Rafał Strojny

In recent years, it has become commonplace in Poland to modernise hospitals built in the 20th century in order to adapt them to modern requirements. Most often, their scope includes thermo-modernisation which consists of insulation of walls, roof and replacement of windows and doors. The subject of this study was the material and technical aspects related to the thermomodernisation of 20th century hospital buildings in the Lubelskie voivodeship in the context of changing values of heat transfer coefficient of building partitions at the turn of the years. Among other things, energy audits before and after thermomodernisation were carried out for the investigated 23 facilities in the Lubelskie Voivodeship. An analysis was also made of the materials and technologies used in the construction of hospitals in particular periods of time. The research showed that traditional masonry technology was widely used until the early 1970s, which was then replaced by industrialised technologies, including prefabricated ones. With the introduction of thermal insulation requirements for the building envelope in the 1970s, there were changes to the materials used in hospital construction, including the need for thermal insulation materials. In the following decades, the values of the heat transfer coefficient have continuously changed, resulting in the need to use insulating materials with better performance. The thermomodernisation of hospitals carried out in recent years made it possible to meet the requirements for the heat transfer coefficient, but these mostly referred to the value in force at the time. They did not assume a longer perspective, taking into account changes in this coefficient in the coming years. As a result, in less than a decade, they will not meet the current requirements for the insulation of the building envelope and will therefore be eligible for thermomodernisation. Such an action is cost-effective in the short term, but given the far-sighted development plan of the hospitals, it is a wasteful solution.

W dobie cyfryzacji oraz zmian klimatycznych ważne jest zrównoważone podejście do zarządzania materiałami-w tym przypadku wykorzystywanymi na wydziałach architektury. Celem badań była próba znalezienia zrównoważonych metod wykorzystania papieru i tektury przez studentów architektury, a także zwiększenie świadomości od najmłodszych lat. W badaniach wykorzystano technikę wywiadu pogłębionego, metodę badań ilościowych i statystycznych, heurystyczną oraz eksperymentalną. Na podstawie badań oszacowano, iż przez okres pięciu lat studiów architektonicznych zużywa się papier i tekturę w ilości wymagającej do ich produkcji wycięcia ponad 600 drzew. Podejście eksperymentalne obejmowało warsztaty i "burzę mózgów" podczas których studenci rozpatrywali sposoby bardziej zrównoważonego wykorzystania danych materiałów. Efektem tych rozważań jest wystawa CYKL otwarta 10 stycznia 2023 roku na Wydziale Budownictwa i Architektury Politechniki Lubelskiej przez Koło Naukowe Architektury i Budownictwa Ekologicznego "Archinature". Obejmuje ona instalacje inżynierskie, architektoniczne i artystyczne przedstawiające w nieszablonowy sposób cykl produkcji papieru, cykl jego "życia" oraz przejście do ery cyfrowej w projektowaniu architektonicznym. Wystawę poprzedzały warsztaty dla dzieci ze szkoły podstawowej, które miały czynny wkład w budowę części instalacji. W związku z tym zaproponowano metody na zrównoważone podejście do materiałów wykorzystywanych na wydziałach architektury.

Most hospitals in Poland date back to the 20th century. Due to developments in technology and medicine, these buildings need to be adapted to meet modern needs. Due to these needs and the possibility of EU funding for hospitals, modernisation has become an extremely topical subject. The aim of the research was to identify what types of modernisation work had been carried out after 2004 and to identify the main problems associated with this work. The subjects of the study were 38 hospitals from the Lubelskie Voivodeship in which various types of modernisation work had been carried out. Based on the data collected on these hospitals, interviews with selected managers and the authors' own experience of working on the modernisation of hospitals from the 20th century, seven main problems associated with the ten different modernisation works identified were distinguished. The authors formulated ten questions which can be helpful to hospital managers before embarking on building upgrades and that will help them define the main problems, objectives and a more holistic rather than fragmented approach to adapting hospitals to modern requirements.

Artykuł przedstawia innowacyjne podejście, zapewniające różnego rodzaju wsparcie dla pacjentów onkologicznych, wywodzące się z Wielkiej Brytanii. Zapewniają je centra Maggie's, których historia sięga lat 90. XX wieku. Przedmiotem badań są wybrane centra zlokalizowane w Londynie. Celem artykułu jest przedstawienie zarysu historii powstania tych centrów, idei oraz strategii jakie im przyświecają, a także zobrazowanie jak wsparcie emocjonalne, psychologiczne i praktyczne, oferowane pacjentom chorym na raka oraz ich najbliższym, zostało "ubrane" w nową awangardową formę architektoniczną, będącą kompletnie nieinstytucjonalną pochodną budynków służby zdrowia. Artykuł powstał na podstawie badań in situ, obserwacji działania jednego z centrum oraz rozmów z jego użytkownikami. Detaliczne poznanie centrów Maggie's, zrozumienie ich idei i efektów poprawiających jakość życia pacjentów z rakiem, może posłużyć jako inspiracja dla polskiego systemu opieki zdrowotnej. Szczególnie w kontekście obecnej sytuacji, która wyraźnie wskazuje na częste występowanie raka wśród Polaków oraz w kontekście znacznych niedoborów najnowocześniejszych metod leczenia w Polsce, a także koniecznych zmian mających prowadzić do poprawy jakości świadczeń medycznych w dziedzinie onkologii.

Artykuł porusza tematykę architektury współczesnych domów opieki w wybranych krajach europejskich. Badania mają na celu określenie czynników mających istotny wpływ na kształtowanie przestrzeni w domach opieki i w dużym stopniu determinujących rozwiązania przestrzenno-funkcjonalne, materiałowe, kolorystyczne oraz aranżacyjne. Materiał do badań stanowią wybrane domy opieki z Austrii, Francji i Hiszpanii. Szczególną uwagę poświęcono pokojom pacjentów oraz strefom wspólnym, które stanowią przestrzenie w dużej mierze definiujące domy opieki. Dokonano także przeglądu literatury o podobnej tematyce, aby określić najczęściej poruszane aspekty dotyczące projektowania przestrzeni dla osób starszych wymagających opieki. Na tej podstawie sprawdzono czy badania z ostatnich lat mają odzwierciedlenie w projektach współczesnych domów opieki.

The present paper shows the results of research on general zones in large European multispeciality hospitals. A dozen or so institutions, flagship examples of large contemporary hospitals, were selected for the study. The research focused on internal zones, in particular the reception area linked to the main communication system of the hospital which functions as a public space offering a range of services, and provides the space for communication, waiting and meetings. This work aims to determine design trends in the location and forms of general zones, their characteristics and proportion to other zones in hospitals, architectural features and functional-spatial solutions. The relationships between the shape of the hospital, its internal general zones, and their percentage share in the total building area were examined. Art and greenery in these zones were also investigated, along with the presence of natural lighting, the colours, and the type of finishing materials used in this type of space today. The study revealed noticeable differences between the form of general zones in large contemporary as well as 20 th-century hospitals. In addition to their form, the arrangement of zones has also changed, and they often do not resemble a hospital space. Art and greenery play an increasingly important role. The general zone is a hospital's essential communication hub, constituting the main public space where people may meet.

The term “superhospital” has appeared in numerous website articles in recent years. This is how new hospital developments have come to be defined. There is no definition that clearly determines what a “superhospital” is and what its qualities are. The aim of the research is to characterise a superhospital. Few scientific publications mentioning superhospitals can be found. An analysis of more than 3000 websites helped distinguish the characteristics of superhospitals, and the countries in which they are situated to be identified. As a result, a definition of the contemporary superhospital as a new phenomenon in the architecture of healthcare facilities has been proposed.

The article presents the results of research on contemporary trends in the design of paediatric hospitals. The aim of the research was to determine directions both in the sphere of architectural, functionality and spatial solutions, as well as the arrangement of the areas of nursing and public areas, recognized as distinguishing features in relation to specialized hospitals of other profiles.

Allotment gardens situated in city centers are particularly at risk of the development of buildings serving commercial (service-related or residential) purposes. The present article presents allotment gardens in the downtown of Lublin from the historical, architectural and landscape context. The analysis of urban planning determinants was undertaken for the functioning of gardens from the moment of their establishment until the present day at the example of the oldest of them – “Nasza Zdobycz nad Bystrzycą”. The article also constitutes an attempt to explain the increasing alienation of the owners of allotment gardens, progressing devastation of the area of allotment gardens as well as to present a suggestion for design application inscribing in the scope of revitalization of this area.