Roman Kłosowski

Roman Kłosowski

Roman Kłosowski (2012)
Imię i nazwisko	Roman Jan Kłosowski
Data i miejsce urodzenia	14 lutego 1929 Biała Podlaska
Data i miejsce śmierci	11 czerwca 2018 Łódź
Zawód	aktor, reżyser
Współmałżonek	Krystyna Kłosowska (do 2013, jej śmierć)
Lata aktywności	1953–2016
Odznaczenia

Grób Kłosowskiego na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (2018)

Roman Jan Kłosowski (ur. 14 lutego 1929 w Białej Podlaskiej, zm. 11 czerwca 2018 w Łodzi) – polski aktor filmowy i teatralny, reżyser teatralny, pedagog; w latach 1976−1981 dyrektor Teatru Powszechnego w Łodzi.

W serialach Czterdziestolatek (1974–1977) i Czterdziestolatek. 20 lat później (1993) oraz w filmie fabularnym Motylem jestem, czyli romans 40-latka (1976) Roman Kłosowski zagrał rolę technika budowlanego Romana Maliniaka. W 2011 powrócił w tej roli w 368. odcinku serialu Świat według Kiepskich.

Życiorys

Urodził się 14 lutego 1929 w Białej Podlaskiej, mieszkał w domu przy ul. Garncarskiej. Jako nastolatek zamieszkał w Warszawie.

Absolwent Wydziału Aktorskiego (1953) oraz Wydziału Reżyserii Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Warszawie (1965). W teatrze zadebiutował 1 września 1953. Jego rolami dyplomowymi był Puk w Śnie nocy letniej Williama Szekspira w reżyserii Jana Kreczmara oraz Edek i Kolega w Pannie Maliczewskiej Gabrieli Zapolskiej w reżyserii Janiny Romanówny. Na deskach zawodowego teatru zadebiutował w Teatrze Polskim w Szczecinie, w spektaklu Szczęście Frania Włodzimierza Perzyńskiego (1953). Od 1955 był aktorem Teatru Dramatycznego w Warszawie, gdzie występował w spektaklach Konrada Swinarskiego, Lidii Zamkow, Bohdana Korzeniewskiego i Ludwika René.

W latach 1976–1981 był dyrektorem naczelnym i artystycznym Teatru Powszechnego w Łodzi, a także wykładowcą Wydziału Aktorskiego Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej Telewizyjnej i Teatralnej im. Leona Schillera w Łodzi. Jego najbardziej znaną rolą na deskach Teatru Powszechnego była tytułowa rola w Szwejku wg Jaroslava Haška, w reżyserii Janusza Zaorskiego (1976).

Na ekranie zadebiutował również w 1953. Filmy Cień (1956) w reżyserii Jerzego Kawalerowicza oraz Pierwszy dzień wolności (1964) w reżyserii Aleksandra Forda, w których wystąpił w rolach pierwszoplanowych, znalazły się w konkursach głównych 9. i 18. Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Cannes. Od 1981 pracował w Teatrze Syrena w Warszawie. Jego pożegnaniem z widzami była rola Krappa w Ostatniej taśmie Samuela Becketta na deskach Teatru im. Juliusza Osterwy w Gorzowie Wielkopolskim (2013). Zakończył karierę ze względu na prawie całkowitą utratę wzroku.

Żoną aktora była przez 58 lat Krystyna (zm. 7 czerwca 2013). Synowa, Barbara Szcześniak, również jest aktorką. Jego siostra, Iwona Sołubina, była dyrektorką telewizyjnego Teatru Sensacji.

Roman Kłosowski zmarł 11 czerwca 2018 w domu pomocy społecznej w Łodzi. Został pochowany 18 czerwca 2018 na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (Q kolumbarium 8-2-9).

Upamiętnienie

Pomnik Romana Kłosowskiego na placu Wolności w Białej Podlaskiej (2023)

30 sierpnia 2023 na rynku w Białej Podlaskiej, z inicjatywy Stowarzyszenia Koło Bialczan, stanął jego pomnik; oficjalne odsłonięcie odbyło się 29 września 2023.

Kariera zawodowa

• Teatry Dramatyczne w Szczecinie (1953–1955, aktor)
• Teatr Domu Wojska Polskiego w Warszawie (1955–1957, aktor), przemianowany na Teatr Dramatyczny
• Teatr Dramatyczny w Warszawie (1957–1961, aktor)
• Teatr Ludowy w Warszawie (1961–1974, aktor), przemianowany na Teatr Nowy
• Teatr Nowy w Warszawie (1974–1976, aktor)
• Teatr Powszechny w Łodzi (1976–1981, dyrektor naczelny i artystyczny)
• Teatr Syrena w Warszawie (1981–1991, aktor)

Filmografia

• 1953: Trzy opowieści – jako junak SP (odc. 1)
• 1953: Celuloza – jako denuncjator
• 1956: Wraki – jako Wacek, pomocnik kucharza
• 1956: Człowiek na torze – jako palacz Marek Nowak
• 1956: Cień – jako Witold, członek organizacji podziemnej
• 1957: Pętla – jako Janek, monter sieci telefonicznej
• 1957: Kapelusz pana Anatola – jako Kajtuś, członek bandy
• 1957: Ewa chce spać – jako Lulek, kandydat na złodzieja
• 1957: Eroica – jako podporucznik Szpakowski (odc. 2)
• 1958: Ósmy dzień tygodnia – jako bandzior z ulicy, przy której mieszkają Waliccy
• 1958: Ostatni strzał – jako wczasowicz
• 1958: Baza ludzi umarłych – jako „Orsaczek”
• 1959: Tysiąc talarów – jako bandyta
• 1959: Zamach – jako „Mały”
• 1960: Zezowate szczęście – jako robiący interesy z Piszczykiem w restauracji
• 1960: Szczęściarz Antoni – jako strażnik pilnujący czołgu
• 1962: Klub kawalerów – jako pomocnik fryzjera
• 1962: Gangsterzy i filantropi – jako woźnica
• 1963: Zacne grzechy – jako kowal Józwa
• 1963: Rozwodów nie będzie – jako mężczyzna w USC
• 1964: Pierwszy dzień wolności – jako Karol
• 1964: Giuseppe w Warszawie – jako rikszarz
• 1965: Trzy kroki po ziemi – jako Bystry, towarzysz z ruchu oporu (odc. 2)
• 1965: Tomek i pies – jako nauczyciel (odc. 7)
• 1965: Święta wojna – jako Henio, kibic „Naprzodu”
• 1965: Perły i dukaty – jako „Mały”
• 1965: Dzień ostatni dzień pierwszy – jako żołnierz
• 1966: Niewiarygodne przygody Marka Piegusa – jako wędkarz Miecio, kolega ojca Marka
• 1967: Poradnik matrymonialny – jako mężczyzna z różą pijący wódkę z Bogumiłem
• 1969: Rzeczpospolita babska – jako kasiarz Maksymilian Konieczko
• 1970: Przystań – jako magazynier Jasio
• 1970: Hydrozagadka – jako książę maharadża Kaburu
• 1970: Dziura w ziemi – jako kierowca Miecio Stalończyk, członek grupy Orawca
• 1970: Czterej pancerni i pies – jako podchorąży Staśko (odc. 18 i 19)
• 1971: Trąd – jako taksówkarz Maks
• 1971: Motodrama – jako przewodniczący zrzeszenia
• 1974–1977: Czterdziestolatek – jako Roman Maliniak
• 1975: Mniejszy szuka Dużego – jako Kowalski, ojciec Mietka
• 1976: Zezem – jako Józio, właściciel nowego fiata (odc. 6)
• 1976: Motylem jestem, czyli romans 40-latka – jako Roman Maliniak
• 1976: Czy jest tu panna na wydaniu? – jako Adam Radzik, chrzestny Stasia
• 1979: Pełnia – jako towarzysz Roman
• 1980: Ja milujem, ty miluješ – jako Pista
• 1981: Wielka majówka – jako Władysław Konopas, właściciel miliona ukradzionego przez Ryśka
• 1984: Pan na Żuławach – jako nauczyciel Witold Grabowski, sekretarz gminny PZPR
• 1985: Urwisy z Doliny Młynów – jako pan Wronka
• 1986: Klementynka i Klemens – gęsi z Doliny Młynów – jako Obsada aktorska
• 1986: Big Bang – jako pan Kazimierz, pastuch
• 1987: Śmieciarz – jako Leopold Frasik
• 1987: Sonata marymoncka – jako Stefan Kibała
• 1987: Misja specjalna – jako pirotechnik Stasio pracujący w restauracji
• 1987: Koniec sezonu na lody – jako Karaś
• 1987: Cesarskie cięcie – jako Karol Dederko, recepcjonista w szpitalu
• 1988: Romeo i Julia z Saskiej Kępy – jako „Kiciarz”
• 1989: Powrót wabiszczura – jako recepcjonista
• 1989: Janka – jako Kapusto, członek trupy teatralnej „Bucarro”
• 1990: Kramarz – jako Edward Chruścik
• 1993: Dwa księżyce – jako Wojtalik, stróż w ogrodzie Malwiny
• 1993: Czterdziestolatek. 20 lat później – jako przewodniczący Roman Maliniak
• 1995: Horror w Wesołych Bagniskach – jako ksiądz proboszcz
• 1996: Dzień wielkiej ryby – jako teść „Prezesa”
• 1999: Policjanci – jako emeryt Edward Sikora (odc. 2)
• 1999: Badziewiakowie – jako doktor (odc. 8 i 14)
• 2000: Świat według Kiepskich – jako wujek Władek (odc. 29)
• 2001: Pokój na czarno jako – Włodarczyk, gospodarz domu
• 2001: Casus belli – jako Obsada aktorska
• 2002: Rób swoje, ryzyko jest twoje – jako naczelnik więzienia
• 2002: Lokatorzy – jako Marian, kolega pana Romana (odc. 74)
• 2002: Król przedmieścia – jako inżynier Leszek Maliniak, budowniczy metra (odc. 13)
• 2003: Na Wspólnej – jako inwestor
• 2004: Stacyjka – jako Wiesław Drożyna
• 2004: Daleko od noszy – jako działkowicz (odc. 36)
• 2004: Atrakcyjny pozna panią… – jako Stasio Tuchała
• 2005: Zakręcone – jako Leon Malina, ojciec Arka
• 2005: Pensjonat pod Różą – jako Edmund, pensjonariusz Domu Spokojnej Starości „Dolina Tęczy” (odc. 48 i 49)
• 2005–2006: Niania – jako wujek Henio (odc. 14 i 35)
• 2006–2007: Hela w opałach – jako Edmund Trojański, były teść Heli
• 2008: Ojciec Mateusz – jako Kalicki, pensjonariusz Domu Spokojnej Starości „Pogodny zmierzch” (odc. 7)
• 2008: Jeszcze nie wieczór – jako „Nostradamus”
• 2009: Na dobre i na złe – jako Roman Andrzejewski (odc. 392)
• 2011: Świat według Kiepskich – jako Maliniak (odc. 368)
• 2011: Kop głębiej – jako Jan Nowak, dziadek Oli

Nagrody

• 1966: Kalisz – VI Kaliskie Spotkania Teatralne – wyróżnienie za reżyserię Kamiennego świata
• 1975: Wrocław – XVI Festiwal Polskich Sztuk Współczesnych – nagroda II stopnia za reżyserię przedstawienia Czarna róża Juliana Stryjkowskiego w Lubuskim Teatrze im. Leona Kruczkowskiego w Zielonej Górze
• 1976: Nagroda Prezesa Komitetu Radia i TV za kreacje w filmie TV
• 1978: Nagroda Komitetu ds. PRiTV za kreację aktorską w serialu Czterdziestolatek
• 1979: Nagroda Prezesa Rady Ministrów I stopnia w dziedzinie teatru z okazji 35-lecia PRL za kreacje aktorskie w teatrze, telewizji i filmie
• 1987: nagroda przewodniczącego Komitetu ds. PRiTV za kreacje aktorskie w filmach telewizyjnych, a zwłaszcza w filmie Big-Bang
• 1989: Nagroda miasta st. Warszawy
• 2001: Lubomierz – V Festiwal Filmów Komediowych i Niezależnych Barejada – Kryształowy Granat, nagroda aktorska
• 2009: Września – XVI Ogólnopolski Festiwal Sztuki Filmowej „Prowincjonalia” – Nagroda Honorowa za całokształt twórczości – „za pogodę ducha, której nie grozi żadna Hydrozagadka, za łatwość, z jaką widzowie kupują każdą jego rolę – wszak sprany z niego Kramarz, za wyjątkowość, bo każda Jego kreacja to prawdziwy Big Bang, który sprawia, że myślimy Ja kocham, ty kochasz, i za to, że choć nie jest już Czterdziestolatkiem, wciąż prezentuje Pełnię swoich talentów, czego Organizatorzy i widzowie sobie nadal życzą, bo to przecież Jeszcze nie wieczór”

Odznaczenia

• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1978)
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1970)
• Medal 40-lecia Polski Ludowej (1985)
• Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego (1967)
• Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2013)
• Złota Oznaka Honorowa Towarzystwa Polonia (1987)
• Odznaka Honorowa miasta Łodzi (1979)

Bibliografia

• Witold Filler, Lech Piotrowski: Poczet aktorów polskich. Od Solskiego do Lindy, wyd. Philip Wilson, Warszawa 1998
• Roman Kłosowski w bazie filmpolski.pl

Linki zewnętrzne

• Roman Kłosowski, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 2021-04-09] .
• Roman Kłosowski na zdjęciach w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”
• Roman Kłosowski w bazie Akademii Polskiego Filmu
• Roman Kłosowski w bazie IMDb (ang.)
• Roman Kłosowski w bazie Filmweb