Termez
37°13′N 67°17′E/37,216667 67,283333
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Powierzchnia |
36 km² |
| Populacja (2016) • liczba ludności |
|
| Kod pocztowy |
732000 |
Położenie na mapie Uzbekistanu  | |
| 37°13′N 67°17′E/37,216667 67,283333
| |
| Strona internetowa | |
Termez (uzb. Termiz) – miasto w południowo-wschodniej części Uzbekistanu, port na prawym brzegu Amu-darii, ośrodek administracyjny wilajetu surchandaryjskiego. W 2016 roku liczyło ok. 135,7 tys. mieszkańców[2].
Ośrodek przemysłu spożywczego, materiałów budowlanych, oczyszczalnie bawełny; najwyższe w Uzbekistanie temperatury letnie (maksymalnie do 50 °C); muzeum; ruiny zamku Kyrk Kyz (IX wiek), mauzolea: Hakim at-Tirmizi (IX-XV wiek) i Sułtan Saadat (XI-XVII wiek).
Historia
[edytuj | edytuj kod]Jedno z najstarszych miast Baktrii, jeszcze przed podbojem arabskim było wielkim miastem z 10 klasztorami buddyjskimi; w późniejszym okresie, zwłaszcza za Samanidów słynęło z ogrodów, meczetów, bazarów i ulic wykładanych cegłą; prawie 5 hektarów zajmowała tylko dzielnica metalurgów; zburzony 1220 przez Mongołów, odrodził się w XV wieku i istniał do XVIII wieku; w połowie XIX wieku 7 kilometrów od Termezu powstała osada, które wkrótce przekształciła się w miasto, nazwane 1928 Termezem.
Geografia
[edytuj | edytuj kod]Termez to najbardziej wysunięte na południe miasto Uzbekistanu. Znajduje się na prawym brzegu rzeki Amu-darii, wzdłuż której przebiega granica pomiędzy Uzbekistanem a Afganistanem.
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]| Zdjęcie | Nazwa | Opis |
|---|---|---|
 |
Państwowe Muzeum Archeologiczne w Termezie | Jedno z największych muzeów archeologicznych w Uzbekistanie. Posiada bogatą kolekcję eksponatów, które dotyczą starożytnej historii Transoksanii, Sogdiany, Baktrii, Partii, starożytnego Iranu, zaratusztrianizmu, nestorianizmu i buddyzmu, a także islamu[3]. |
 |
Mauzoleum Al-Hakima al-Tirmizi | Jest tu pochowany słynny suficki teolog Al-Hakim at-Termezi, który jest uważany za jednego z najsłynniejszych przedstawicieli sufizmu. Zmarł w 910 roku. Mauzoleum zostało zbudowane w IX-XV wieku[4]. |
 |
Zaspół architektoniczny Sułtan Sadat | W skład zespołu wchodzi około 20 mauzoleów. Jest tu pochowanych kilka sajjidów - czyli potomków proroka Mahometa, który szerzył islam w Azji Środkowej. Zespół zaczął powstawać od VII wieku. Większość budynków zespołu została zbudowana w XV-XVII wieku[5]. |
 |
Ruiny twierdzy Kyrk-Kyz | Twierdza została zbudowana w IX wieku przez zaratusztrian, zniszczona kilkadziesiąt lat później przez najazd arabski[6]. |
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Wirtualna Polska Media S.A, Otwarto Most Przyjaźni na granicy uzbecko-afgańskiej [online], wiadomosci.wp.pl, 9 grudnia 2001 [dostęp 2021-09-04] (pol.).
- ↑ A.S. Soliyev, S.K. Tashtayeva, M.M. Egamberdiyeva: Shaharlar geografiyasi. Toshkent: VNESHINVESTPROM, 2019, s. 145. ISBN 978-9943-5519-4-7.
- ↑ Termez Archaeological Museum [online], www.advantour.com [dostęp 2021-09-04].
- ↑ Mausoleum of al-Khakim at-Termizi | Uzbekistan Travel [online], uzbekistan.travel [dostęp 2021-09-04] (ang.).
- ↑ The Sultan Sadat complex | Surkhon Hotel [online], 9 sierpnia 2018 [dostęp 2021-09-04] (ros.).
- ↑ Kyrk Kyz Fortress [online], Caravanistan [dostęp 2021-09-04] (ang.).