Regisole
 Współczesna kopia rzeźby przed katedrą w Pawii (2009) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Region | |
| Miejscowość | |
| Typ obiektu | |
| Materiał | |
| Data likwidacji |
1796 |
Regisole – antyczny brązowy pomnik konny, stojący dawniej przed katedrą w Pawii. Oryginalną rzeźbę zniszczono w 1796 roku, obecnie w mieście znajduje się jej kopia.
Oryginalna rzeźba znana jest z licznych rycin. Pomnik przedstawiał władcę dosiadającego konia, odzianego w wojskową tunikę i pelerynę, wznoszącego prawą rękę w geście pozdrowienia. Wierzchowiec unosił lewe kopyto. Na rycinach widać również ostrogi na stopach jeźdźca oraz małego pieska stojącego na tylnych łapach pod uniesionym kopytem konia, będące niewątpliwie późniejszymi, średniowiecznymi dodatkami[1]. Na temat tożsamości przedstawionej postaci istnieją rozbieżne hipotezy. Zwolennicy wczesnego datowania rzeźby dopatrują się w niej Antoninusa Piusa, Marka Aureliusza, Septymiusza Sewera lub Aureliana, podczas gdy dla zwolenników jej późnoantycznego rodowodu jest to Odoaker, Teodoryk Wielki lub Justynian[1].
Rzeźba pierwotnie znajdowała się w Rawennie, do Pawii przewieziono ją w 1024 roku. Najpierw stała na dziedzińcu pałacu królewskiego, na początku XII wieku osadzono ją na kolumnie przed pawijską katedrą[1]. W wyniku prowadzonych w Italii wojen posąg był dwukrotnie wywożony z Pawii przez zdobywców: w latach 1315–1335 przebywał w Mediolanie, zaś w latach 1527–1552 w Cremonie[1][2]. Dla pawijczyków monument stanowił symbol potęgi miasta, a jako dzieło sztuki podziwiali go między innymi Petrarka, Boccaccio i Leonardo da Vinci[1][2]. Rzeźba została zniszczona w 1796 roku przez wkraczających na Półwysep Apeniński żołnierzy francuskich[1].
W 1937 roku z okazji dwutysięcznej rocznicy powstania cesarstwa rzymskiego przed pawijską katedrą odsłonięto ustawioną na trawertynowym postumencie odlaną w brązie 6-metrową kopię rzeźby. Wykonał ją włoski rzeźbiarz Francesco Messina (1900–1995)[2][3].