Prorok

	Informacje w projektach siostrzanych
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Teksty źródłowe w Wikiźródłach
	Cytaty w Wikicytatach
	Definicje słownikowe w Wikisłowniku

Ten artykuł od 2014-04 wymaga zweryfikowania podanych informacji: napisać treść artykułów.

Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych.
Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Termin „prorok” jest kalką greckiego προφήτης (prophḗtēs, „rzecznika”, „adwokata”)^[1] używanego w kontekście religijnym, które z kolei jest tłumaczeniem hebrajskiego słowa „nabi”, oznaczającego osobę przemawiającą w imieniu Boga^[2]^[3]. Wśród mów proroków pojawiały się m.in. zapowiedzi Sądu Ostatecznego, który poprzedzi seria wydarzeń. Z tego powodu słowo „prorok” zaczęło być z czasem utożsamiane z „przepowiadaczem przyszłości” i obecnie jest potocznie utożsamiane z „jasnowidzem” lub „wróżbitą”.

W religiach abrahamowych prorokiem jest osoba będąca w kontakcie z Bogiem, której zadaniem jest przede wszystkim objawiać wolę Bożą wobec ludzi, również zapowiadać nadejście Mesjasza lub przewidywać przyszłe wydarzenia. Nierzadko prorok jest jednocześnie założycielem jakiejś religii. W każdej jednak jego rola i znaczenie są nieco inne.

Prorocy w Biblii

Stary Testament – Biblia hebrajska

Biblia hebrajska definiuje proroków jako wysłanników Boga.

Mojżesz

Prorocy więksi

Osobny artykuł: Prorocy więksi.

Prorocy mniejsi

Osobny artykuł: Prorocy mniejsi.

Pozostali prorocy

Abraham – pierwsza osoba w Starym Testamencie nazwana słowem „prorok” – נָבִיא (navi)
Samuel
Gad
Natan
Achiasz
Jehu
Eliasz
Elizeusz
Micheasz
Hiob
Henoch (rzekomy autor apokryficznej Księgi Henocha)

Prorokinie

Miriam – siostra Mojżesza i Aarona
Debora – prorokini Izraelitów a zarazem jedyna kobieta-Sędzia w Izraelu.
Chulda
Anna – prorokini, uczestniczka ofiarowania Jezusa w świątyni^[4].

Nowy Testament

Prorocy w protestantyzmie

Prorocy w kalwinizmie afrykanerskim

Siener van Rensburg

Prorocy w adwentyzmie dnia siódmego

Wspólni prorocy

Prorokini Zreformowanego Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego

Margaret Rowen

Prorocy w mormonizmie

Prorocy w Ruchu Świętych w Dniach Ostatnich

U mormonów prorokiem nazywany jest każdy kolejny prezydent Kościoła, począwszy od Josepha Smitha.

Prorocy Kościoła Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich

Prorocy Społeczności Chrystusa

Prorocy w nowych ruchach religijnych

Prorok w Rodzinie

David Berg

Prorokini w Życiu Uniwersalnym

Gabriela Wittek

Prorocy islamu

Osobny artykuł: Prorocy w islamie.

Koran uznaje za proroków 24 proroków biblijnych i jednego spoza Biblii – Mahometa. Do najważniejszych należą: Mahomet, Musa oraz Isa (Jezus z Nazaretu) jako jeden z pomniejszych.

Pełna lista proroków islamskich:

Adam
Idris (biblijny Henoch)
Nuh (biblijny Noe)
Hud
Saleh
Ibrahim (biblijny Abraham)
Lut (biblijny Lot)
Izmail (biblijny Izmael)
Ishak (biblijny Izaak)
Jakub
Jusuf (biblijny Józef)
Ajub (biblijny Hiob)
Szoaib (biblijny Jetro)
Musa (biblijny Mojżesz)
Harun (biblijny Aaron)
Dhul-Kihl (prawdopodobnie biblijny Ezechiel)
Dawud (biblijny Dawid)
Sulejman (biblijny Salomon)
Iljas (biblijny Eliasz)
Al-Jasa (biblijny Elizeusz)
Junus (biblijny Jonasz)
Zakarijja (biblijny Zachariasz)
Jahja (biblijny Jan Chrzciciel)
Isa ibn Mariam (biblijny Jezus, syn Marii)
Mahomet

Prorok zaratusztrianizmu

Zaratusztra

Prorocy sikhizmu

W sikhizmie pojęcie proroka nie istnieje. Jednak sikhowie mają podobne pojęcie – guru. Było dziesięciu Wielkich Guru, jednak nie wszystkie szkoły sikhizmu uznają każdego z nich (zwłaszcza tych ostatnich). Wspólny wszystkim jest tylko jeden – Guru Nanak.

Krytyka

Ateizm

Krytykę proroków i proroctw przeprowadził w dziele Testament ksiądz katolicki Jean Meslier^[6].

Zobacz też

Przypisy

↑ MaxM. Vasmer MaxM., Russisches etymologisches Wörterbuch Band 2 Band 2, 2017, ISBN 978-3-8253-0666-3, OCLC 1044732408 [dostęp 2021-08-28] .
↑ Biblijne podstawy posługi słowa według Josepha ... [online], WSD Kielce [dostęp 2021-08-28] .
↑ TomaszT. Jelonek TomaszT., PROROCY – GŁOSICIELE SŁOWA [online], Sympozjum 1(15) 2006 [dostęp 2021-08-28] .
↑ Por. Łk 2,36-38.
↑ BartłomiejB. Sokal BartłomiejB., Dzieło Biblijne – 52. Czy Jan Chrzciciel był prorokiem? [online], biblista.pl [dostęp 2018-05-11] (pol.).
↑ Jan Meslier, Testament, Kraków 1955.

Linki zewnętrzne

Scott A.S.A. Davison Scott A.S.A., Prophecy, [w:] Stanford Encyclopedia of Philosophy, CSLI, Stanford University, 2 sierpnia 2018, ISSN 1095-5054 [dostęp 2018-08-03] (ang.). (Proroctwo)

[1] MaxM. Vasmer MaxM., Russisches etymologisches Wörterbuch Band 2 Band 2, 2017, ISBN 978-3-8253-0666-3, OCLC 1044732408 [dostęp 2021-08-28] .

[2] Biblijne podstawy posługi słowa według Josepha ... [online], WSD Kielce [dostęp 2021-08-28] .

[3] TomaszT. Jelonek TomaszT., PROROCY – GŁOSICIELE SŁOWA [online], Sympozjum 1(15) 2006 [dostęp 2021-08-28] .

[4] Por. Łk 2,36-38.

[5] BartłomiejB. Sokal BartłomiejB., Dzieło Biblijne – 52. Czy Jan Chrzciciel był prorokiem? [online], biblista.pl [dostęp 2018-05-11] (pol.).

[6] Jan Meslier, Testament, Kraków 1955.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

Religie	religia religie pierwotne afrykańskie religie rodzime afrochrześcijaństwo afroamerykańskie religie afroamerykański synkretyzm candomblé ifá santeria umbanda voodoo australijskie religie rodzime australijska mitologia aborygeńska ahmadijja ajjawali animizm babizm bahaizm bön buddyzm burchanizm chińska religia ludowa (szenizm) chiński kult przodków mitologia chińska chrześcijaństwo czondoizm druidyzm druzim dźinizm eckankar Falun Gong gnostycyzm indiańskie ruchy religijne pejotyzm święte miejsca tubylczych ludów Ameryki Północnej Ustawa o wolności religijnej Indian amerykańskich panindianizm hinduizm hinduizm balijski islam jezydyzm judaizm kaodaizm kargizm hauka konfucjanizm kult przodków mandaizm manaizm manicheizm mazdaizm mitraizm mitologie neopogaństwo New Age New Thought ōmoto preanimizm rastafarianizm religia Olmeków religia Majów mitologia majańska religia Azteków mexicayotl religia Inków religia Ajmarów religia Mezopotamii religia asyryjska religia babilońska mitologia sumeryjska religia Bałtów mitologia bałtyjska mitologia litewska rodzimowierstwo bałtyjskie religia Scytów religia Hunów religia Mongołów religia Awarów mitologia węgierska mitologia ormiańska religia plemienna religia Słowian mitologia słowiańska rodzimowierstwo słowiańskie religia starosemicka religia kananejska mitologia arabska religia starożytnej Grecji mitologia grecka orfizm pitagoreizm hellenizm religia starożytnego Egiptu mitologia egipska kemetyzm religia starożytnego Rzymu mitologia rzymska religie etniczne religie pierwotne religie prehistoryczne religia celtycka mitologia celtycka religia Galów mitologia irlandzka rekonstrukcjonizm celtycki religia Germanów mitologia germańska kontynentalna mitologia germańska rodzimowierstwo germańskie religia Anglosasów religia Franków religia Gotów religia staronordycka mitologia nordycka religia Berberów mitologia polinezyjska religia hawajska mitologia hawajska satanizm scjentologia shintō mitologia japońska sikhizm szamanizm szamanizm koreański taoizm tenrikio teozofia uniwersalizm religia uniwersalna unitarianizm subud wicca zaratusztrianizm zurwanizm nowe ruchy religijne agnostycyzm apateizm ateizm deizm parodia religii dyskordianizm Iglesia Maradoniana jediizm pastafarianizm postteizm
Ludzie	duchowny kapłan ajatollah bhikku błogosławiony bramin cadyk czarownik druid egzorcysta eremita ewangelizator głosiciel guru heros imam kohen mułła junak jurodiwyj kannushi kaznodzieja kriwe ksiądz lama magid medium męczennik ministrant misjonarz mistyk pastor pielgrzym pionier pop prorok przeor rabin sługa Boży sługa pomocniczy starszy zboru szaman święty równy apostołom wołchw wyznawca zakonnik/zakonnica żerca
Miejsca	miejsce święte sanktuarium świątynia cerkiew chram erem gompa jinja kaplica kienesa klasztor kościół mandir meczet molenna sala królestwa sala zgromadzeń synagoga stupa święty gaj zbór
Rytuały	apostazja bierzmowanie brahmaćarja chrzest egzorcyzm eucharystia gryhastha inicjacja joga konwersja koszerność medytacja modlitwa nawrócenie obrzezanie obrzęd przejścia ofiara pielgrzymka pięć filarów islamu pogrzeb postrzyżyny pudźa sakrament seans spirytystyczny ślub tantra żałoba
Pojęcia	absolut antropogonia bóg brahman dao (tao) demon duch filozofia spirytyzm dusza eschatologia fundamentalizm religijny kosmogonia kult magia mana manitu mistycyzm mit profanum reinkarnacja sacrum sekta spirytyzm symbol synkretyzm religijny tabu teofania teogonia totem transcendencja wróżenie zakon zakon mniszy zaświaty