Prehnit
Właściwości chemiczne i fizyczne | |
Skład chemiczny |
zasadowy glinokrzemian wapnia i glinu (Ca2Al[(OH)2AlSi3O10]) |
---|---|
Twardość w skali Mohsa |
6–6,5 |
Przełam |
nierówny |
Łupliwość |
doskonała |
Gęstość |
2,8–2,9 g/cm³ |
Właściwości optyczne | |
Barwa |
biała, szara, zielonawa, żółtawa |
Połysk |
szklisty |
Prehnit – nazwa pochodzi od nazwiska holenderskiego pułkownika Hendrika von Prehna (1733–1785), który przywiózł go z Przylądka Dobrej Nadziei do Europy w 1773 r. (A.G. Werner, 1790 r.).
Pospolity minerał rodingitów powstający w ostatnim stadium rodingityzacji na skutek niskotemperaturowych procesów hydrotermalnych, należy do gromady glinokrzemianów wstęgowych.
Charakterystyka
[edytuj | edytuj kod]Właściwości
[edytuj | edytuj kod]Tworzy kryształy tabliczkowe, rzadziej słupkowe i igiełkowe. Występuje też w formie skupień zbitych, ziarnistych, naciekowych, groniastych i kulistych. Dobrze wykształcone kryształy są spotykane w druzach i szczelinach skalnych. Jest kruchy. Skupienia włókniste wykazują połysk jedwabisty. Niekiedy wykazuje efekt kociego oka.
Występowanie
[edytuj | edytuj kod]Stanowi produkt hydrotermalnych przeobrażeń skał magmowych (głównie bazaltów i gabr).
Miejsca występowania:
- Na świecie: USA – New Yersey, Massachusetts, Michigan, Wirginia, Kanada – Quebec, Australia – k. Sydney, Namibia – Doros, RPA – Cradoc w Namaqua, Rosja – Ural, Zabajkale, Indie, Pakistan, Chiny.
- W Europie: Wielka Brytania, Francja, Niemcy, Czechy, Włochy.
- W Polsce: Występuje wśród produktów przeobrażenia hydrotermalnego skał magmowych (pegmatytów), a także jako składnik żył tnących amfibolity, łupki amfibolowe, – okolice Świdnicy, Dzierżoniowa, Ząbkowic Śląskich, ekologity Gór Śnieżnickich i Gór Sowich oraz szczelin w obrębie skał metamorficznych Dolnego Śląska. Występuje również w cieszynitach i granitach tatrzańskich.
Skała prehnitowa znana jest z Jordanowa Śląskiego k. Sobótki.
Zastosowanie
[edytuj | edytuj kod]Ma znaczenie naukowe (określanie warunków i charakteru przemian metamorficznych) oraz kolekcjonerskie. Wykorzystywany czasami w jubilerstwie (szlif fasetkowy, szlif kaboszonowy). Zazwyczaj wyrabia się z niego paciorki do naszyjnków, drobną galanterie ozdobną oraz niewielkie rzeźby.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- W. Heflik, L. Natkaniec-Nowak: Minerały Polski. Antykwa, 1998.
- J. Żaba: Ilustrowany słownik skał i minerałów. Videograf II, 2003.