Zamek w Bobrownikach
52°46′46″N 18°56′50″E/52,779444 18,947222 nr rej. 47/382 z 16.10.1957[1]
| |
 Ruiny zamku | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Styl architektoniczny | |
| Rozpoczęcie budowy |
XIV w. |
| Pierwszy właściciel |
książę Władysław Garbaty |
Położenie na mapie Bobrowników  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu lipnowskiego  | |
Położenie na mapie gminy Bobrowniki  | |
| 52°46′46″N 18°56′50″E/52,779444 18,947222
| |
Zamek w Bobrownikach – zamek obronny w Bobrownikach, wzniesiony prawdopodobnie przez piastowskiego księcia dobrzyńskiego Władysława Garbatego. Po wojnach polsko – krzyżackich siedziba starosty. Od XVIII wieku w ruinie.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Zamek w Bobrownikach powstał prawdopodobnie ok. połowy XIV w. Jego fundatorem był książę dobrzyński Władysław Garbacz. Był siedzibą książęcą, starostów książęcych, wójtów krzyżackich i starostów królewskich. Zachowane krzyżackie inwentarze mówią o istnieniu w pobliżu zamku związanego z nim folwarku.
W 1377 zamek otrzymał od króla Ludwika Węgierskiego Władysław Opolczyk, ten sprzedał warownię w 1392 roku zakonowi krzyżackiemu[2]. W 1405 Władysław Jagiełło wykupił ziemię dobrzyńską razem z Bobrownikami z rąk Krzyżaków, jednak już cztery lata później po ataku na warownię i zburzeniu części murów przez artylerię krzyżacką przeszedł 28 sierpnia w ręce zakonne, po czym prawdopodobnie latem 1410 r. powrócił pod polskie władanie. Jego nadgraniczne położenie ponownie stało się przyczyną wielu inwestycji w modernizację obiektu; mimo tego obiekt, będący siedzibą starostów, nie odegrał już żadnej roli militarnej. W czasie wojny trzynastoletniej i walk z Zakonem w latach 1519–1521 urządzono w nim więzienie dla pojmanych rycerzy krzyżackich. Przesunięcie granicy państwowej ostatecznie pozbawiło budowlę strategicznej roli.
W czasie wojny 1655–1660 zamek wraz z archiwum grodzkim został spalony przez Szwedów, mimo to na początku XVIII był on jeszcze w niewielkim stopniu użytkowany. W drugiej połowie XVIII w. obiekt był już bardzo zniszczony. Ruiny do dnia dzisiejszego nie mają gospodarza – trwają próby przejęcia zabytku przez gminę Bobrowniki – i ulegają dewastacji. Dodatkowym zagrożeniem dla nich są wylewy Wisły (przez kilkadziesiąt lat, do lat 80. XX wieku, ruiny znajdowały się na wyspie, oddzielone od prawego brzegu rzeki dziką odnogą).
Architektura
[edytuj | edytuj kod]Niewiele wiadomo na temat wyglądu warowni w czasach krzyżackich i późniejszych. Obiekt był dwuskrzydłowy, wzniesiony na planie kwadratu), otoczony murami obronnymi i fosą, z jedną bramą wjazdową oraz wieżą obronno-sygnalizacyjną. Dookoła rozmieszczone były budynki gospodarcze. Obecnie śladem dawniej świetności obiektu są jedynie elementy murów obronnych oraz wieży.
Badania archeologiczne
[edytuj | edytuj kod]- Tadeusz J. Horbacz z zespołem w latach 1976-1984 (Katedra Archeologii Uniw. Łódzkiego).
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo kujawsko-pomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024 [dostęp 2012-11-25].
- ↑ Bohdan Guerquin, Zamki w Polsce, Arkady, Warszawa 1984, s.107.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- H. Miłoszewski. Warownie nadwiślańskie. „[w:] "Pomorze i Kujawy". Dwumiesięcznik turystyczno-krajoznawczy”. Nr 1 (7) 2008. ISSN 1507-1960.
- Kostrzewski: Opis zamku na stronie gminy Bobrowniki. 20 czerwca 2015 r.. [dostęp 2015-06-20]. (pol.).
- Opis zamku na stronie zamki.pl. [dostęp 2009-01-04]. (pol.).