Ornithodira
| Ornithodira | |
| Gauthier, 1986 | |
 Marasuchus lilloensis | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Infragromada | |
| (bez rangi) | archozaury |
| (bez rangi) | Ornithodira |
Ornithodira – klad archozaurów (Archosauria) obejmujący m.in. dinozaury.
W 1986 roku Jacques Gauthier ukuł termin Ornithodira dla kladu obejmującego ostatniego wspólnego przodka dinozaurów i pterozaurów oraz wszystkich jego potomków[1]. W 1991 roku Paul Sereno jako pierwszy formalnie zdefiniował Ornithodira. Wedle tej definicji w skład Ornithodira wchodził skleromochl, a grupa ta była potencjalnie większa niż Ornithodira sensu Gauthier[2]. W 1999 roku Michael J. Benton doszedł do wniosku, że Scleromochlus w istocie nie należał do Ornithodira sensu Gauthier i kladowi obejmującemu wszystkie archozaury sensu Gauthier (tj. należące do grupy koronowej, przez Bentona nazywanej Avesuchia) bliżej spokrewnione z dinozaurami niż z krokodylami nadał nazwę Avemetatarsalia[3]. W 2004 roku Benton formalnie zdefiniował Ornithodira sensu Gauthier[4]. W 2005 Sereno stwierdził jednak, że Ornithodira nie było użyteczną koncepcją[5] – w przeciwieństwie do Avemetatarsalia[6].
Niektórzy naukowcy, m.in. Bennett (1996), sugerowali, że pterozaury nie są blisko spokrewnione z dinozaurami, lecz zajmują bardziej bazalną pozycję wśród archozauromorfów, prawdopodobnie pośrednią pomiędzy Proterosuchidae a Erythrosuchidae[7], jednak większość autorów zgadza się, że ich najbliższymi znanymi krewnymi – być może z wyjątkiem skleromochla[8] – są dinozauromorfy[2][3][4]. Jedynymi współczesnymi przedstawicielami Ornithodira są ptaki[2][3][4].
Filogeneza
[edytuj | edytuj kod]- Kladogram Ornithodira według Nesbitta i współpracowników (2010)[9]
| Ornithodira |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Jacques A. Gauthier: Saurischian monophyly and the origin of birds. W: Kevin Padian (red.): The Origin of Birds and the Evolution of Flight. Memoirs of the California Academy of Sciences 8, 1986, s. 1–55. ISBN 0-940228-14-9.
- ↑ a b c Paul C. Sereno. Basal archosaurs: phylogenetic relationships and functional implications. „Society of Vertebrate Paleontology Memoir”. 2, s. 1–53, 1991. DOI: 10.1080/02724634.1991.10011426. (ang.).
- ↑ a b c Michael J. Benton. Scleromochlus taylori and the origin of dinosaurs and pterosaurs. „Philosophical Transactions of the Royal Society of London B”. 354, s. 1423–1446, 1999. DOI: 10.1098/rstb.1999.0489. (ang.).
- ↑ a b c Michael J. Benton: Origin and Relationships of Dinosauria. W: David B. Weishampel, Peter Dodson, Halszka Osmólska (red.): The Dinosauria. Wyd. drugie. Berkeley: University of California Press, 2004, s. 7–19. ISBN 0-520-24209-2.
- ↑ Sereno, P. C. 2005. Ornithodira. Stem Archosauria—TaxonSearch [version 1.0, 2005 November 7] (ang.) [dostęp 22 września 2010]
- ↑ Sereno, P. C. 2005. Avemetatarsalia. Stem Archosauria—TaxonSearch [version 1.0, 2005 November 7] (ang.) [dostęp 22 września 2010]
- ↑ S. Christopher Bennett. The phylogenetic position of the Pterosauria within the Archosauromorpha. „Zoological Journal of the Linnean Society”. 118 (3), s. 261–308, 1996. DOI: 10.1111/j.1096-3642.1996.tb01267.x. (ang.).
- ↑ Stephen L. Brusatte, Michael J. Benton, Julia B. Desojo, Max C. Langer. The higher-level phylogeny of Archosauria (Tetrapoda: Diapsida). „Journal of Systematic Palaeontology”. 8 (1), s. 3–47, 2010. DOI: 10.1080/14772010903537732. (ang.).
- ↑ Sterling J. Nesbitt, Christian A. Sidor, Randall B. Irmis, Kenneth D. Angielczyk, Roger M. H. Smith, Linda A. Tsuji. Ecologically distinct dinosaurian sister group shows early diversification of Ornithodira. „Nature”. 464, s. 95–98, 2010. DOI: 10.1038/nature08718. (ang.).