Teodor Leszetycki

Teodor Leszetycki

Data i miejsce urodzenia	22 czerwca 1830 Łańcut
Pochodzenie	polskie
Data i miejsce śmierci	14 listopada 1915 Drezno
Instrumenty	fortepian
Gatunki	muzyka poważna, muzyka romantyczna
Zawód	kompozytor, pianista, pedagog

Teodor Leszetycki (przed 1915)

Teodor Leszetycki, niem. Theodor Leschetizky (ur. 22 czerwca 1830 w Łańcucie, zm. 14 listopada 1915 w Dreźnie) – polski pianista, kompozytor i pedagog. Powołany przez Antona Rubinsteina do nowo założonego Konserwatorium w Petersburgu w 1864 roku, wykształcił tam wielu sławnych pianistów.

Życiorys

Naukę muzyki rozpoczął, mając pięć lat. W roku 1839, w wieku dziewięciu lat, debiutował jako pianista we Lwowie z miejscową orkiestrą, prowadzoną przez Franza Xavera Mozarta. W 1841 rodzina Leszetyckich wyjechała do Wiednia, gdzie Teodor kontynuował naukę gry na fortepianie u Carla Czernego i kompozycji u Simona Sechtera; studiował też filozofię na Uniwersytecie Wiedeńskim. Dawał koncerty w Rosji, Niemczech i Anglii jako pianista i dyrygent.

W 1878 wrócił do Wiednia. Zamieszkał w zachowanej do dziś obszernej willi w dzielnicy Währing, przy Weimarerstrasse 60. Na jej frontowej ścianie widnieje tablica pamiątkowa o treści: Dieses Haus war von 1881–1915 das Heim des Klaviervirtuosen und Musikpädagogen Professor Theodor Leschetizky.

Leszetycki był wybitnym pedagogiem, jego uczniami byli m.in. Ignacy Jan Paderewski, Henryk Melcer-Szczawiński, Antonina Szukiewicz, Artur Schnabel, Ignacy Friedman, Osip Gabriłowicz, Elly Ney, Mieczysław Horszowski, Benno Moiseiwitsch, Paul Wittgenstein, Richard Buhlig i Mark Hambourg. Paderewski o pedagogice Leszetyckiego wypowiadał się w następujący sposób: „Nie znałem i do dziś dnia nie znam nikogo, kto by mu dorównał. Nikt absolutnie nie może się z nim porównywać. Jako pedagog – olbrzym, wobec którego wszyscy inni są tylko karłami”.

Zajmował się także kompozycją, napisał ponad pięćdziesiąt większych utworów fortepianowych, dwie opery: Bracia Marco i Pierwsza Zmarszczka, koncert fortepianowy oraz kilkaset miniatur fortepianowych.

Pochowany w grobie honorowym na Cmentarzu Centralnym w Wiedniu.

Dzieła (wybór)

Utwory na fortepian

• Les deux alouettes op. 2
• Koncert fortepianowy c-moll op. 9
• Deux Mazurkas op. 24
• Suita Souvenirs d’Italie op. 39
• Deux morceaux op. 42
• Deux morceaux op. 43
• Deux arabesques op. 45
• Contes de jeunesse suite de morceaux op. 46
• Trois morceaux op. 48

Inne dzieła

• Wariacje na obój na temat z Beethovena (niem. Variationen für Oboe über ein Thema von Beethoven)
• Mittagszauber (Emanuel Geibel) op. 32, nr. 1

Utwory sceniczne

• Die Brüder von San Marco (1848-1852)
• Die erste Falte (Pierwsza zmarszczka, lib. Salomon Hermann von Mosenthal), opera komiczna w 1 akcie (prawykonanie 1867 Praga)

Bibliografia

• Comtesse Anna Potocka: Theodore Leschetizky, an intimate study of the man and the musician. New York, Century Co., 1903.
• Annette Hullah: Theodor Leschetizky. London, Lane, 1906
• Burkhard Muth: Theodor Leschetizky – der bedeutendste Klavierlehrer, den die Welt je gesehen hat? Eine Einführung in Leben, Werk und Wirken des Pädagogen, Pianisten und Komponisten. Fernwald: Muth 2003. ISBN 3-929379-09-0.
• Malwine Brée: Die Grundlage der Methode Leschetizky. Mit Autorisation des Meisters herausgegeben von seiner Assistentin Malwine Brée. Mit 47 Abbildungen der Hand Leschetizkys.
• Malwine Brée: The Leschetizky method: a guide to fine and correct piano playing. Mineola, N.Y., 1997
• Theodor Leschetizky: Das Klavierwerk. Köln: Haas 2000
• Stanislaw Tichonow: Leschetizky und sein Wiener Kreis. Sein Leben und Wirken. Band I. Theodor Leschetizky-Gesellschaft Wien 2001.

Linki zewnętrzne

• Teodor Leszetycki – twórczość tego autora dostępna w bibliotece cyfrowej International Music Score Library Project
• Utwory Teodora Leszetyckiego w bibliotece Polona