Zgrzebło (archeologia)
.jpg)
Zgrzebło – narzędzie kamienne wykonywane najczęściej z krzemienia[1], mające formę wielokątnego odłupka o zaretuszowanej przynajmniej jednej krawędzi dłuższej, biegnącej równolegle lub poprzecznie do osi wyrobu[2]. Obrabiana krawędź może być wklęsła, wypukła bądź prosta[2]. Zgrzebła wykonywano różnymi typami retuszy: sposobem jednostronnym, dwustronnym, dokonywano także retuszy stromych zatępiających i zębatych[2]. W miarę stępiania się krawędzi pracującej dochodziło do jej naprawy przez wtórne retuszowanie, w związku z czym forma tych narzędzi ulegała zmianie[1].
Narzędzia te służyły przeważnie jako noże do rozdzielania mięsa[1].
Ogólny podział zgrzebeł
[edytuj | edytuj kod]Typologia Gintera i Kozłowskiego (1990)[2]:
- Jednostronne
- Retuszowane na jednej krawędzi
- Podłużne (lateralne) – o krawędzi pracującej ustawionej równolegle w stosunku do osi odłupka
- Poprzeczne (transwersalne) – o krawędzi pracującej ustawionej poprzecznie w stosunku do osi odłupka
- Retuszowane na dwu krawędziach
- Podwójne – o krawędziach pracujących równoległych, nie stykających się ze sobą
- Zbieżne – o krawędziach pracujących zbiegających się ku sobie i tworzących ostrą końcówkę
- Retuszowane na jednej krawędzi
- Dwustronne
- Z krawędzią dwustronnie zaretuszowaną
- Z podstawą ścienioną
- Typu liściowatego
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Michel Brézillon, Encyklopedia kultur pradziejowych, Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1981, s. 221-222, ISBN 83-221-0143-0.
- ↑ a b c d Bolesław Ginter, Janusz Krzysztof Kozłowski, Technika obróbki i typologia wyrobów kamiennych paleolitu, mezolitu i neolitu, wyd. 3, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1990, s. 87-89, ISBN 83-01-03563-3.