OF-40

OF-40
	Dane podstawowe
Państwo	Włochy
Producent	OTO Melara(inne języki) (wieża i uzbrojenie); FIAT (podwozie)
Typ pojazdu	czołg podstawowy
Trakcja	gąsienicowa
Załoga	4
	Historia
Prototypy	1980
Egzemplarze	36
	Dane techniczne
Silnik	silnik 10-cylindrowy MTU 90º; o mocy 830 KM przy 2200 obr./min.
Transmisja	mechaniczna
Poj. zb. paliwa	1000 l
Długość	9,222 m; kadłuba: 6,893 m
Szerokość	3,51 m
Wysokość	2,45 m
Prześwit	0,44 m
Masa	43 100 kg; bojowa: 45 500 kg
	Osiągi
Prędkość	60 km/h; wstecz: 25 km/h
Zasięg pojazdu	600 km (po drogach)
	Pokonywanie przeszkód
Brody (głęb.)	2,25 m; 4,0 m (z rurą); bez przygotowania: 1,2 m
Rowy (szer.)	3 m
Ściany (wys.)	1,1 m
	Dane operacyjne
	Uzbrojenie
	1 armata kal 105 mm; 1 karabin maszynowy kal. 7,62 mm (sprzężony z armatą); 1 karabin maszynowy kal. 12,7 mm (na wieży)
	Wyposażenie
	wyrzutnia granatów dymnych
	Użytkownicy
	Zjednoczone Emiraty Arabskie

OF-40 – włoski czołg podstawowy II generacji opracowany przez firmę OTO Melara(inne języki) (obecnie Leonardo S.p.A.), chociaż prace projektowe rozpoczęto z udziałem koncernu FIAT w 1977 roku (stąd oznaczenie wozu, pochodzące od pierwszych liter nazw obu firm, natomiast liczba 40 oznacza przewidywaną masę czołgu w tonach)^[1].

Z założenia OF-40 był przeznaczony na eksport, przede wszystkim na Bliski Wschód. Zakupiły go tylko Zjednoczone Emiraty Arabskie (36 sztuk plus 3 wozy zabezpieczenia technicznego), chociaż wozem były zainteresowane również Hiszpania, Grecja i Tajlandia. Przy opracowywaniu pojazdu wzorowano się na niemieckim czołgu Leopard 1, wykorzystując wiele jego zespołów i podzespołów^[1].

OF-40 występuje w dwóch wersjach: Mk 1 i Mk 2.

Historia

Pracę nad nowym czołgiem, który miał zastąpić używany w armii włoskiej niemiecki czołg Leopard 1A1 rozpoczęto w 1977 roku. Pracę prowadziły dwie firmy OTO Melara(inne języki) i FIAT. Pierwsza z nich zajmowała się opracowaniem wieży a druga podwozia.

Prototyp zbudowano w 1980 roku. W 1983 roku po próbach ostatecznie opracowano czołg oznaczony jako OF-40 Mk 2 i wdrożono go do produkcji seryjnej. Nie spotkał się on jednak z zainteresowaniem armii włoskiej.

W związku z tym czołg OF-40 Mk 2 przeznaczono na eksport. Zainteresowało się nim armia Zjednoczonych Emiratów Arabskich, która ostatecznie zamówiła 36 czołgów tego typu. Po wyprodukowaniu 36 czołgów tego typu ostatecznie zrezygnowano z ich dalszej produkcji.

Opis konstrukcji

OF-40 Mk 1 ma najpowszechniej stosowany na świecie układ konstrukcyjny, tzn.: silnik i układ napędowy znajdują się z tyłu, przedział bojowy - w środku, a przedział kierowania - z przodu pojazdu. Kadłub i wieżę wykonano ze spawanych, stalowych płyt pancernych. Z prawej strony wieży znajdują się stanowiska dowódcy i działonowego, z lewej zaś ładowniczego.

Uzbrojenie główne czołgu stanowi armata kalibru 105 mm z przewodem bruzdowanym, opracowana specjalnie przez firmę OTO Melara dla tego wozu. Lufę armaty (długości 52 kalibrów) wyposażono w osłonę termiczną, przedmuchiwacz oraz zamek z mechanizmem półautomatycznego działania. Naprowadzanie armaty w płaszczyźnie pionowej i poziomej odbywa się za pomocą systemu elektrohydraulicznego opracowanego przez OTO Melara. W czołgu nie zastosowano układu stabilizacji uzbrojenia^[1].

Do armaty można stosować standardową w NATO amunicję kalibru 105 mm, w tym: APDS (prędkość początkowa pocisku wynosi 1470 m/s), HEAT (1170 m/s), HESH (730 m/s), zapalającą i dymną.

Uzbrojenie dodatkowe OF-40 Mk 1 składa się z dwóch karabinów maszynowych kalibru 7,62 mm: sprzężonego z armatą oraz przeciwlotniczego, zamontowanego obok włazu ładowniczego.

W czołgu zastosowano system kierowania ogniem, opracowany przez firmę Officine Galileo. Stanowisko dowódcy wyposażono w niezależnie stabilizowany w obu płaszczyznach, panoramiczny celownik dzienno-nocny VS 580-B o powiększeniu 8x (produkowany we współpracy z francuską firmą SFIM), który umieszczono w opancerzonej głowicy, zamontowanej na stropie wieży, przed włazem dowódcy. Natomiast na stanowisku działonowego zamontowano optyczny celownik C125 o powiększeniu 8x, który jest wykorzystywany do prowadzenia ognia z armaty i sprzężonego z nią karabinu maszynowego. Dodatkowo działonowy dysponuje dalmierzem laserowym VAQ-33 o zasięgu od 400 do 10 000 m (firmy Selenia), sprzężonym z celownikiem C125.^[1]

Jednostką napędową OF-40 Mk 1 jest wysokoprężny silnik niemieckiej firmy MTU - MB 838 Ca M500 o mocy około 610 kW przy 2200 obr./min (czterosuwowy, dziesięciocylindrowy, w układzie V o kącie rozwarcia cylindrów 90°, turbodoładowany, wielopaliwowy). Układ napędowy niemieckiej firmy ZF zawiera przekładnię hydrokinetyczną i planetarną skrzynię przekładniową^[1].

W wozie zastosowano: zespołowy układ ochrony przed skutkami użycia broni masowego rażenia, automatyczny układ przeciwpożarowy w przedziale napędowym, układ chłodzenia z wymuszonym obiegiem cieczy, system zabezpieczający silnik przed przegrzaniem, dwie pompy o wydajności 120 dm3/min (służące do wypompowywania wody z czołgu przedostającej się do jego wnętrza podczas pokonywania przeszkód wodnych) oraz wentylator (w stropie kadłuba nad układem napędowym), który włącza się automatycznie przy wzroście temperatury silnika^[1].

Układ jezdny czołgu składa się z: czternastu podwójnych kół nośnych (2x7) z bandażami gumowymi, kół napędowych (z tyłu kadłuba), kół napinających (z przodu kadłuba), dziesięciu rolek podtrzymujących (2x5) i dwóch taśm gąsienicowych. Żywotność gąsienic szacuje się na 2500 km.

W OF-40 Mk 1 zastosowano indywidualne zawieszenie z wałkami skrętnymi. Koła nośne połączono z elementami sprężystymi poprzez wahacze. Zawieszenia: pierwsze, drugie, trzecie, szóste i siódme wyposażono w amortyzatory hydrauliczne i ograniczniki ugięcia.

W 1981 roku firma OTO Melara zmodernizowała czołg OF-40 Mk 1 do wersji OF-40 Mk 2, w którym zastosowano nowoczesny układ stabilizacji uzbrojenia w dwóch płaszczyznach oraz system kierowania ogniem OG14LR (opracowany przez Officine Galileo). Ponadto stanowisko dowódcy wyposażono w stabilizowany w obu płaszczyznach dzienno-nocny celownik panoramiczny, a stanowisko działonowego - w dwa celowniki. Pierwszy z nich służy do strzelania z uzbrojenia głównego. Ma powiększenia 7x i 14x i jest połączony z dalmierzem laserowym o zasięgu od 400 do 3500 m. Natomiast drugi celownik - typu teleskopowego (o powiększeniu 8x) - zamontowano współosiowo z armatą i wyposażono w siatkę, umożliwiającą strzelanie z armaty oraz karabinu maszynowego^[1].

Do obserwacji nocnej użyto zestawu z kamerą LLLTV (umieszczoną nad armatą), który przekazuje obraz na monitory działonowego i dowódcy. W sprzyjających warunkach zestaw umożliwia nocną obserwację na odległość do około 2 km.

W OF-40 Mk 2 nieznacznie wzmocniono opancerzenie wieży i jej czołowej części poprzez dodanie stalowych płyt spawanych.

Na bazie czołgu OF-40 zbudowano wóz zabezpieczenia technicznego OF-40 AVR (o masie 45 t, z czteroosobową załogą), wyposażony m.in. w: żuraw o maksymalnym udźwigu 18 t, wyciągarkę o uciągu 35 t, lemiesz oraz warsztat spawalniczy. Natomiast samonośne nadwozie wykorzystano m.in. w 155 mm armatohaubicy samobieżnej Palmaria^[1].

Użycie

Czołgi OF-2 Mk 2 są użytkowane przez armię Zjednoczonych Emiratów Arabskich.

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h RyszardR. Woźniak RyszardR., TomaszT. Begier TomaszT., Encyklopedia najnowszej broni palnej : opracowanie zbiorowe. T. 3, Litery M-P, Warszawa: Bellona, 2001, ISBN 83-11-09311-3, OCLC 749476464 [dostęp 2023-03-27] .

Linki zewnętrzne

[:0-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h RyszardR. Woźniak RyszardR., TomaszT. Begier TomaszT., Encyklopedia najnowszej broni palnej : opracowanie zbiorowe. T. 3, Litery M-P, Warszawa: Bellona, 2001, ISBN 83-11-09311-3, OCLC 749476464 [dostęp 2023-03-27] .

[1]