Rheasilvia (krater)

Rheasilvia
	; Basen uderzeniowy Rheasilvia; (zdjęcie sondy Dawn)
Ciało niebieskie	(4) Westa
Średnica krateru	505 km
Głębokość krateru	13 km
Wiek	~1 Ga
Źródło nazwy	Rea Sylwia
	75°S 59°W

Rheasilvia – największy krater uderzeniowy na powierzchni planetoidy (4) Westa o średnicy 505 kilometrów, co stanowi 90% średnicy planetoidy^[1]. Zajmuje dużą część półkuli południowej Westy, sprawiając, że jej kształt odbiega od pierwotnej elipsoidy hydrostatycznej.

Basen uderzeniowy Rheasilvia został odkryty dzięki obserwacjom Teleskopu Hubble'a w 1997 roku^[2], a dokładnie zbadany dzięki obserwacjom sztucznego satelity Westy, sondy Dawn. Krater został nazwany imieniem Rei Sylwii, mitycznej westalki i matki Romulusa i Remusa^[3].

Charakterystyka i powstanie

Krawędź krateru Rheasilvia wznosi się od 4 do 12 km ponad otaczający teren. Jest to krater z wyjątkowo dużym wzniesieniem centralnym, które ma wysokość 22 km ponad dno krateru oraz 200 km średnicy; jest to jedna z największych gór w Układzie Słonecznym. Analizy spektroskopowe ujawniły, że wewnątrz krateru odsłonięte jest kilka kolejnych warstw skorupy Westy, a także prawdopodobnie skały płaszcza, na co wskazuje obecność oliwinu^[4].

Rheasilvia oraz częściowo zniszczony starszy basen, Veneneia, są geologicznie dosyć młode, mając odpowiednio ok. 1 i mniej niż 2 miliardy lat. Powstanie tych ogromnych kraterów sprawiło, że Westa zmieniła oś obrotu i Rheasilvia znajduje się obecnie na południowym biegunie planetoidy^[2]. Impakt, który utworzył basen Rheasilvia, wyrzucił w przestrzeń kosmiczną ok. 1% objętości Westy. Efektem tej kolizji było powstanie rodziny planetoidy Westa, planetoid typu V oraz mniejszych obiektów, które spadły także na Ziemię jako meteoryty szczególnych typów: howardyty, eukryty i diogenity (tzw. meteoryty HED)^[5]^[6].

Przypisy

↑ 95% średniej średnicy, którą to wartość zaniża właśnie istnienie tego krateru; 89% średniej średnicy równikowej Westy.
↑ ^a ^b Ben Zellner, Peter Thomas: Hubble Reveals Huge Crater on the Surface of the Asteroid Vesta. HubbleSite News Center, 1997-09-04. [dostęp 2012-05-14]. (ang.).
↑ Rheasilvia. Gazetteer of Planetary Nomenclature, 2011-10-03. [dostęp 2012-05-14]. (ang.).
↑ Peter C.P.C. Thomas Peter C.P.C. i inni, Vesta: Spin Pole, Size, and Shape from HST Images, „Icarus”, 1, 128, Elsevier, 1997, s. 88–94, DOI: 10.1006/icar.1997.5736 (ang.).
↑ Paul Schenk, David P. O’Brien, i in.. The Geologically Recent Giant Impact Basins at Vesta’s South Pole. „Science”. 336, s. 694–697, 2012-05-11. DOI: 10.1126/science.1223272. (ang.).
↑ Sonda Dawn odkrywa sekrety Westy. Kosmonauta.net, 2012-04-30. [dostęp 2014-07-26]. (pol.).

[1] 95% średniej średnicy, którą to wartość zaniża właśnie istnienie tego krateru; 89% średniej średnicy równikowej Westy.

[hubble-2] Ben Zellner, Peter Thomas: Hubble Reveals Huge Crater on the Surface of the Asteroid Vesta. HubbleSite News Center, 1997-09-04. [dostęp 2012-05-14]. (ang.).

[3] Rheasilvia. Gazetteer of Planetary Nomenclature, 2011-10-03. [dostęp 2012-05-14]. (ang.).

[4] Peter C.P.C. Thomas Peter C.P.C. i inni, Vesta: Spin Pole, Size, and Shape from HST Images, „Icarus”, 1, 128, Elsevier, 1997, s. 88–94, DOI: 10.1006/icar.1997.5736 (ang.).

[5] Paul Schenk, David P. O’Brien, i in.. The Geologically Recent Giant Impact Basins at Vesta’s South Pole. „Science”. 336, s. 694–697, 2012-05-11. DOI: 10.1126/science.1223272. (ang.).

[6] Sonda Dawn odkrywa sekrety Westy. Kosmonauta.net, 2012-04-30. [dostęp 2014-07-26]. (pol.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]