Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w Krakowie
 siedziba główna spółki na ul. św. Wawrzyńca | |
| Państwo | |
|---|---|
| Siedziba | |
| Adres |
ul. św. Wawrzyńca 13 |
| Data założenia |
1997 (przekształcenie ze spółki z o.o. założonej w 1990, najwcześniejsza data związana z historią przedsiębiorstwa: 1867 – najstarsza zachowana koncesja na omnibusy konne w Krakowie) |
| Forma prawna | |
| Prezes |
dr Rafał Świerczyński[1] |
| Przewodniczący rady nadzorczej |
prof. dr hab. inż. Wiesław Starowicz[1] |
| Udziałowcy | |
| Nr KRS | |
| Zatrudnienie |
2193 (2015 rok)[4] |
| Dane finansowe | |
| Kapitał zakładowy |
84 280 400,00 zł[5] |
| Strona internetowa | |
Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne Spółka Akcyjna w Krakowie (MPK S.A. w Krakowie) – jedna ze spółek powstałych w 1997 roku z przekształcenia MPK Sp. z o.o.[3]. Zajmuje się realizacją transportu zbiorowego[2] na terenie gminy Kraków – na podstawie umowy z Zarządem Transportu Publicznego – oraz poza jej granicami. W 2012 roku otrzymała srebrny listek CSR. Spółka otrzymała 16 razy tytuł i certyfikat „Przedsiębiorstwa Fair Play”[6].
Historia
[edytuj | edytuj kod]Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w Krakowie zostało spółką akcyjną w styczniu 1997 roku[3] i jest spółką zależną Krakowskiego Holdingu Komunalnego SA. Pierwotnie przedsiębiorstwo było spółką z ograniczoną odpowiedzialnością, powstałą w 1990 roku z przekształcenia przedsiębiorstwa państwowego Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w Krakowie[7]. Nowa spółka zajęła się organizacją transportu zbiorowego na terenie Krakowa oraz sąsiednich gmin. Od 1 sierpnia 2006 roku komunikacja miejska w Krakowie funkcjonuje na zupełnie innych zasadach, w których rozdzielona jest rola organizatora od przewoźników, a MPK SA w Krakowie stało się przewoźnikiem, przekazując kompetencje organizacyjne do nowo utworzonego Zarządu Dróg i Transportu, zastąpionego później przez Zarząd Infrastruktury Komunalnej i Transportu[8], który 1 listopada 2018 został zastąpiony przez Zarząd Transportu Publicznego w Krakowie[9].
Zakres działalności
[edytuj | edytuj kod]
Do 31 lipca 2006 roku
[edytuj | edytuj kod]Do 31 lipca 2006 roku MPK SA było zarówno organizatorem transportu zbiorowego w mieście, jak i przewoźnikiem. Do kompetencji spółki należało:
- ustalanie liczby i przebiegu linii autobusowych oraz tramwajowych,
- dobór częstotliwości kursowania na poszczególnych liniach,
- układanie rozkładów jazdy,
- lokalizacja przystanków,
- przydział taboru do linii,
- wykonywanie przewozów na liniach autobusowych i tramwajowych,
- dystrybucja i kontrola biletów,
- zarządzanie miejską infrastrukturą transportu publicznego.
Dochody spółki stanowiła sprzedaż biletów oraz dofinansowanie Gminy Miejskiej Kraków.
Od 1 sierpnia 2006 roku
[edytuj | edytuj kod]Obecnie MPK SA jest przedsiębiorstwem świadczącym usługi przewozowe na rzecz Gminy Miejskiej Kraków oraz gmin sąsiednich na podstawie osobnych umów. W jego kompetencjach leży[8]:
- wykonywanie przewozów na obsługiwanych liniach autobusowych i tramwajowych,
- układanie rozkładów jazdy,
- obsługa informacyjna na przystankach,
- utrzymywanie miejskiej infrastruktury przystankowej,
- dystrybucja biletów.
Dochody spółki stanowią opłaty za wykonaną pracę przewozową na obsługiwanych liniach autobusowych i tramwajowych, a także za utrzymywanie infrastruktury przystankowej oraz dystrybucję biletów określane przez umowy powierzenia z organizatorem transportu publicznego.
Oprócz wykonywania przewozów pasażerskich, MPK SA realizuje także wybrane inwestycje miejskie z zakresu transportu publicznego (np. remonty torowisk tramwajowych)[10].
Zajezdnie
[edytuj | edytuj kod]Obecnie MPK SA posiada pięć zajezdni[11]:
- Tramwajowe:
- Autobusowe:
W roku 1998 zakończono eksploatację autobusowej Zajezdni Czyżyny, a załogę oraz stacjonujący tam tabor przeniesiono do pozostałych zajezdni. Od roku 2009 zabytkowe tramwaje będące własnością MPK SA przeniesiono do wyremontowanej Zajezdni św. Wawrzyńca na Kazimierzu, która należy do Muzeum Inżynierii Miejskiej w Krakowie[12].
Tabor
[edytuj | edytuj kod]MPK SA eksploatuje obecnie w swojej flocie pojazdów autobusy i tramwaje.
Tramwaje
[edytuj | edytuj kod]
Pod koniec 2022 roku MPK SA posiadało 376 liniowych wagonów tramwajowych[13]. Od drugiej dekady XXI wieku zintensyfikowano działania mające na celu odnowienie taboru przewoźnika – w 2015 roku do ruchu wprowadzono wagony Pesa 2014N zwane „Krakowiakami”, a w 2020 roku do jazd z pasażerami wyjechały pierwsze pojazdy Stadler Tango nazywane w Krakowie „Lajkonikami”[14]. Dodatkowo została zamówiona partia 60 wagonów Stadler Tango w wersji „Lajkonik II”, których produkcja jest zaplanowana na lata 2022-2023[15].
Eksploatowane
[edytuj | edytuj kod]W październiku 2023 roku eksploatowane były następujące pojazdy[13][16][17]:
| Typ tramwaju | Eksploatacja od | Numer taborowy | Udogodnienia | Uwagi | Zajezdnia Podgórze [R] |
Zajezdnia Nowa Huta [H] |
Liczba składów (wagonów) |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Konstal 105Na | 1975 | RZ2xx[a] |    [b]
|
stopniowo wycofywane | 13 (34) | – | 13 (34) |
| E1 | 2004[c] | HW1xx[a] |
|
stopniowo wycofywane | – | 8 (8) | 8 (8) |
| E1+c3 | 2004[c] | HW1xx+HB5xx[a] |
|
stopniowo wycofywane | – | 13 (26) | 13 (26) |
| Bombardier NGT6 | 1999 | RP601 – RP650 |   [b]
|
eksploatowane są 3 serie nieznacznie różniące się od siebie wagony II i III serii są wyposażane w klimatyzację[18] |
50 (50) | – | 50 (50) |
| N8S/N8C | 2006[c] | HK451 – HK462 |
|
7 pojazdów zmodernizowano do standardu N8C | – | 12 (12) | 12 (12) |
| Düwag GT8C/GT8N | 2009[c] | RF301 – RF329 (bez RF303) |
|
po kasacji RF316 w wyniku kolizji nastąpiło przenumerowanie: RF312 → RF316 oraz RF303 → RF312[19] |
28 (28) | – | 28 (28) |
| EU8N | 2008[c] | HL401 – HL440 |
|
– | – | 40 (40) | 40 (40) |
| Protram 405N | 2012 | HG999 |
|
– | – | 1 (1) | 1 (1) |
| Bombardier NGT8 | 2012 | RY801 – RY824 |
|
– | 24 (24) | – | 24 (24) |
| Pesa Krakowiak 2014N | 2015 | RG901 – RG914 HG915 – HG936 |
|
– | 14 (14) | 22 (22) | 36 (36) |
| Stadler Tango Lajkonik | 2020 | RY825 – RY839 HY840 – HY874 |
|
– | 15 (15) | 35 (35) | 50 (50) |
| Stadler Tango Lajkonik II | 2022 | RY875 – RY889 HY701 – HY745 |
|
– | 15 (15) | 45 (45) | 60 (60) |
|
Wszystkie składy (wagony) (stan na 22.10.2023r.) |
159 (181) | 176 (189) | 335 (370) | ||||
| Udział składów (wagonów) niskopodłogowych (stan na 22.10.2023r.) | 66% (59%) | ||||||
| Udział składów (wagonów) niskopodłogowych i niskowejściowych (stan na 22.10.2023r.) | 90% (81%) | ||||||
| Udział składów (wagonów) klimatyzowanych (stan na 22.10.2023r.) | 85% (76%) | ||||||
Galeria
[edytuj | edytuj kod]-
Bombardier NGT6/2 (III seria) -
Bombardier NGT8 -
MAN N8S-NF -
EU8N -
E1 z przyczepą C3 -
Stadler Tango Lajkonik
.jpg)
.jpg)
Historyczne
[edytuj | edytuj kod]MPK Kraków posiada następujące tramwaje jako pojazdy historyczne[20][21]:
(w nawiasie podano numer taborowy)
- DWF Ring (272)
- K (437)
- Konstal N (20 i 26)
- Konstal 102N (203)
- Konstal 102Na (210)
- Konstal 102NaD (155)
- Konstal 105N (271 i 266)
- Konstal 4N (43)
- Konstal ND (511 i 538)
- KSW (126)
- Lindner SN4 (151)
- LH Standard (1076)
- MAN B4 (527)
- MAN GT6 (187)
- MAN T4 (127 i 220)
- PN3 (555)
- Sanok PN2 (524 i 530)
- Sanok SN1 (37)
- Sanok SN2 (87)
Autobusy
[edytuj | edytuj kod]Eksploatowane
[edytuj | edytuj kod]24 listopada 2023 roku MPK SA w Krakowie posiadało łącznie 640 autobusy, z czego 22 pojazdy należały do spółki-córki „Krak-Trans-Rem”[22].
| Model autobusu | Eksploatacja od | Numer taborowy | Udogodnienia | Uwagi | Zajezdnia Bieńczyce [B] | Zajezdnia Płaszów [P] | Zajezdnia Wola Duchacka [D] | Liczba |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Automet Cityliner Smile | 2018 | PA103 – PA105 |
|
obsługują usługę Tele-Bus | – | 3 | – | 3 |
| Autosan M09LE „SanCity” | 2009 | BA113 – BA118 BA133 – BA141 DA106 – DA132 |
|
– | 18 | – | 18 | 36 |
| Karsan Jest | 2021 | PA100 – PA101 |
|
najmniejsze pojazdy kursujące na regularnych liniach | – | 2 | – | 2 |
| Irizar ie bus 12 | 2023 | DE637 – DE640 |
|
– | – | – | 4 | |
| MAN Lion’s InterCity LE 13 | 2022 | KM490 – KM499 |
|
do obsługi linii podmiejskich, własność Krak-Trans-Rem | 10 | – | – | 10 |
| Mercedes-Benz City 75 | 2019 | PA102 |
|
obsługuje usługę Tele-Bus | – | 1 | – | 1 |
| Mercedes-Benz O530 | 2011 | DO211 – DO218 |
|
– | – | – | 8 | 8 |
| Mercedes-Benz Conecto | 2018 | DO200 – DO201 |
|
– | – | – | 2 | 2 |
| Mercedes-Benz O530 C2 | 2018 | BO270 – BO299 DO244 – DO269 PO206 – PO243 |
|
pojazdy z zajezdni Wola Duchacka posiadają napęd hybrydowy | 40 | 30 | 16 | 86 |
| Mercedes-Benz O530G | 2008 | DC701 – DC703 DC705 – DC710 DC712 – DC713 DC715 – DC731 |
|
– | – | – | 14 | 14 |
| Mercedes-Benz Conecto G | 2018 | DC700 DC732 – DC734 |
|
– | – | – | 4 | 4 |
| Solaris Urbino 8,9 LE electric | 2016 | DE602 – DE605 |
|
– | – | – | 4 | 4 |
| Solaris Urbino 12 III | 2008 | BU857 BU863 – BU864 BU867 – BU868 BU891 – BU926 BU977 |
|
– | 43 | 50 | – | 93 |
| Solaris Urbino 12 IV | 2016 | BU319 – BU340 BU992 – BU997 DU301 – DU318 PU334 – PU335 PU337 – PU338 PU978 – PU991 KU341 – KU349 |
|
9 pojazdów z zajezdni Wola Duchacka należy do Krak-Trans-Rem | 24 | 18 | 27 | 69 |
| Solaris Urbino 12 electric | 2016 | DE601 DE606 |
|
– | – | – | 2 | 2 |
| Solaris Urbino 12 IV electric | 2017 | DE607 – DE636 |
|
– | – | – | 30 | 30 |
| Solaris Urbino 12,9 Hybrid | 2018 | BH400 – BH403 DH404 – DH408 |
|
– | 4 | – | 5 | 9 |
| Solaris Urbino 18 III | 2005 | BR737 – BR738 BR741 DR742 – DR745 PR746 – PR777 |
|
– | 3 | 24 | 4 | 31 |
| Solaris Urbino 18 Metrostyle | 2014 | PR769 – PR776 |
|
– | – | 8 | – | 8 |
| Solaris Urbino 18 Hybrid | 2014 | BH410 – BH421 |
|
– | 12 | – | – | 12 |
| Solaris Urbino 18 IV | 2017 | BR501 – BR510 BR557 – BR579 DR511 – DR556 DR580 – DR595 PR778 – PR797 KR596 – KR598 |
|
3 pojazdy z zajezdni Wola Duchacka należą do Krak-Trans-Rem | 33 | 20 | 65 | 118 |
| Solaris Urbino 18 IV Electric | 2017 | DN001 – DN004 DN007 – DN063 |
|
– | – | – | 79 | 79 |
| Volvo 7900 Hybrid | 2022 | BH409 |
|
– | 1 | – | – | 1 |
| Volvo 7900A Hybrid | 2018 | BH084 – BH095 |
|
– | 12 | – | – | 12 |
| Wszystkie pojazdy (stan na 24.11.2023r.) | 200 | 156 | 284 | 640 | ||||
| Udział autobusów niskopodłogowych we flocie | 100% | |||||||
| Udział autobusów klimatyzowanych we flocie | 100% | |||||||
Galeria
[edytuj | edytuj kod]-
Solaris Urbino 18 III -
Volvo 7900A hybrid -
Autosan M09LE SanCity -
Solaris Urbino 12 IV -
Solaris Urbino 18 III electric -
Mercedes O530 Citaro G
.jpg)
.jpg)
Zabytkowe
[edytuj | edytuj kod]MPK Kraków posiada następujące autobusy jako pojazdy historyczne[23][24]:
(w nawiasie podano numer taborowy)
- Autosan H6-06 „Melon” (10108)
- Ikarus 260/A (856)
- Ikarus 260 (45151)
- Ikarus 280 (24575 i 34260)
- Ikarus 620 (118)
- Jelcz 021 (549)
- Jelcz 120M (21001)
- Jelcz 272 MEX (341)
- Jelcz M11 (12240)
- Jelcz M121MB (DJ680)
- Jelcz M181MB (DD493)
- Jelcz P-01 (608)
- Karosa B40 (600)
- MAN SG242 (36001)
- Nysa N59M (28)
- Rugby L (19)
- San H01B (86)
- Scania CN113CLL (PS001)
- Scania CN113ALB (38030)
- Solaris Urbino 12 (BU820)
Wycofane z eksploatacji
[edytuj | edytuj kod]Poniższe pojazdy zostały wycofane z liniowej eksploatacji w MPK Kraków[25]:
- Autosan H6-06 „Melon”
- Benz Gaggenau MS
- Berliet PR100
- Chevrolet EFD 183
- Federal Six
- Ikarus 260
- Ikarus 280
- Ikarus 620
- Jelcz 021
- Jelcz 043
- Jelcz 120M
- Jelcz M081MB
- Jelcz M083C Libero
- Jelcz M11
- Jelcz M121MB
- Jelcz M181MB
- Jelcz M182MB
- Jelcz PR110U
- Man NG313
- MAN SG 242
- MAN SL 200
- Neoplan N4020
- San H01B
- Scania Castrosua N94UA
- Scania CN113CLL
- Scania CN113ALB
- Scania CN94UA
- Scania CN94UB
- Scania CR111
- Scania CR112
- Star N52
- Volvo B58-60 Delta Plan
- Volvo B59-59 Säffle
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Władze spółki. Biuletyn Informacji Publicznej MPK SA w Krakowie. [dostęp 2009-11-08]. (pol.).
- ↑ a b Statut spółki MPK SA w Krakowie. [w:] Biuletyn Informacji Publicznej [on-line]. 2008-03-06. [dostęp 2009-11-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-10-10)]. (pol.).
- ↑ a b c Status prawny MPK SA w Krakowie. [w:] Biuletyn Informacji Publicznej [on-line]. 2008-03-27. [dostęp 2009-11-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-10-10)]. (pol.).
- ↑ / Organizacja / Zatrudnienie [online], www.mpk.krakow.pl [dostęp 2017-11-25].
- ↑ / Organizacja / Dane rejestrowe [online], www.mpk.krakow.pl [dostęp 2017-11-25].
- ↑ MPK SA w Krakowie: MPK SA w Krakowie po raz 16. przedsiębiorstwem Fair Play. 2016-11-28. [dostęp 2016-12-09].
- ↑ Historia MPK S.A. w Krakowie [online], www.mpk.krakow.pl [dostęp 2021-05-28].
- ↑ a b Zakres działania. MPK SA w Krakowie. [dostęp 2009-11-08]. (pol.).
- ↑ Strona główna Zarząd Transportu Publicznego w Krakowie- Biuletyn Informacji Publicznej Miasta Krakowa – BIP MK [online], www.bip.krakow.pl [dostęp 2021-04-21].
- ↑ Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego. [w:] Projekty unijne [on-line]. MPK SA w Krakowie. [dostęp 2009-11-08]. (pol.).
- ↑ ilostan taboru autobusowaego. KMK. [dostęp 2021-12-28].
- ↑ Rewaloryzacja zajezdni tramwajowej. Muzeum Inżynierii Miejskiej w Krakowie. [dostęp 2009-12-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (15 stycznia 2010)]. (pol.).
- ↑ a b / Tabor / Tramwaje [online], MPK Kraków [dostęp 2023-10-22].
- ↑ / Aktualności / Dwa Lajkoniki wyjechały na regularne linie [online], mpk.krakow.pl [dostęp 2020-11-21].
- ↑ Kraków korzysta z opcji. Będzie komplet – 110 Lajkoników. Transport Publiczny, 2020-11-04. [dostęp 2021-12-27]. (pol.).
- ↑ baza taboru tramwajowego. KMK. [dostęp 2022-12-11].
- ↑ Zestawienie taboru Komunikacji Miejskiej w Krakowie. PSMKMS. [dostęp 2023-10-22].
- ↑ Jakub Drath: Kolejne ze starszych Bombardierów zyskają klimatyzację. LoveKraków, 2023-09-25. [dostęp 2023-10-22].
- ↑ Düwag GT8S, Düwag/MPK GT8C, GT8N. KMK. [dostęp 2021-12-27]. (pol.).
- ↑ Histroyczne tramwaje. MPK Kraków. [dostęp 2022-12-11].
- ↑ Tramwaje historyczne. KMK. [dostęp 2022-12-11].
- ↑ Zestawienie taboru Komunikacji Miejskiej w Krakowie. PSMKMS. [dostęp 2023-11-25]. (pol.).
- ↑ Historyczne autobusy. MPK Kraków. [dostęp 2022-12-11].
- ↑ Autobusy historyczne. KMK. [dostęp 2022-12-11].
- ↑ Autobusy wycofane z ruchu. KMK. [dostęp 2022-12-11].
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Oficjalna strona MPK Kraków (pol. • ang. • niem.)
- Galeria pojazdów MPK Kraków w serwisie PhotoTrans (pol.)