Rośliny strączkowe
20100315_04.jpg)
Rośliny strączkowe, motylkowe grubonasienne[1][2] – rośliny z rodziny bobowatych (motylkowatych) o dużych nasionach uprawiane jako rośliny pastewne, jadalne i dostarczające surowca do przemysłu spożywczego. Uprawiane są dla nasion, paszy i jako zielony nawóz[1][2]. Ponieważ tak jak inne motylkowe współżyją z bakteriami brodawkowymi – wiążą wolny azot (N2). Pozostawiając go w glebie poprawiają jej żyzność i właściwości fizyczne. Dlatego są też często uprawiane jako przedplon. Do roślin strączkowych zaliczane są jare rośliny jednoroczne[1]. Klasyfikowane odrębnie wieloletnie rośliny motylkowe, zwane są drobnonasiennymi i uprawiane są głównie jako rośliny pastewne[2].
Strączkowe rośliny jadalne
[edytuj | edytuj kod]Owoce i nasiona roślin strączkowych są po zbożach drugim pod względem ważności źródłem pożywienia roślinnego dla ludzi[3]. Wykorzystywane są w całości jako warzywo (odmiany szparagowe fasoli zwykłej i odmiany cukrowe grochu zwyczajnego), ale najczęściej spożywane są tylko zawarte w nich nasiona. W wyniku zabiegów hodowlanych odmiany udomowione cechują się większymi strąkami od przodków dziko rosnących oraz mają strąki nie pękające samoistnie, co chroni przed stratami plonów[3]. Walorem odżywczym nasion roślin strączkowych jest zwłaszcza wysoka zawartość białek, wynosząca od 20 do 42%[1]
- Strączkowe rośliny jadalne uprawiane w klimacie umiarkowanym
- bób (wyka bób)
- ciecierzyca pospolita
- fasola zwykła
- fasola wielokwiatowa
- fasolnik
- groch zwyczajny
- soczewica jadalna
- soja warzywna
- Strączkowe rośliny jadalne uprawiane w tropikach[3]
- fasola azuki
- fasola mungo
- fasola ostrolistna
- fasola półksiężycowata
- łust głąbigroszek
- orzacha podziemna (orzech ziemny)
- nikla indyjska
- przewłoda mieczolistna
- przewłoda szablasta
- sorzycha ziemna
- wspięga pospolita
Strączkowe rośliny pastewne
[edytuj | edytuj kod]Walorem roślin strączkowych użytkowanych jako pasza jest także wysoka zawartość białka występująca w zielonej masie roślin. Ze względu na bujny wzrost plon roślin strączkowych ustępuje pod względem wartości pokarmowej tylko wieloletnim roślinom motylkowym[4].
- łubin żółty
- łubin wąskolistny
- łubin biały
- łubin trwały
- bobik
- lędźwian afrykański
- peluszka
- wyka kosmata (ozima)
- wyka siewna (jara)
- wyka pannońska
- seradela pastewna
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski (red.): Słownik botaniczny. Wyd. II, zmienione i uzupełnione. Warszawa: Wiedza Powszechna, 2003, s. 766. ISBN 83-214-1305-6.
- ↑ a b c Jerzy Herse (red.): Szczegółowa uprawa roślin. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1976, s. 457-464.
- ↑ a b c J.G. Vaughan, C.A. Geissler: Rośliny jadalne. Warszawa: Prószyński i S-ka, 2001, s. XXI-XXII. ISBN 83-7255-326-2.
- ↑ A. Kalicki: Rośliny pastewne. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1954, s. 75-78.