Rama Yade
Rama Yade, właśc. Mame Ramatoulaye Yade (ur. 13 grudnia 1976 w Dakarze) – francuska polityk pochodzenia senegalskiego, w rządach François Fillona wiceminister spraw zagranicznych (2007–2009) i następnie wiceminister zdrowia i sportu w drugim rządzie François Fillona (2009–2010).
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Pochodzenie i wykształcenie
[edytuj | edytuj kod]Urodziła się w Senegalu w rodzinie wywodzącej się z grupy etnicznej Lebou, wyznania muzułmańskiego, o przekonaniach lewicowych. Jej rodzice byli nauczycielami, ojciec był też dyplomatą i osobistym sekretarzem prezydenta Léopolda Sédara Senghora. W 1987 jej rodzina zdecydowała się wyemigrować do Francji, gdzie zamieszkała w podparyskim Colombes, początkowo w willowej, południowej części miasta. Po separacji rodziców w 1990 (ojciec wrócił do Senegalu) Rama Yade w wieku 14 lat przeniosła się wraz z matką i trzema siostrami do mieszkania na 16. piętro bloku komunalnego osiedla Fossés Jean na północy Colombes, przy autostradzie A86[1]. Dorastała w trudnych warunkach np. mogła wyjechać na wakacje jedynie dzięki Secours Populaire, organizacji pomocowej o proweniencji komunistycznej. Uczyła się w gimnazjum katolickim Jeanne-d’Arc w Colombes oraz w liceum Paul-Valéry w Paryżu. W 2000 ukończyła studia w Instytucie Nauk Politycznych w Paryżu. W 1993, podczas kryzysu związanego z wzięciem klasy przedszkolaków jako zakładników, odkryła Nicolasa Sarkozy’ego, ówczesnego mera w pobliskim Neuilly-sur-Seine, którego dynamizm według jej wspomnień miał wywrzeć na niej duże wrażenie[2]. Rama Yade nazywała często byłego prezydenta Francji „swoim mentorem”, m.in. w 2010[3].
Działalność zawodowa i polityczna
[edytuj | edytuj kod]W trakcie studiów przystąpiła do młodzieżówki partii gaullistowskiej, zaangażowała się też w działalność organizacji broniących praw człowieka[4].
Pracowała w paryskim ratuszu i w Zgromadzeniu Narodowym. Od 2002 była zatrudniona w administracji francuskiego Senatu, gdzie była administratorem Komisji ds. Społecznych, a następnie od 2005 pracowała w parlamentarnym kanale telewizyjnym. Przystąpiła do centroprawicowej Unii na rzecz Ruchu Ludowego, w ramach której od 6 marca 2006 pełniła funkcję krajowego sekretarza do spraw Frankofonii[5].
W 2007 objęła stanowisko sekretarza stanu ds. praw człowieka w Ministerstwie Spraw Zagranicznych, kierowanym przez Bernarda Kouchnera. W lutym 2009 w sondażach wysunęła się na pierwsze miejsce wśród najpopularniejszych francuskich polityków[6]. Ku niezadowoleniu (według doniesień mediów) prezydenta Nicolasa Sarkozy’ego[7] Rama Yade odrzuciła propozycję do startu w wyborach do Parlamentu Europejskiego na czele listy UMP z regionu Île-de-France[8]. W rezultacie 23 czerwca 2009 została przesunięta na stanowisko sekretarza stanu ds. sportu w Ministerstwie Zdrowia i Sportu, kierowanym przez Roselyne Bachelot-Narquin[9]. 14 listopada 2010 przestała pełnić tę funkcję w ramach rekonstrukcji rządu[10].
Deklarując rozczarowanie brakiem pozytywnej reakcji ze strony nowego sekretarza generalnego (faktycznego przewodniczącego) UMP, Jean-François Copé, na jej inicjatywę pokierowania programem spójności społecznej w ramach tej partii, 15 grudnia 2010 zgłosiła akces do Partii Radykalnej (autonomicznego ugrupowania stowarzyszonego z UMP), której liderem jest Jean-Louis Borloo. W dalszym ciągu zadeklarowała się jako zwolenniczka prezydenta Nicolasa Sarkozy’ego, pozostając też członkinią UMP[11].
23 grudnia 2010 Rama Yade została nominowana na stanowisko ambasadora, stałego przedstawiciela Francji przy Organizacji Narodów Zjednoczonych do Spraw Oświaty, Nauki i Kultury (UNESCO) w Paryżu w miejsce Catherine Colonny[12]. W czasie swojej misji kilka razy była upominana z powodu zbyt dużej aktywności medialnej, przy czym jej opinie nie zawsze były zgodne z linią rządu. 15 czerwca 2011 złożyła dymisję[13], a w lipcu przestała pełnić funkcję ambasadora[14] (w listopadzie stanowisko to objął Daniel Rondeau[15]). W listopadzie 2011 rozpoczęła pracę jako dyrektor w firmie konsultingowej Cursus Management[16]. W 2012 Rama Yade nie wykluczyła poparcia kandydatury François Bayrou w wyborach prezydenckich, natomiast Nicolas Sarkozy stwierdził, iż popełnił błąd, wprowadzając ją do rządu. W tym samym roku bez powodzenia kandydowała w wyborach parlamentarnych.
W kwietniu 2016 Rama Yade ogłosiła zamiar kandydowania w wyborach prezydenckich w 2017[17]. W lutym 2017, po spadku notowań wyłonionego w prawyborach centroprawicowego kandydata François Fillona, zwróciła się o poparcie dla jej kandydatury do Republikanów[18].
W połowie 2018 podjęła pracę w Banku Światowym w Waszyngtonie, gdzie zajmowała się kontaktami z państwami Afryki[19]. Pod dwóch latach spędzonych w USA w 2020 wróciła do Francji, gdzie została wykładowczynią w Instytucie Nauk Politycznych w Paryżu[20].
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]W 2005 Rama Yade poślubiła Josepha Zimeta, radcę w gabinecie sekretarza stanu Jeana-Marie Bockela, historyka z wykształcenia, syna kanadyjskiego śpiewaka jidisz Ben Zimeta. Mają córkę Jeanne (ur. 2013)[21]. Małżonkowie rozstali się, pozostając w separacji[20].
Publikacje
[edytuj | edytuj kod]- Rama Yade: Noirs de France, les Nouveaux Neg'marrons, Récit d'un rendez-vous manqué entre la République et les Afro-antillais. Paryż: Calmann-Lévy, 2007, s. 234. ISBN 978-2-7021-3761-1.
- Rama Yade: Les droits de l’homme expliqués aux enfants de 7 à 77 ans. Paryż: Seuil, 2008, s. 119. ISBN 978-2-02-098829-2.
- Rama Yade: Lettre à la jeunesse. Paryż: Grasset, 2010, s. 140. ISBN 978-2-246-78350-3.
- Rama Yade: Plaidoyer pour une instruction publique. Paryż: Grasset & Fasquelle, 2011, s. 180. ISBN 978-2-246-79477-6.
- Rama Yade: Carnets du pouvoir 2006–2013. Paryż: éditions du Moment, 2013, s. 434. ISBN 978-2-35417-212-1.
- Rama Yade: Anthologie regrettable du machisme en politique. Paryż: éditions du Moment, 2015, s. 166. ISBN 978-2-35417-390-6.
- Rama Yade: À l'instant de basculer. Paryż: éditions du Net, 2016, s. 102. ISBN 978-2-312-04937-3.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Jean-Pierre Dubois: Retour attendu de Rama Yade à Colombes. lemonde.fr, 21 września 2007. [dostęp 2010-06-22]. (fr.).
- ↑ Cyriel Martin: Rama Yade l'insaisissable. le Point.fr, 25 lipca 2007. [dostęp 2010-06-22]. (fr.).
- ↑ Rama Yade: le chef de l'État «est mon mentor». orange.fr, 14 października 2010. [dostęp 2010-10-18]. (fr.).
- ↑ Marcin Wojciechowski: Rząd kobiet. wyborcza.pl, 20 sierpnia 2008. [dostęp 2010-06-22].
- ↑ Rama Yade, l'une des étoiles montantes de Sarkozy. avmaroc.com, 19 czerwca 2007. [dostęp 2010-06-22]. (fr.).
- ↑ Rama Yade: The political star who's eclipsing Sarko. independent.co.uk, 14 kwietnia 2009. [dostęp 2010-06-22]. (ang.).
- ↑ Eric Mandonnet, Ludovic Vigogne: La métamorphose du président. lexpress.fr, 18 czerwca 2009. [dostęp 2010-07-25]. (fr.).
- ↑ Rama Yade annonce qu'elle n'est pas candidate à un mandat européen. google.com, 7 grudnia 2008. [dostęp 2010-06-22]. (fr.).
- ↑ Décret du 23 juin 2009 relatif à la composition du Gouvernement. legifrance.gouv.fr, 24 czerwca 2009. [dostęp 2010-07-25]. (fr.).
- ↑ Décret du 14 novembre 2010 relatif à la composition du Gouvernement. legifrance.gouv.fr, 16 listopada 2010. [dostęp 2010-12-15]. (fr.).
- ↑ Henri Vernet: Rama Yade rejoint le Parti radical de Jean-Louis Borloo. leparisien.fr, 15 grudnia 2010. [dostęp 2010-12-15]. (fr.).
- ↑ Décret du 23 décembre 2010 portant nomination d'une ambassadrice, déléguée permanente de la France auprès de l'Organisation des Nations unies pour l'éducation, la science et la culture – Mme Yade (Rama). legifrance.gouv.fr, 23 grudnia 2010. [dostęp 2010-12-30]. (fr.).
- ↑ Unesco: Rama Yade démissionne. lefigaro.fr, 15 czerwca 2011. [dostęp 2011-11-20]. (fr.).
- ↑ La démission de Yade effective en juillet. lefigaro.fr, 16 czerwca 2011. [dostęp 2011-11-20]. (fr.).
- ↑ Décret du 8 novembre 2011 portant nomination d'un ambassadeur, délégué permanent de la France auprès de l'Organisation des Nations unies pour l'éducation, la science et la culture – M. Rondeau (Daniel). legifrance.gouv.fr, 8 listopada 2011. [dostęp 2012-02-12]. (fr.).
- ↑ Rama Yade intègre une société de conseil en ressources humaines. lesechos.fr, 10 listopada 2011. [dostęp 2011-11-20]. (fr.).
- ↑ Présidentielle 2017: avec Yade, déjà une trentaine de candidats déclarés. francesoir.fr, 22 kwietnia 2016. [dostęp 2017-02-14]. (fr.).
- ↑ Affaires: si Fillon est forcé à renoncer, Rama Yade propose à LR de se rallier derrière elle pour 2017. francesoir.fr, 29 stycznia 2017. [dostęp 2017-02-14]. (fr.).
- ↑ La nouvelle vie de Rama Yade, entre Washington et l’Afrique. jeuneafrique.com. [dostęp 2019-01-17]. (fr.).
- ↑ a b Rama Yade: pourquoi elle a décidé de revenir en France après deux ans d'exil aux États-Unis. voici.fr, 26 marca 2020. [dostęp 2020-04-08]. (fr.).
- ↑ Qui est Joseph Zimet, le mari de Rama Yade et ex-soutien de DSK?. programme-tv.net, 13 grudnia 2018. [dostęp 2019-01-17]. (fr.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Nota biograficzna na stronie sante-sports.gouv.fr. [dostęp 2022-04-07]. (fr.).