostęp 2014-01-12].
- ↑ Przemysław Kucharczak: Ślązak z wyboru. katowice.gosc.pl, 2012-10-11. [dostęp 2014-01-12].
- ↑ Monitor Polski, poz. 13.
- ↑ Laureaci nagrody im. Wojciecha Korfantego, www.zg.org.pl, 17 czerwca 2011 [dostęp 2014-01-12] [zarchiwizowane 2014-01-12] .
- ↑ Profesor Maciej Bieniasz. gosc.pl, 2012-08-23. [dostęp 2014-01-12].
- ↑ Maciej Bieniasz TU BYŁEM. www.asp.katowice.pl. [dostęp 2017-10-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-10-12)].
- ↑ Wirtualne Muzeum. Sztuka współczesna. muzeum.katowicka.pl. [dostęp 2024-06-23].
- ↑ Katarzyna Nowak , Laureaci nagrody im. Wojciecha Korfantego [online], archiwum.zwiazekg.type.pl [dostęp 2016-11-02] [zarchiwizowane z adresu 2019-10-31] .
- ↑ a b Medal Zasłużony Kulturze – Gloria Artis. mkidn.gov.pl. [dostęp 2020-05-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-11-10)]. (pol.).
- ↑ Beata Malec-Suwara , Tarnów: 135-lecie Muzeum Diecezjalnego [online], Gość Niedzielny, 9 listopada 2023 [dostęp 2023-11-10] [zarchiwizowane z adresu 2023-11-10] (pol.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Maciej Bieniasz · sylwetki sztuki wizualne· culture.pl. [dostęp 2013-03-19].
- Prof. przew. kwal. I Maciej Stanisław Bieniasz, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2013-09-15] .
- Absolwenci Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie
- Odznaczeni Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (III Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”
- Polscy graficy
- Polscy malarze współcześni
- Polscy pedagodzy
- Polscy publicyści
- Urodzeni w 1938
- Laureaci Nagrody im. Wojciecha Korfantego
- Wykładowcy Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach
- Wykładowcy Wydziału Sztuki i Nauk o Edukacji Uniwersytetu Śląskiego
- Ludzie urodzeni w Krakowie