Rafajel Wahanian

Rafajel Wahanian

Rafajel Wahanian, 2008
Data i miejsce urodzenia	15 października 1951 Erywań
Obywatelstwo	Armenia
Tytuł szachowy	arcymistrz (1971)
Ranking FIDE	2516
Ranking krajowy FIDE	niesklasyfikowany na liście aktywnych

Rafajel Wahanian, orm. Ռաֆայել Վահանյան (ur. 15 października 1951 w Erywaniu) – szachista ormiański, pretendent do tytułu mistrza świata w szachach.

Kariera szachowa

Rafajel Wahanian, 1983

Na arenie międzynarodowej pojawił się po raz pierwszy w roku 1969, zdobywając w Groningen wicemistrzostwo Europy juniorów. Rok później po raz pierwszy wystąpił w mistrzostwach Związku Radzieckiego w Rydze. Ogółem w finałach mistrzostw ZSRR wystąpił 11 razy. W roku 1971, po zwycięstwie we Vrnjačkiej Banji, otrzymał tytuł arcymistrza. W latach 1979–1984 zwyciężył w turniejach rozegranych w São Paulo, Las Palmas, Manili, Moskwie, Hastings, Tallinnie i Lwowie. W roku 1985 triumfował w turnieju międzystrefowym w Biel i awansował do turnieju pretendentów w Montpellier, który ukończył na II miejscu. Wynik ten oznaczał awans do pierwszej szóstki świata. W I rundzie meczów pretendentów spotkał się w roku 1986 w Mińsku z Andriejem Sokołowem, przegrał jednak mecz w stosunku 2 – 6 i odpadł z dalszych rozgrywek. Dwa lata później, w kolejnym cyklu spotkań pretendentów spotkał się w I rundzie z Lajosem Portischem, ale w Saint John musiał uznać jego wyższość, przegrywając 2½ – 3½.

W roku 1987 zwyciężył w turniejach w Leningradzie i Marsylii. W następnym roku, po zakończeniu spotkań I rundy pretendentów w Saint John, wystąpił w mistrzostwach świata w szachach błyskawicznych, w których zdobył srebrny medal (w finale przegrał z Michaiłem Talem). W tym samym roku zajął pierwsze miejsca w turniejach w Kopenhadze oraz w Esbjergu (turniej The North Sea Cup). W roku 1989 wygrał w Odessie mistrzostwa ZSRR, natomiast w 1990 roku zwyciężył w turniejach w Toronto i Kolonii oraz podzielił I miejsce (wspólnie m.in. z Lwem Poługajewskim i Yasserem Seirawanem) w Reykjavíku. W roku 1992 zajął I miejsce w silnym miniturnieju w Ter Apel. Po tym turnieju rozegrał w Hadze symultanę z komputerami, pokonując maszyny w stosunku 5½ – ½. Zwyciężył również w rozegranym na przełomie 1992 i 1993 roku tradycyjnym turnieju w Reggio Emilia. W roku 1993 ponownie zwyciężył (wraz z Aleksandrem Chalifmanem) w Ter Apel. Kolejne sukcesy zanotował w roku 1994 wygrywając słynny turniej World Open w Filadelfii oraz pokonując w Hadze drużynę szachowych komputerów 4½ – 1½. Na początku 1995 roku ponownie zwyciężył w Reggio Emilia. W roku 1996 po raz trzeci pokonał w Hadze szachowe komputery, wygrywając w stosunku 5½ – ½. W następnym roku awansował w Groningen do III rundy mistrzostw świata FIDE rozgrywanych systemem pucharowym, ale musiał uznać wyższość swojego rodaka Władimira Akopiana. W mistrzostwach świata wystąpił jeszcze w latach 2000 w Teheranie i 2001 w Moskwie, ale za każdym razem odpadał w II rundzie, przegrywając (odpowiednio) z Jewgienijem Bariejewem i Michaiłem Gurewiczem. W roku 2004 był jednym z trzech zwycięzców bardzo silnego turnieju Aeroflot Open w Moskwie. W roku 2005 wystąpił w Pucharze Świata w Chanty-Mansijsku, ale odpadł w I rundzie, przegrywając z Robertem Kempińskim.

Wielokrotnie reprezentował ZSRR i Armenię w turniejach drużynowych, m.in.:

• dziewięciokrotnie na olimpiadach szachowych (w latach 1978, 1984, 1986, 1992, 1994, 1996, 1998, 2000, 2004); ośmiokrotny medalista: wspólnie z drużyną – dwukrotnie złoty (1984, 1986), srebrny (1978) i dwukrotnie brązowy (1992, 2004) oraz indywidualnie – dwukrotnie złoty (1984 – na III szachownicy, 2004 – na III szachownicy) o srebrny (1984 – za wynik rankingowy),
• sześciokrotnie na drużynowych mistrzostwach świata (w latach 1985, 1989, 1993, 1997, 2001, 2005); ośmiokrotny medalista: wspólnie z drużyną – dwukrotnie złoty (1985, 1989) i trzykrotnie brązowy (1997, 2001, 2005) oraz indywidualnie – dwukrotnie złoty (1985 – na III szachownicy, 1989 – na IV szachownicy) i srebrny (2001 – na II szachownicy),
• sześciokrotnie na drużynowych mistrzostwach Europy (w latach 1980, 1983, 1989, 1992, 1997, 2005); siedmiokrotny medalista: wspólnie z drużyną – trzykrotnie złoty (1980, 1983, 1989) i brązowy (1997) oraz indywidualnie – złoty (1997 – na II szachownicy) i dwukrotnie brązowy (1980 – na VIII szachownicy, 1983 – na IV szachownicy),
• czterokrotnie na drużynowych mistrzostwach świata studentów (w latach 1972, 1974, 1976, 1977); wielokrotny medalista, w tym wspólnie z drużyną – czterokrotnie złoty (1972, 1974, 1976, 1977).

Najwyższy ranking w karierze osiągnął 1 stycznia 2005 r., z wynikiem 2670 punktów zajmował wówczas 32. miejsce na światowej liście FIDE, jednocześnie zajmując 3. miejsce wśród ormiańskich szachistów.

Bibliografia

• ChessBase Megabase 2007
• Individual Calculations: Vaganian, Rafael (ang.)

Linki zewnętrzne

• Rafajel Wahanian – wybrane partie szachowe (ang.)
• Rafajel Wahanian – profil na stronie FIDE (ang.)