Tarō Urashima

Historia Tarō Urashimy (jap. 浦島 太郎 Urashima Tarō) – japońska legenda o młodym rybaku, który ocalił żółwia, za co został nagrodzony wizytą w pałacu władcy mórz (Ryūgū-jō), znajdującym się na dnie oceanu. Jak w przypadku innych bajek i legend, istnieje kilka wersji tej opowieści.

Gekkō Ogata (1859–1920), Urashima udaje się na żółwiu z/do Ryūgū, 1887 (Urashima jest w stroju z okresu Edo, ale obraz odnosi się do opowieści z VIII w. zawartej w fudoki prowincji Tango (ob. część prefektury Kioto)

Tōkō Matsuki (1836–1891), Urashima łowi żółwia

Tōkō Matsuki, Urashima i Oto-hime w łodzi (w jednej z wersji księżniczka przypłynęła po niego łodzią)

Tōkō Matsuki, Oto-hime wręcza Urashimie tama-tebako

Tōkō Matsuki, Powrót do rodzinnej wioski

Tōkō Matsuki, Urashima otwiera szkatułkę i zamienia się w starca

Historia

Pewnego dnia młody rybak o imieniu Tarō łowił ryby, gdy zauważył małego żółwia, nad którym znęcały się dzieci. Tarō ocalił go i pozwolił mu wrócić do morza (w innej wersji wypuścił złowionego w czasie połowu żółwia). Następnego dnia zjawił się przed nim wielki żółw (był spowity w morskie algi i mógł mieć tysiąc lat) i wyjaśnił, że żółwiem, którego wcześniej uratował, jest Oto-hime, córka cesarza morza, który pragnie się z nim spotkać, aby mu podziękować. Magicznym sposobem żółw podarował mu skrzela i zaprowadził na dno morza, do wspaniałego, smoczego pałacu. Tam młody rybak spotkał cesarza oraz małego żółwia, który okazał się być uroczą księżniczką.

Tarō spędził z nią kilka dni (lub trzy lata), słuchając muzyki i oglądając tańce, ale wkrótce zapragnął wrócić do swojej wioski i ujrzeć swoją starą matkę. Poprosił więc o pozwolenie na powrót. Księżniczce było przykro z powodu jego odejścia, jednak życzyła mu szczęścia i podarowała cenną szkatułkę wysadzaną koralami (jap. tama-tebako). Jednak bez względu na powód nie wolno mu było jej otwierać. Tarō wziął pudełko, wdrapał się na plecy tego samego żółwia, który go wcześniej przyprowadził do podwodnego pałacu i wkrótce dotarł do domu.

Ku wielkiemu zaskoczeniu Urashimy wszystko się zmieniło. Jego dom zniknął, jak i jego matka oraz ludzie, których znał. Spytał miejscowych, czy ktoś z nich słyszał o Tarō Urashimie. Odpowiedzieli, iż słyszeli o kimś, kto miał takie imię, oraz że ta osoba zaginęła na morzu przed wielu, wielu laty. Wkrótce odkrył, że od czasu jego wyprawy na dno morza minęło 300 lat. Pogrążony w żalu Urashima nieświadomie otworzył pudełko, które otrzymał od księżniczki. Z pojemnika wyleciał biały dym i młody rybak nagle się postarzał i zgarbił. Urosła mu długa, biała broda. Po tym wydarzeniu z morza wydobył się smutny, słodki głos księżniczki: "Mówiłam ci, byś nigdy nie otwierał tego pudełka. W nim znajdowała się twoja starość ..."

Istnieje też inne zakończenie. Oto-hime wręczyła swojemu gościowi na pożegnanie skrzyneczkę, która miała trzy warstwy. Mógł ją jednak otworzyć w trudnej dla siebie sytuacji. Kiedy Urashima otworzył górną część wypadło z niej pióro żurawia, z drugiej ulotnił się obłok białego dymu, który przemienił go w starca, a w trzeciej było lustro, dzięki któremu zobaczył swoją nagłą starość. Żurawie pióro przyczepiło się do jego pleców i Urashima jako ptak wzleciał w powietrze, ponad grób swojej matki. Jednocześnie Oto-hime przemieniła się w żółwia i wyszła z morza do niego na brzeg. Oboje stali się bóstwami shintō o nazwie myōjin (bóstwa miłosierne, łaskawości).

Wpływ na kulturę

Ta historia wpłynęła na wiele dzieł literackich i filmowych. Wśród nich znajdują się: Urusei Yatsura, Love Hina, YuYu Hakusho, Doraemon, Cowboy Bebop oraz RahXephon. Została też opowiedziana na nowo i użyta jako podstawy dla opowiadania Rybak z Morza Śródlądowego (Another Story or a Fisherman of the Inland Sea) autorstwa Ursuli K. Le Guin, opublikowanego w A Fisherman of the Inland Sea (w Polsce w Krokach w nieznane w 2012 roku). Tarō Urashima jest też bohaterem gry komputerowej Ōkami.

Najstarsza ze znanych japońskich adaptacji tej powieści miała swoją premierę w 1918 roku.

„Skok czasowy” w innych kulturach

Japoński autor science-fiction, Aritsune Toyoda, tłumaczy historię Tarō Urashimy poprzez paradoks bliźniąt pochodzący z teorii względności Alberta Einsteina.

Historia Urashimy łączona jest z pojawieniem się na wybrzeżu Japonii w ówczesnej prowincji Hitachi (ob. prefektura Ibaraki) tajemniczego, okrągłego obiektu, który nazwano utsuro-bune lub utsuro-fune („pusty statek, łódź”) w 1803 roku. Dziwnie ubrana, niskiego wzrostu młoda kobieta, która nim przypłynęła, posiadała przy sobie – podobnie jak Urashima – skrzyneczkę, której nie pozwalała nikomu dotknąć. Wydarzenie to jest niewyjaśnione do dziś i kojarzone także z UFO i USO (niezidentyfikowany obiekt podwodny)

Podobne historie istnieją również na Bliskim Wschodzie, pojawiając się w Księdze tysiąca i jednej nocy.

W Europie popularna jest irlandzka legenda, w której bard Oisín zostaje zabrany do Tír na nÓg.

Żegluga Brana również jest podobna do tej historii.

Z kolei w Anglii znana jest legenda o starożytnym królu brytyjskim, Herli, z De Nugis Curialium. Król Herla spędził w królestwie krasnoludów zaledwie trzy dni, jednak po powrocie odkrył, że w rzeczywistości minęło kilka wieków.

W opowiadaniu Washingtona Irvinga pt. Rip Van Winkle również jest wykorzystany podobny pomysł.

Niektórzy uważają tę opowieść za wczesne nawiązanie do Morza Demona, obszaru bardzo podobnego do Trójkąta Bermudzkiego.

Inspiracje historią

W grze Onimusha historia Tarō Urashimy tłumaczy, iż podwodne królestwo było centrum badawczym Oni, przez których Tarō Urashima zostaje wysłany 300 lat w przyszłość, by nie zdradził położenia ich laboratorium.

W grze Ōkami Tarō Urashima pojawia się w Północnej Zatoce Ryoshima i pomaga graczowi w dostaniu się do pałacu smoka poprzez opowiedzenie historii o swojej podróży do niego. Tarō Urashima wciąż zachowuje swoją wieczną młodość, jednak gracz może mu przynieść prezent z pałacu, który sprawia, iż staje się równie stary jak jego żona, jednak nie martwy. Po tym można go znaleźć na plaży, gdzie szczęśliwie przesiaduje wraz ze swoją żoną.

W filmie Urusei Yatsura, Urusei Yatsura 2: Beautiful Dreamer, główny wątek jest oparty na historii Tarō Urashimy.

W Kamen Rider Den-O, Imagin Urataros wzorowany jest na legendzie, zawierając na przykład pojawienie się żółwia oraz stałe nawiązania do metafor związanych z rybołówstwem.

Jeden z bohaterów anime YuYu Hakusho, Ura Urashima jest lekko oparty na postaci Tarō Urashimy.

W Juken Sentai Gekiranger, na początku odcinka 23, Gou Fukami nawiązuje do tej legendy podczas błądzenia po lesie, wspominając: "Ciekawe czy tak właśnie czuł się Tarō Urashima?"

W anime Bokusatsu Tenshi Dokuro-chan Zansu-san organizuje scenkę, w której Sakura gra rolę Tarō Urashimy, Zakuro-chan jest księżniczką, zaś Dokuro-chan przebiera się w dziwaczny strój pingwina. Celem tej scenki było pozbycie się alergii Sakury, którą wywołały czekoladki otrzymane od Dokuro-Chan na Walentynki.

W anime Dragon Ball pojawiają się dwie postacie, dla których inspiracją była historia Tarō Urashimy, są to Żółwi Pustelnik oraz żółw Umigame.

Zobacz też

• Puszka Pandory
• Rip van Winkle
• Portret Doriana Graya
• Utsuro-bune
• Opowieść o zbieraczu bambusu

Linki zewnętrzne

• Biuletyn Informacyjny Ambasady Japonii w Polsce z marca 2011: "Baśnie i legendy Japonii". pl.emb-japan.go.jp. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-01-05)]. (pol.)
• The Story of Urashima Taro, the Fisher Lad. rickwalton.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-05-19)]. (ang.)
• Streszczenie historii (ang.)
• Biblioteka parlamentu Japonii, ilustracje do legendy o Urashimie (jap.)