Martin Heidegger

Martin Heidegger (1960)

Grób Martina Heideggera

Martin Heidegger (1889–1976) – niemiecki filozof, jeden z głównych przedstawicieli egzystencjalizmu.

Czas światoobrazu

(tłum. Krzysztof Wolicki)

• Bycie nowym jest cechą świata, który stał się obrazem.
  • Źródło: s. 79
  • Zobacz też: obraz, świat

• Nic dziwnego, że humanizm dopiero tam wypływa na wierzch, gdzie świat staje się obrazem. (…) Charakteryzując takie właśnie rozumienie człowieka, które wyjaśnia i ocenia byt w całości, wychodząc od człowieka i do człowieka go odnosząc.
  • Źródło: s. 80
  • Zobacz też: humanizm

• Podstawowym procesem nowożytności jest podbój świata jako obrazu.
  • Źródło: s. 81

• Tam, gdzie świat czyni się obrazem, byt w całości zakłada się jako coś, na co człowiek się nastawia i co chce zatem pozwać przed siebie, mieć przed sobą. Światoobraz w rozumieniu istotnym nie oznacza więc obrazu świata, lecz świat pojmowany jako obraz. W tym ujęciu byt w całości bytuje dopiero i tylko o tyle, o ile postanawia go człowiek, który przedstawia i dostawia, wytwarza. Tam, gdzie powstaje światoobraz, zapada istotna decyzja o bycie w całości. Bycia bytu poszukuje się i znajduje się je w tym, że jest on przedstawiany. (…) To nie światoobraz zmienia się z niegdyś średniowiecznego w nowożytny, to sam fakt, że świat staje się obrazem, znamionuje istotę nowożytności.
  • Źródło: s. 77, 78

Inne

• Ale dlaczego zajmujemy się ową nicością? Nicość jest odrzucona przez naukę i uświęcona jako nierzeczywista. Nauka nie chce nic wiedzieć o owym „nic”. Czym jest nicość? Czy nicość istnieje tylko dlatego, że istnieje „nie”, tzn. negacja? Czy też może „nie” i negacja istnieją tylko dlatego, że istnieje nicość? My uważamy: nicość jest prostą negacją całości bytu. Trwoga ujawnia nicość. To nicość sama nicoś-ciuje.
  • Źródło: Richard H. Popkin, Avrum Stroll, Filozofia, Poznań 1994, s. 493.

• Artysta jest źródłem dzieła. Dzieło jest źródłem artysty.
  • Zobacz też: artysta

• Bycie ku śmierci.
  • Źródło: Andrzej Przyłębski, Duch czy życie? Studia i szkice z filozofii niemieckiej, Wydawnictwo Naukowe WNS UAM, 2011, s. 193.

• (…) dzieje oznaczają nie tyle „przeszłość” w sensie czegoś przeszłego, ale pochodzenie z niej. To, co „ma swoje dzieje”, sytuuje się w kontekście pewnego stawania się.
  • Źródło: Bycie i czas, tłum. Bogdan Baran, PWN, Warszawa 1994, s. 530.

• Irracjonalizm – jako opozycja do racjonalizmu – wypowiada się zerkając tylko ku Temu, na co racjonalizm jest kompletnie ślepy i obojętny.
  • Źródło: Bycie i czas, tłum. Bogdan Baran, PWN, Warszawa 2013, s. 175.

• Istota bytu ludzkiego zawarta jest w jego egzystencji.
  • Źródło: Stefan Sarnowski, Zmierzch absolutu? Z problemów filozofii chrześcijańskiej i egzystencjalistycznej, PWN, Warszawa 1974, s. 117.

• Język jest domem bycia.
  • Die Sprache ist das Haus des Seins. (niem.)
  • Źródło: Hanna Buczyńska-Garewicz, Milczenie i mowa filozofii, Wydawn. IFiS PAN, 2003, s. 17.

• Mając na względzie poezję, objaśnienie wiersza musi dążyć do tego, by stać się zbędnym. Ostatni, ale też najtrudniejszy krok każdej wykładni polega na usunięciu się w cień z objaśnieniami wobec czystego istnienia wiersza.
  • Źródło: Objaśnienia do poezji Hölderlina, tłum. Sława Lisiecka, Wydawnictwo KR, Warszawa 2004, s. 8.

• Myślenie „nihilizmu” oznacza raczej stanie w tym miejscu, z którego wszelkie czyny i cała rzeczywistość naszej epoki dziejów Zachodu czerpią swój czas i swoją przestrzeń, swoją podstawę i swoje tło, swoje drogi i cele, swój porządek i jego prawomocność, swoją pewność i swoje wahanie – jednym słowem: swoją „prawdę”.
  • Zobacz też: nihilizm

• Pogodna wiedza jest bramą do wieczności.
  • Zobacz też: wiedza, brama

• Rezygnacja jest gotowością do wejścia w nowy układ.
  • Zobacz też: rezygnacja

• Sztuka to uruchamianie prawdy.
  • Zobacz też: sztuka, prawda

• Umieć pytać znaczy: umieć czekać, nawet życie całe.
  • Źródło: Bycie i czas
  • Zobacz też: życie

• Wiara, która nie jest stale wystawiana na możliwość niewiary, nie jest wiarą, ale zwykłą wygodą.
  • Źródło: Wprowadzenie do metafizyki
  • Zobacz też: wiara

• Zapytywanie jest pobożnością myślenia.
  • Źródło: Vorträge und Aufsätze, Pfullingen 1954, s. 44.

• Zagrożenie człowieka nie pochodzi od niebezpiecznego, być może, dla życia działania maszyn i aparatury technicznej. Właściwe zagrożenie już dotknęło człowieka w jego istocie. Panowanie zestawu grozi tym, że człowiekowi mogłoby zostać odmówione wkroczenie w bardziej źródłowe odkrywanie, a w ten sposób także doświadczanie przekazu bardziej początkowej prawdy.
  • Źródło: Pytanie o technikę w: Technika i zwrot, tłum. Janusz Mizera, Kraków 2002, s. 36.