Waju

Waju
	bóg nieskończonej przestrzeni
	; Waju – obraz z Tanjore przechowywany w Chennai Museum
Inne imiona	Wej, Wat
Występowanie	mitologia perska, hinduizm
Teren kultu	starożytny Iran, Indie
	Rodzina
Dzieci	Bhima, Hanuman
	Multimedia w Wikimedia Commons

Waju (dewanagari वायु, też: Wajudewa, śr per. Wej, Wat) – bóstwo nieskończonej przestrzeni i wiatru, czczone w wierzeniach Indii i Persji.

Persja

Utożsamiany był z powietrzem, atmosferą i zjawiskami weń zachodzącymi.

Podejrzewa się, że Waju był czczony przez nomadów (w przeciwieństwie do Zurwana kojarzonego z ludami osiadłymi), gdyż wiatr niósł deszcz zraszający pastwiska i zapewniający możliwość wypasu stad.

Przedstawiany jest jako obdarowujący szerokimi pastwiskami, dobrym jedzeniem, życiem. Prawdopodobnie, ze względu na przychylne i nieprzychylne zjawiska atmosferyczne, bóstwo rozszczepiło się na: Wajuramę (Waju dobry), utożsamianego z aspektem obdarowywania (przychylne wiatry) i Wija (Waju zły) utożsamianego z aspektem niszczącym (huragany).

Hinduizm

Postać boga Waju na hinduistycznych przedstawieniach posiada dwie lub cztery ręce. Trzymać w nich może takie atrybuty jak: łuk, strzały, dhwadźa (rodzaj flagi), dzban z wodą, warada mudrę, paśa, ankuśa, kamala, danda.

Symbolika

Żywioł/element

Termin waju jest także oznaczeniem jednego z pięciu elementów. Są nimi: ziemia (prythiwi), woda (dźal), ogień (tedźas), wiatr (waju), przestrzeń (akaśa).

Wajuloka

Wajuloka to kraina (raj) boga Waju. W szczególności jako siedzibę Waju wskazuje się niebiańskie miasto o nazwie Gandhawati^[1].

Rodzina i postacie powiązane

Waju bywa określany jako król Gandharwów^[2], niebiańskich muzyków.

Awatary/Inkarnacje

Postacie opisywane jako wcielenia boga Waju to:

Recepcja w literaturze religijnej

W mitologii wedyjskiej często towarzyszy Indrze jako woźnica jego rydwanu.
W kręgu cywilizacji indyjskiej Waju należy do stróżów świata (lokapala) – opiekuje się północno-zachodnią stroną.

Kult

Waju otrzymywał w ofierze białe zwierzęta^[3].

Świątynie

Sri Kalahastheswara Temple w Kalahasthi. Centralnym obiektem kultu jest Wajulingam^[4]

Święte miejsca

Wajutirtha w Madhurze^[5]
Wajutirtha (Wajawjakona) w Allabahadzie

Zobacz też

Prana

Przypisy

↑ www.kamakoti.org, cytat: Vayu Loka is known as Gandhavati Loka dostęp=2015-08-08.
↑ Marta Jakimowicz-Shah, Andrzej Jakimowicz: Mitologia indyjska. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1986, s. 373, seria: Mitologie świata. ISBN 83-221-0334-4.
↑ I.7. Najdawniejsze indyjskie głosy sprzeciwu – powątpiewanie, sceptycyzm, opozycja wobec praktyki śmierci wdów na stosie. W: Przemysław Szczurek: Sati. Samopalenie wdów indyjskich w najdawniejszych relacjach Wschodu i Zachodu. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Dialog, 2013, s. 194–195, seria: Świat Orientu. ISBN 978-83-63778-15-6.
↑ Vayu Lingam (Air Linga) – Powerful Temple, dostęp: 2015-08-9.
↑ Pind Daan Services at Mathura, dostęp 2015-00-09.

Bibliografia

वायु Monier-Williams Sanskrit-English Dictionary

[1] www.kamakoti.org, cytat: Vayu Loka is known as Gandhavati Loka dostęp=2015-08-08.

[2] Marta Jakimowicz-Shah, Andrzej Jakimowicz: Mitologia indyjska. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1986, s. 373, seria: Mitologie świata. ISBN 83-221-0334-4.

[3] I.7. Najdawniejsze indyjskie głosy sprzeciwu – powątpiewanie, sceptycyzm, opozycja wobec praktyki śmierci wdów na stosie. W: Przemysław Szczurek: Sati. Samopalenie wdów indyjskich w najdawniejszych relacjach Wschodu i Zachodu. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Dialog, 2013, s. 194–195, seria: Świat Orientu. ISBN 978-83-63778-15-6.

[4] Vayu Lingam (Air Linga) – Powerful Temple, dostęp: 2015-08-9.

[5] Pind Daan Services at Mathura, dostęp 2015-00-09.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]