Muhammad V (Alawici)
Muhammad V (1953) | |
Sułtan Maroka (1927–1957) Król Maroka (1957-1961) | |
Okres | |
---|---|
Poprzednik | |
Następca | |
Dane biograficzne | |
Dynastia | |
Data i miejsce urodzenia | |
Data i miejsce śmierci | |
Ojciec | |
Matka |
Lalla Ya'aqut |
Odznaczenia | |
Muhammad V (arab. محمد الخامس بن يوسف, Muḥammad al-Hāmis ibn Yūsuf, fr. Mohammed V, ur. 10 sierpnia 1909 w Fezie, zm. 26 lutego 1961 w Rabacie) – sułtan, a następnie król Maroka z dynastii Alawitów.
Zarys biografii
[edytuj | edytuj kod]Wstąpił na tron po śmierci swojego ojca Maulaja Jusufa w 1927. Był przychylny ruchom narodowym, dążącym do uniezależnienia Maroka od Francji. Po klęsce Francji w 1940 r. Muhammad V uznał zwierzchnictwo władz marszałka Petaina co umożliwiło objęcie również tego regionu Afryki kontrolą niemiecką. Zarazem jednak sprzeciwił się naciskom władz w Vichy prowadzenia polityki antyżydowskiej. W listopadzie 1942 roku wojska amerykańskie wylądowały w Afryce Północnej i okupowały Maroko, które w ten sposób przeszło pod zwierzchnictwo Wolnej Francji gen. de Gaulle'a.
W 1944 roku Mohammed V poparł partię Istiqlal, którą założyli nacjonaliści marokańscy[1].
W 1947 roku podczas przemówienia w Tangerze otwarcie poparł inicjatywy niepodległościowe. Kiedy negocjacje Francuzów i naciski przychylnych Francji plemion berberskich nie zdołały zmienić polityki sułtana domagającego się możliwości prowadzenia suwerennej polityki, został on w 1953 roku odsunięty od władzy i wygnany na Madagaskar. Na marokańskim tronie zasiadł wówczas wybrany przez Francuzów marionetkowy sułtan Muhammad ibn Arafa. Wzbudziło to falę protestów i niepokojów społecznych, w wyniku czego już w 1955 ponownie intronizowano sprowadzonego z wygnania Muhammada V, który stał się narodowym bohaterem. 2 marca 1956 Francja uznała niepodległość Maroka. Wkrótce potem również Hiszpania zrzekła się swoich posiadłości w Maroku Hiszpańskim.
Od 1957 Muhammad V tytułowany był królem. Panował aż do swojej śmierci 26 lutego 1961. Tron objął następnie jego syn Hassan II. Ciało Muhammada V spoczęło w jego mauzoleum w Rabacie.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Historia Maroka – uzyskanie niepodległości. [dostęp 2014-05-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-05-02)]. (pol.).
- Dynastia Alawitów
- Sułtani Maroka
- Królowie Maroka
- Premierzy Maroka
- Odznaczeni Krzyżem Wielkim Legii Honorowej
- Odznaczeni Orderem Alawitów
- Odznaczeni Orderem Imperialnym Jarzma i Strzał
- Odznaczeni Orderem Nilu
- Odznaczeni Legią Zasługi
- Odznaczeni Orderem Wyzwolenia
- Odznaczeni Orderem Zasługi (Liban)
- Urodzeni w 1909
- Zmarli w 1961
- Ludzie urodzeni w Fezie