Playback

Playback (wym. /pleɪbæk/) – odtwarzanie wcześniej nagranej ścieżki dźwiękowej.

Używa się go najczęściej na koncertach i festiwalach muzycznych, głównie ze względów technicznych lub braku umiejętności wokalnych osoby śpiewającej, czy braku umiejętności grania na instrumentach muzycznych instrumentalistów. Czasami też wykorzystywany jest, gdy muzycy z pewnych powodów nie mogą grać lub śpiewać (np. choroby aparatu mowy, niesprawnych instrumentów muzycznych) lub nie wyrażają chęci do śpiewania na żywo. Powszechnie stosuje się go także, gdy choreografia wymaga od artysty większego wysiłku. Śpiew z playbacku można zauważyć nie tylko po wyjątkowym podobieństwie do utworu studyjnego, ale i po ruchach ust, niepasujących do muzyki.

Wówczas muzycy „udają”, że grają, a wokaliści „udają” śpiew. Tak naprawdę instrumenty są wytłumione, a mikrofon wyciszony. Niekiedy mikrofon wyciszany jest tylko na czas śpiewania, a przed śpiewaniem i po nim mikrofon z powrotem jest włączany, aby nadać wrażenie, że śpiew nie jest odtwarzany z playbacku.

Odmiany playbacku

• „Natural playback” (z ang. Naturalny playback) – całkowity playback utworu oryginalnego (płytowego)
• „Live playback” (z ang. Żywy playback), zwany również „Instrumental playbackiem” (z ang. Playback instrumentalny); materiał wcześniej nagrany w studiu, przygotowany specjalnie z myślą o koncertach, przeważnie trochę aranżowany, przetransponowany i ogólnie zmodyfikowany. Słuchacze łatwiej uwierzą, iż tak zmodyfikowany utwór jest wykonywany na żywo, niż utwór identyczny z utworem płytowym.
• „Half playback” (z ang. Półplayback). To taka odmiana, w której muzyka jest odtwarzana z odtwarzacza (dokładniej: z zapisu cyfrowego), natomiast wokal jest na żywo (analogowo). Rzadsza sytuacja jest wówczas, gdy wokal jest odtwarzany (sygnał cyfrowy), a zespół gra na żywo (sygnał analogowy); wówczas nosi on nazwę „Half playback averse” (Półplayback odwrotny).
• Jeszcze inną, ciekawą odmianą jest tzw. „Special playback” (z ang. Specjalny playback). Polega to na tym, że gdy wokalista nie śpiewa, wówczas słychać playback, jednak im głośniej wokalista śpiewa, tym ciszej słychać playback, i odwrotnie. Dzięki temu można do utworu w dowolnym momencie wstawiać swój głos, aby widzowie bardziej uwierzyli, iż utwór nie jest odtwarzany z playbacku. Jednocześnie uzupełnia to braki w wokalu w momentach, gdy wokalista np. nie może w danej chwili zaśpiewać danego fragmentu (np. gdy musi „złapać oddech” lub gdy „zakrztusi się” śliną).

Przykładowe wpadki

Poniżej przedstawionych jest kilka popularnych przykładów rozpoznania tzw. „wpadek z playbackiem” (z ang. playback fail):

• Zależne od muzyków:
  • Niezgranie ruchu ust z piosenką;
  • Śpiewanie w momencie nieodtwarzania wokalu;
  • Brak śpiewania w momencie odtwarzania wokalu;
  • Odejście od mikrofonu przy odtwarzaniu wokalu;
  • Chwycenie mikrofonu odwrotnie;
  • Odtwarzanie śpiewu niewłaściwego wokalisty (gdy wokalistów jest wielu);
  • Zauważalny inny głos muzyka pomiędzy piosenkami/wersami piosenek;
  • Niedopasowanie tonacji w momencie nagłego zaczęcia śpiewania;
  • Fałszowanie w momencie nagłego zaczęcia śpiewania;
• Częściowo zależne od muzyków:
  • Upuszczenie mikrofonu;
  • Upadek ze sceny;
• Niezależne od muzyków:
  • Nagłe wyłączenie playbacku i zauważalny brak śpiewu muzyka;
  • Nagłe przyspieszenie lub zwolnienie odtwarzanego utworu.

Linki zewnętrzne

• Czym grozi playback? – Pop – Muzyka w INTERIA.PL – teledyski, koncerty, nowości płytowe, dobra muzyka, listy przebojów. [dostęp 2012-11-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-03-06)].
• Artykuły na temat playbacku.