Padmasambhava
Padmasambhava (dosł. „zrodzony z lotosu”; tyb.: པདྨ་འབྱུང་གནས།, Wylie: pad ma 'byung gnas, ZWPY: Bämajungnä; chiń.: 蓮花生, Liánhuāshēng), Guru Rinpocze (ok. 730-810) – urodzony w królestwie Oddijana, które znajdowało się na terenie obecnego Pakistanu, wielki mahasiddha, który w VIII wieku przeniósł pełny przekaz buddyzmu do Tybetu i Bhutanu, a zwłaszcza nauki Wadżrajany. Nauki te są podwaliną obecnej szkoły Ningma buddyzmu tybetańskiego.
Do Tybetu udał się na zaproszenie Trisonga Decena (742-797), 38. króla Tybetu, który wkrótce potem stał się jego najbliższym uczniem. Jednym z głównych spadkobierców jego nauk była również kobieta – Yeshe Tsogyal. W Tybecie założył klasztor Samje i zainicjował pierwszą grupę praktykujących Wadżrajanę.
W Bhutanie Padmasambhava związany jest m.in. ze sławnym Taktshang – „Tygrysim Gniazdem”, klasztorem zbudowanym na stromym zboczu skały ok. 500 m ponad ziemią w dolinie Paro.
Padmasambhava ukrył wiele „duchowych skarbów” – tzw. term, czyli zaawansowanych nauk, które w odpowiednich czasach i okolicznościach odnajdywane są przez tertonów – joginów zdolnych pojąć ich głębię. Pozwoliło to na odrodzenie najgłębszych nauk buddyjskich po okresie prześladowań buddyzmu, jaki miał miejsce za panowania 41. króla Tybetu – Langdharmy.
Termy związane z Padmasambhavą nie tylko stanowią esencję przekazu szkoły Ningma, ale wiele z nich zostało również włączonych do kanonu dwóch innych szkół buddyzmu tybetańskiego – Kagyu i Sakja. Ponadto bardzo ważne termy odkrył również V Dalajlama ze szkoły Gelug.
Wyróżnia się osiem głównych form Padmasambhavy, które jako wielki mahasiddha Wadżrajany manifestował w zależności od potrzeb i okoliczności:
- Tsokye Dordże, w postaci Wadżradhary z Oddijany (Orgjen Dordże Czang)
- Loden Czokse, jako wielki uczony pandita
- Pema Dzialpo, jako władca
- Padmasambhava, jako urodzony z lotosu (Padmakara, Pema Dziungne)
- Nyima Yzer, jako wielki nauczający jogin
- Siakja Senge, w postaci Buddy w szatach mnisich
- Senge Dradog, jako wielki tantryczny Heruka
- Dordże Drollo, jako przeraźliwy strażnik Dharmapala
Padmasambhavę uznaje się za główne źródło przekazu istniejących do dziś nauk dzogczen, które otrzymywał głównie w bezpośrednich tantrycznych wizjach od Garab Dordże i przekazach od Mandziuśrimitry i jego spadkobiercy Śri Singhy. Ponadto Guru Rinpocze jest źródłem kompletnego przekazu tantr wewnętrznych mahajogi związanego z Ośmioma Herukami – jidamami, które były najważniejszymi ówcześnie praktykowanymi w Indiach i Oddijanie. Osiem heruków praktykuje się jako osobne systemy mahajogi, bądź razem – w ramach jednego systemu „Kagje” jidama Czemczok Heruki. Są to obecnie główne jidamy w tradycji ningma i nazywane są następująco:
- Wadżrakilaja
- Jangdag Heruka
- Drekpa Kundul
- Jamantaka
- Rigdzin Topatsel
- Hajagriwa
- Lamay Heruka
- Topden Nag
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- ISNI: 0000000108659238
- VIAF: 5724290
- LCCN: n82039306
- GND: 118641468
- NDL: 00819366
- BnF: 11918374c
- SUDOC: 027055353
- SBN: BVEV028216
- NKC: jn19981001929
- BNE: XX1726347
- NTA: 161071430
- BIBSYS: 90686502
- CiNii: DA02425791
- PLWABN: 9810603169905606
- NUKAT: n96221915
- J9U: 987007266224005171
- CANTIC: a1148827x
- KRNLK: KAC199701332