GeoMS Manual
GeoMS Manual
GeoMS Manual
0
Geostatistical Modelling Software
1998-2000 CMRP-IST
Mdulos incluidos:
geoDATA - Estatstica descritiva
geoVAR, geoVAG Clculo de variogramas experimentais e co-variogramas
geoMOD Ajustamento interactivo de modelos tericos de variograma
geoKRIG - Estimao por Krigagem normal e simples com mdia global
geoKED - Estimao por Krigagem com deriva externa e simples com mdias locais
geoCOKRIG - Co-estimao por Krigagem co-localizada e Co-krigagem
geoSGS - Simulao sequncial gaussiana
geoSIS - Simulao sequncial da indicatriz
geoSA - Simulated Annealing
geoPFS - Probability Field Simulation
geoCLASS - Classificao de mapas de probabilidades em mapas categricos
geoVIEW - Representao grfica dos mapas estimados/simulados
geoTRDATA Transformao de dados
Novembro 2000
ndice
Captulo I : (Antes de comear)
1. Instalao do geoMS/Chave de Hardware ........................................ I-1
2. Requesitos de hardware ..................................................................... I-1
3. Notas importantes .............................................................................. I-1
2. Requisitos de hardware
Os requisitos mnimos para correr o geoMS em termos de hardware so:
RAM:
16 Mb.
Processador: 486 DX 33 MHz.
Disco:
200 Mb (livres).
Os requisitos ideais so:
RAM:
32 Mb.
Processador: Pentium 133 MHz ou superior.
Disco:
500 Mb (livres).
3. Notas importantes
Antes de comear a primeira sesso com o geoMS, dever verificar o seguinte:
Procedimento 1 (obrigatrio)
1. No menu Start seleccione a opo Settings.
2. Seleccione Control Panel.
3. Seleccione Regional Settings.
4. Seleccione a opo Number.
I-1
Procedimento 2 (opcional)
1. No menu Start seleccione a opo Settings.
2. Seleccione Control Panel.
3. Seleccione Display.
4. Seleccione a opo Settings.
5. Defina como Desktop area 1024 by 768 pixels, mnimo obrigatrio (800 by
600 pixels).
6. Defina como Color palette High Color (16 bit) ou superior.
7. Defina o Font size consoante a resoluo escolhida:
- 800 by 600 pixels - Small Fonts.
- 1024 by 768 pixels - Large Fonts.
I-2
II - 1
7- geoCoKRIG
- Mdulo de implementao da estimao por Co-krigagem e Co-krigagem
colocalizada.
8- geoSGS
- Mdulo que implementa o mtodo da Simulao Sequencial Gaussiana.
9- geoSIS
- Mdulo que implementa o mtodo da Simulao Sequencial da Indicatriz.
10- geoCLASS
- Mdulo que implementa o mtodo de Classificao Multifsica.
11- geoSA
- Mdulo que implementa o mtodo de simulao Simulated Annealing.
12- geoPFS
- Mdulo que implementa o mtodo de Simulao de Campos de Probabilidade.
13- geoVIEW
- Mdulo grfico que permite:
a) Visualizar os resultados das estimaes e simulaes.
b) Sobreposio das amostras ao campo de valores estimados e simulados.
c) Clculo de estatsticos univariados sobre os valores estimados ou simulados e
sobre as amostras.
14- geoTRDATA
- Mdulo de tratamento e transformao de dados.
II - 2
3. O mdulo geoMS
II - 3
Ficheiros de Input
Ficheiros de Output
(*.DAT/*.PRN/*.OUT)
(*.UNI/*.BIV/*.ANO/*.DAT/*.PRN)
3D
2D
Coordenada X
coordinates
Coordenada X
1 varivel
Coordenada Y
Coordenada Y
2 varivel
Coordenada Z
1 varivel
1 varivel
2 varivel
3
5
3.3
6.5
4
0.3
3
3
6.6
-5
0
5.5
Consoante o tipo de ficheiro seleccionado cada uma das colunas ter o seu
significado.
2D: X =1 , 4 , 3 , 3
Y = 3 , 5 , 3.3 , 6.5
var1 = 4, 0.3, 3, 3 var2 = 6.6, -5, 0, 5.5
3D: X = 1 , 4 , 3 , 3
Y = 3 , 5 , 3.3 , 6.5
Z = 4, 0.3 , 3, 3
var1 = 6.6, -5 , 0, 5.
Without x,y,z coordinates : var1 = 1 , 3 , 4 , 3
var3 = 4, 0.3, 3, 3
III - 2
Para associar o nome e o tipo das variveis s diversas colunas do ficheiro, click na
respectiva coluna da grelha Var. name, Type , Phases:
III - 3
III - 4
III - 5
No menu Select The Variable (Fig. 1.5) seleccione a varivel no boto assinalado.
Para aplicar filtros aos valores dessa varivel defina um novo mximo e/ou mnimo
(do lado direito encontram-se os mximos e mnimos detectados no ficheiro).
O boto
A opo "Remove samples in all variables" permite quando activada aplicar o filtro
de uma varivel a todas as outras, por exemplo a um conjunto de 3 variveis,
aplicando um filtro varivel 3, este afectar o biplot das variveis 1 e 2.
III - 6
III - 7
Para copiar o resultado grfico directamente para outro utilitrio Windows click no
boto
do menu principal do geoDATA e de seguida faa Paste no utilitrio
(por exemplo, Word, Photo Editor, etc.).
A seleco das variveis para a estatstica bivariada feita do mesmo modo que no
caso da estatstica univariada, tal como se ilustra na Fig. 1.5 (apenas agora ter de
seleccionar simultaneamente duas variveis).
Click no boto
para seleccionar o simbolo a utilizar no biplot e seleccione o
tamanho.
Se for a primeira vez que estiver a utilizar o geoDATA ou a abrir um novo ficheiro, o
programa perguntar qual as variveis que pretende seleccionar. Para seleccionar as
variveis click no boto
.
III - 8
Se fizer um click sobre uma das clulas do bi-histograma, podera visualizar sobre o
Biplot, os limites das classes das variveis que compom essa clula do bi-histograma
tal com se ilustra na Fig. 1.10. Para a desactivar esta opo, click novamente sobre o
rectngulo bi-histograma no grfico.
III - 9
Fig. 1.10 - Clula (2,4) activa no bi-histograma com o quadro dos limites das classes
apresentados sobre o biplot.
Para definir outras cores para a janela grfica da estatstica bivariada ou para copiar o
grfico para outro utilitrio, proceda de igual modo como no caso da estatstica
univariada.
1.7 Visualizao da distribuio espacial das amostras. Representao
das amostras em mapas binrios
Para poder visualizar-se a distribuio espacial das amostras necessrio que o seu
ficheiro de entrada seja do tipo 2D ou 3D, ou seja inclua coordenadas nas primeiras
colunas de dados. Tal como descrito para as representaes anteriores, click no boto
no menu principal do geoDATA. Aparecer ento o menu de configurao do
modo de visualizao ilustrado na Fig. 1.11.
III - 10
III - 11
Fig. 1.13 - Distribuio espacial das amostras para a varivel Var2 num
Mapa Binrio (threshold = 57.472).
III - 12
III - 13
Click no boto
III - 14
Caso 2D:
III - 15
III - 16
1.10
Tal como foi referido anteriormente para os ficheiros de relatrio da anlise estatstica
univariada (*.UNI), bivariada (*.BIV) o ficheiro de anmalos (*.ANO) , pode ser
editado a partir do menu principal do geoDATA ( Fig. 1.1) no boto
.
III - 17
do menu
Estatstica univariada
III - 18
Estatstica bivariada
III - 19
III - 20
para visualizar
III - 21
2. Mdulo: geoVAG
2.1 Modelo esquemtico do funcionamento do geoVAG
geoVAG o mdulo para o clculo de variogramas em malhas regulares de grande
densidade de valores. As direces de clculo do variograma so definidas pelas
direces principais da malha de pontos.
Ficheiros de Input
Ficheiros de Output
(*.OUT/*.DAT/*.PRN)
geoVAG
(*.MOD/*.REP)
Os valores devem estar separados por espaos em branco (no necessitam de estar
alinhados) e a parte decimal deve estar separada da parte inteira por um ponto.
Este ficheiro dever ter apenas uma nica coluna. Os valores podem ser por
exemplo o resultado da simulao de uma varivel.
De seguida seleccione a opo Input Data. Aparece ento o menu para a escolha do
ficheiro de input para o clculo dos variogramas, tal como se ilustra na Fig. 2.2.
III - 22
para continuar.
III - 23
III - 24
III - 25
Mdulo: geoVAR
Ficheiros de Output
(*.DAT/*.PRN/*.PAR)
geoVAR
(*.MOD/*.REP/*.PAR)
III - 26
III - 27
Para associar, o nome, e o tipo das variveis s diversas colunas do ficheiro, click na
coluna respectiva, na grelha referente ao nome da varivel (mximo de 15 caracteres)
e ao tipo contnua, ou multifsica e neste ltimo caso quantas fases (1fase=1,
2fase=2 etc.) Se pretende calcular ou no o variograma experimental, click na coluna
"Variogram".
Defina o valor correpondente a amostras sem valor numa dada varivel, no campo
designado por "No data".
Defina se pretende calular os variogramas experimentais normalizando primeiro as
varveis (mdia=0 e varncia=1) na opo "Standardized Variables"
Defina se pretende calcular os co-variogramas (variogramas cruzados), na opo
"Cross Semivariogram". Em caso afirmativo o programa calcular os variogramas
simples das variveis que estiverem sido seleccionadas mais as respectivas "variveis
cruzadas". Por exemplo, Var1,Var2,Var4 e os cruzados Var1-Var2, Var2-Var4 e
Var1-Var4.
A gama de valores definida pelo valor mnimo e mximo, que entram para o
clculo dos variogramas;
O nmero de direces segundo as quais iro ser calculados os variogramas
(mximo de 20);
III - 28
para continuar.
No caso do ficheiro de dados ser do tipo 2D apenas a opo Plane XOY ficar activa.
Depois de seleccionado o tipo de grfico, seleccione a 1 direco em "Choose
Direction" e defina os seguintes parmetros:
III - 29
Azimuth (Azimute)
: ngulo da direco do variograma definido no plano
XOY. A direco N/S tem o azimute 0 que cresce na direco dos ponteiros do
relgio. Valores compreendidos entre -90 e +90 .
Dip (Inclinao)
: valores compreendidos entre -90 e +90 .
Tolerance (Regularizao)
: regularizao angular que equivale a classes
de ngulos das direces.Valores compreendidos entre 0 e +180 .
Lag distance (Classes de distncia): valores 0.
Cut distance (Distncia mxima ou de corte) : valores 0.
Horizontal Variogram: Yes ou No.
O parmetro "Lag distance" define qual a amplitude de cada classe de distncia onde
iro ser calculados os variogramas experimentais.
O parmetro "Cut distance" define a distncia a partir da qual no so considerados
pares de pontos para o clculo do variograma, relativamente a uma dada direco.
O ltimo parmetro "Horizontal Variogram" define se se pretende calcular
variogramas com tolerncia angular vertical definida por dz. Em caso afirmativo, s
so consideradas para cada classe de direco, as amostras cuja distncia vertical seja
inferior ou igual a dz.
Depois de se ter definido todos estes parmetros, click no boto
.O
nome da direco passa a ser identificado com o valor do azimute e da inclinao. Por
exemplo se o azimute e inclinao escolhidos forem:
azimuth=90 ; Dip=45
a direco ter o nome:
Direction 1:
90 ; 45
III - 30
; quando o
III - 31
(*.PAR) : Este ficheiro contm todos os parmetros definidos nos diversos menus
e serve de inicializao dos menus do geoVAR caso o utilizador pretenda
aproveitar mais tarde uma sesso de trabalho e alterar apenas alguns parmetros.
III - 32
4. Mdulo: geoMOD
Ficheiro de Output
geoMOD
(*.MKG)
do menu
III - 33
III - 34
III - 35
(h) =
C (1 e
Esfrico
(h) =
C(
(S):
3( h / a )
3
1
u u3 )
2
2
u =
h
a
Gaussiano (G):
3( h / a )
)
(h) = C (1 e
Potncia
(h) =
(P):
com
ha ,
0 <
a<
2.
III - 36
III - 37
O boto
permite redimensionar o sistema de eixos, podendo ser escolhidos
novos valores mximos para o eixo dos valores do variograma e para o eixo das
distncias.
O boto
O boto
permite inserir uma legenda no mximo com 6 caracteres para o eixo
das distncias (por exemplo as unidades de comprimento).
III - 38
A opo
i =1 at nmero de estruturas
do menu
Se o teste for bem sucedido aparecer a mensagem ilustrada na Fig. 4.7, caso
contrrio ser apresentada a razo do insucesso e uma possvel soluo.
III - 40
Caso3: Valor invlido para o patamar (neste caso o patamar da estrutura 2 que foi
mal ajustado, indicado o valor correcto)
III - 41
Fig. 4.10 - Mensagem aps a gravao dos modelos juntamente com o ficheiro de
entrada (*.MOD).
Poder imprimir (em alta resoluo) os variogramas calculados e/ou ajustados para
cada uma das direces e variveis. Para isso click no boto
no menu princpal
do geoMOD.
III - 44
NOTA:
- Deve-se imprimir para uma folha A4 e no modo Portrait.
- A cor de fundo do grfico tem que ser o branco.
III - 45
5. Mdulo: geoKRIG
5.1 Modelo esquemtico do funcionamento do geoKRIG
geoKRIG o mdulo que implementa o estimador linear de krigagem
Ficheiros de Input
Ficheiros de Output
(*.MKG/*.PRN/*.DAT)
geoKRIG
(*.OUT/*.DBG)
Para seleccionar ficheiros de tipo MKG (ficheiro de sada do geoMOD com o modelo
de variograma) ou PRN/DAT (ficheiro de dados), escolha o tipo de ficheiro, click no
boto
, seleccione o ficheiro e click no boto "Open" .Poder ainda no
importar o ficheiro MKG, definindo posteriormente os respectivos parmetros, basta
para isso, fazer click sobre a caixa correspondente ao caminho (path) do ficheiro
MKG , a mensagem "NO FILE" aparecer na respectiva caixa.
III - 46
Fig. 5.3 - Menu para escolher a coluna correspondente varivel e o seu tipo:
categrica ou multifsica.
Seguidamente apresentado o menu que resume as estruturas do modelo de
variograma importado do geoMOD no ficheiro *.MKG.
III - 47
III - 48
Lower left
point
0
0
0
Upper right
point
8
30
0
Number of Blocks
Spacing
4
3
1
2.667
15
1
"Lower left point.": Coordenada real (x,y,z) do centro do 1 bloco do canto inferior
esquerdo.
O sistema de coordenadas o mesmo das amostras do ficheiro (*.DAT/*.PRN).
"Upper right point.": Coordenada real (x,y,z) do centro do ltimo bloco do canto
superior direito.
O sistema de coordenadas o mesmo das amostras do ficheiro (*.DAT/*.PRN).
"Number of Blocks": N de blocos da malha regular segundo cada uma das direces.
"Spacing": Espaamento entre pontos ou blocos.No caso de serem blocos o
espaamento igual dimenso do bloco numa dada direco.As unidades de
comprimento so as mesmas das coordenadas dos dados do ficheiro de input
(*.PRN/*.DAT).
"Discretization": No caso de se estimar blocos estes devero ser aproximados
(discretizados) por um conjunto de pontos segundo os 3 principais eixos.
No caso de se estimar pontos cada bloco descritizado num s ponto segundo os 3
eixos.
III - 49
A coluna que estiver com o fundo amarelo ser calculada custa dos valores
definidos nos outros campos o seu valor poder ser no entanto alterado.
O utilizador poder definir qual a coluna que pretende que seja calculada
automticamente pelo programa, para isso basta fazer um click sobre a mesma.
III - 50
Excluso de amostras com um dado valor.O que significa que no entram para o
clculo da estimao amostras com esse valor (por exemplo, cdigos
correspondentes a pontos no amostrados).
Tipo de busca das amostras: simples, quadrantes e octantes (caso 3D). O tipo de
busca corresponde a um critrio de seleco das amostras utilizadas para a
estimao de um dado ponto. No caso da busca ser simples, so seleccionadas as
amostras mais prximas do ponto a estimar (segundo qualquer direco) seguindo
as restries impostas pelo nmero mximo e mnimo de amostras a utilizar. No
caso da busca por quadrantes, divide-se o plano XoY em quadrantes, assumindose como origem dos quadrantes a posio do ponto a estimar, e dentro de cada
quadrante aplicam-se novamente as restries impostas pelo nmero mximo
(mximo / 4) e mnimo de amostras a utilizar. A busca por octantes, corresponde
a uma generalizao da busca por quadrantes a trs dimenses.
III - 52
6. Mdulo: geoKED
6.1 Modelo esquemtico do funcionamento do geoKED
geoKED o mdulo que implementa o estimador linear de krigagem com deriva
externa e de krigagem simples com mdia local.
Ficheiros de Input
Ficheiros de Output
(*.MKG/*.PRN/*.DAT/*.OUT)
geoKED
(*.OUT/*.DBG)
III - 53
Escolha se prentede efectuar uma krigagem com deriva externa ou uma krigagem
simples com mdia local.
Em cada um dos casos deve ter em ateno o seguinte.
III - 54
Click no boto
para continuar.
III - 55
Fig. 6.4 - Menu da estrutura dos ficheiros (*.MKG) e parmetros da malha regular de
pontos a estimar.
No caso da krigagem com deriva externa ou simples com mdia local s tem que
importar um ficheiro (*.MKG) para a varivel primria
III - 56
Fig. 6.6 - Menu dos parmetros da krigagem com deriva externa/ krigagem simples
com mdia local.
Os parmetros da krigagem com deriva externa/ krigagem simples com mdia local
que tm que ser definidos so:
Excluso de amostras com um dado valor.O que significa que no entram para o
clculo da estimao amostras com esse valor (por exemplo, cdigos
correspondentes a pontos no amostrados).
III - 57
Tipo de busca das amostras: simples, e por octantes (caso 3D). O tipo de busca
corresponde a um critrio de seleco das amostras utilizadas para a estimao de
um dado ponto. No caso da busca ser simples, so seleccionadas as amostras mais
prximas do ponto a estimar (segundo qualquer direco) seguindo as restries
impostas pelo nmero mximo e mnimo de amostras a utilizar.No caso da busca
por octantes, corresponde a uma generalizao da busca por quadrantes a trs
dimenses.
III - 58
III - 59
7. Mdulo: geoCoKRIG
7.1 Modelo esquemtico do funcionamento do geoCoKRIG
geoCoKRIG o mdulo que implementa o estimador linear de co-krigagem, e co-krigagem colocalizada.
Ficheiros de Input
(*.MKG/*.PRN/*.DAT/*.OUT)
Ficheiros de Output
geoCoKRIG
(*.OUT/*.DBG)
III - 60
Co-krigagem:
Os valores da varivel tm que estar no mesmo ficheiro que a varivel primria
(*.PRN/*.DAT). Nos pontos (x,y) ou (x,y,z) onde as duas variveis no co-existam,
deve colocar o valor "NO DATA".A varivel secundria deve ser mais abundante
que a primria mas no densamente amostrada.
Co-krigagem colocalizada:
Os valores da varivel secundria esto contidos num ficheiro tipo grid (*.OUT). Este
ficheiro corresponde ao ficheiro Soft Data File, e deve ter as mesmas dimenses da
malha a estimar, ou seja, a varivel secundria tem de ser conhecida em cada ponto a
da malha a estimar.
No caso de se conhecer em cada ponto da malha a estimar, o coefeciente de
correlao entre a varivel primria e a secundria, pode introduzir essa informao
atravs do ficheiro de input Correlation File. Deixa assim de ser necessrio o co-variograma entre as duas variveis, mas o variograma da varivel prncipal tem que
ser normalizado.
III - 61
Click no boto
para continuar.
III - 62
Fig. 7.4 - Menu da estrutura dos ficheiros (*.MKG) e parmetros da malha regular de
pontos a estimar.
No caso da co-krigagem deve importar trs ficheiros (*.MKG) um para a:
1. Varivel primria
2. Variograma cruzado
3. Varivel secundria
No caso da co-krigagem colocalizada deve importar dois ficheiros (*.MKG) um
para a:
1. Varivel primria
2. Variograma cruzado
No caso da co-krigagem colocalizada + Correlation File deve importar um ficheiro
(*.MKG) para a:
1. Varivel primria
Em cada um dos casos click no boto
parmetros e click por fim do boto
III - 63
III - 64
Excluso de amostras com um dado valor.O que significa que no entram para o
clculo da estimao amostras com esse valor (por exemplo, cdigos
correspondentes a pontos no amostrados).
Tipo de busca das amostras: simples, e por octantes (caso 3D). O tipo de busca
corresponde a um critrio de seleco das amostras utilizadas para a estimao de
um dado ponto. No caso da busca ser simples, so seleccionadas as amostras mais
prximas do ponto a estimar (segundo qualquer direco) seguindo as restries
impostas pelo nmero mximo e mnimo de amostras a utilizar.No caso da busca
por octantes, corresponde a uma generalizao da busca por quadrantes a trs
dimenses.
III - 65
III - 66
8. Mdulo: geoSGS
Ficheiros de Output
geoSGS
(*.OUT/*.DBG)
III - 67
III - 68
Defina os azimutes e inclinaes das trs direces tal como no programa geoKRIG.
III - 69
III - 70
II)
III)
IV)
V)
VI)
VII) Grid search method:O mtodo de busca dos ns da malha (j simulados) que
contribuem para a simulao de um n, "Multiple search" ou "Spiral search".
Multiple search define se a busca se processa procurando apenas os ns mais
prximos com as restries VI e VIII ou se procura os ns mais prximos
segundo uma espiral entrando agora apenas com a restrio VI.
III - 71
IX)
X)
XI)
III - 72
9. Mdulo: geoSIS
Ficheiros de Output
geoSIS
(*.OUT/*.DBG)
III -
73
74
para continuar.
III -
75
para continuar.
III -
76
para continuar.
Por exemplo:
Se o ficheiro possuir 14 colunas em que as duas primeiras, representam as
coordenadas X e Y, o utilizador ao fazer click por exemplo na 6 coluna, para
seleccionar a varivel como nos casos anteriores.O pograma indicar como "Column
Selected" col >= 6, ou seja interpretar que as 9 ltimas colunas do ficheiro
representam qual probabilidade para cada uma das amostras pertencer: fase 1
(coluna 6), fase 2 (coluna 7), fase 3 (coluna 8),, fase 9 (coluna 14).
Depois de seleccionada a coluna a partir da qual esto representadas as
probabilidades, o programa calcula e indica a proporo de cada uma das fases
identificadas.
Seguidamente, proceda de igual modo como no caso multiphase.
III -
77
III -
78
III -
79
III -
80
Ficheiros de Output
geoCLASS
(*.OUT)
Os valores devem estar separados por espaos em branco e a parte decimal deve
estar separada da parte inteira por um ponto.
De seguida seleccione a opo Input Data. Aparecer ento no ecr o menu dos
parmetros, tal como se ilustra na Fig. 10.2.
III - 81
, seleccione o ficheiro e
.
e de seguida click em
III - 82
nmero de ns que definem a malha segundo os trs eixos (no existem limites
para o nmero de ns);
A mdia de cada uma das fases, caso opte pela opo "Input values". Se utilizar
esta opo, click no boto
para validar os valores escolhidos: valores
entre zero e um cuja soma um.
. O programa
III - 83
Ficheiros de Output
geoSA
(*.MKG/*.PRN/*.DAT/*.OUT)
(*.OUT/*.DBG)
III - 84
III - 85
Eixo Y :
Eixo Z :
III - 86
III - 87
Ficheiros de Output
geoPFS
(*.OUT )
III - 88
III - 89
III - 90
III - 91
Defina o ficheiro de output como nos mdulos anteriores e click no boto "Run".
Quando o clculo terminar o programa indicar uma mensagem.
12.5 Campo de probabilidades a partir de uma ccdf local.
Para simular o campo de probabilidades usando uma funo de distribuio
cumulativa local (em cada n da malha), seleccione no menu principal do geoPFS,
"Begin" e "p-Field algorithm fLocal ccdf", como se ilustra na Fig. 12.6.
III - 92
III - 93
III - 94
Ficheiros de Input
(*.PRN/*.DAT/*.OUT )
Ficheiros de Output
geoVIEW
(---------)
III - 95
III - 96
Graphic Colours:
-
Section line: Define a cor da linha que representa o perfil ou nvel visualizado nos
trs grficos que se encontram no lado direito da janela principal do geoVIEW
(Planos XoY,YoZ e XoZ).
Grid View:
-
Draw block limits: Opo para desenhar os limites dos blocos da grid.
Draw legend: Opo para desenhar a legenda das cores na janela grfica.
Data Points:
-
Draw symbols: Opo para desenhar simbolos para identificar a posio das
amostras na grid.
Univariate statistics:
-
Depois de definir todos estes parmetros, click no boto "continue", para os gravar e
fazer o refresh da imagem.
Defina o nmero de linhas, que o programa dever ignorar (caso existam no incio
do ficheiro) durante a leitura sequencial do ficheiro"Skip lines (#)".
III - 98
Nota: sobre este referencial que iro ser projectadas as amostras, se introduzir
valores incorrectos as amostras iro ser mal projectadas .
Defina o nome da varivel "Display Column (#)".
Defina qual o valor da varivel a ser ignorado durante a importao do ficheiro
" Null data values", este valor tambm usado durante a importao do ficheiro de
dados (*.DAT/*.PRN).
Defina o valor mximo e mnimo da varivel a ser importada..
Nota: Ao importar o ficheiro (*.OUT) pela primeira vez, defina como valor mximo
e mnimo, o zero "0",deste modo sero importados todos os valores (exlundo o Null
data value); poder depois redefinir o valor mximo e/ou mnimo.
Depois de ter preenchido todos os campos, click no boto "Import" para visualizar o
campo de valores. Por defeito, o programa faz uma representao do plano XoY.
III - 99
No caso do ficheiro (*.OUT) representar uma grid 3D, poder (ao visualizar cada
plano) percorrer cada um dos nveis Z , de um em um, ou de dez em dez, fazendo
click nos seguintes botes do menu principal:
Fig. 13.6 - Menu para percorrer todos os nveis de uma grid 3D.
No menu pricipal do geoVIEW (Fig. 13.1), poder ainda seleccionar em "View",
"Plan View", qual o plano que pretende visualizar: XoY , YoZ ou XoZ.
U
III - 101
III - 102
III - 103
Ficheiros de Input
(*.OUT/*.PRN/*.DAT)
Ficheiros de Output
geoTRDATA
(*.OUT/*.DAT/*.PRN/*ERS/*.BIL/*.ASC)
III - 104
Para seleccionar o ficheiro de input (*.DAT) click no boto "Select File" e de seguida
click no boto "Open".
O formato do ficheiro de input tem de ser o seguinte:
Caso 3D
1 Coluna (X)
2 Coluna (Y)
3 Coluna (Z)
Caso 2D
1 Coluna (X)
2 Coluna (Y)
Para importar este ficheiro click no boto "Import". Os quadros Group I e Group II,
indicaro as categorias /fases que passam a pertencer a cada um dos grupos.
Para gravar os dois ficheiros de output, seleccione o grupo que se pretende gravar,
click no boto "Save File", defina o novo nome do ficheiro e click no boto "Save".
Dever agora fazer seleccionar as fases que pretende guardar no 1 ficheiro DAT,
(Group I) e no 2 ficheiro DAT (Group II) fazendo click sobre as fases pretendidas nas
tabelas. O programa far a seguinte operao entre os ficheiros:
1 FICHEIRO DAT: Guardar as fases seleccionadas no grupo I e adiciona uma fase
correspondente ao conjunto das fases no seleccionadas.Ao escrever as fases faz uma
renumerao sequencial 1,2,3.
III - 105
2 FICHEIRO DAT: Neste ficheiro ficaro apenas gravadas as amostras que contm
as fases do grupo II, renumeradas sequencialmente.
Para completar esta operao click no boto "Split".
Por exemplo:
Se as fases seleccionadas por grupo a partir do ficheiro de input
forem
GrupoI
: 1,2 e 3.
GrupoII : 4,5 e 6.
O programa gera os seguintes dois ficheiros:
Ficheiro de Input(3D)
X Y Z ind.
1
2
1
1
1
2
2
2
3
4
5
6
4
5
6
4
5
6
1
2
1
1
1
2
2
2
3
4
5
6
4
5
6
4
5
6
1
2
1
1
1
2
2
2
3
4
5
6
4
5
6
4
5
6
1
2
1
1
1
2
2
2
3
4
5
6
4
5
6
4
5
6
Ficheiro de Output1
X Y Z ind.
1
2
1
1
1
2
2
2
3
4
5
6
4
5
6
4
5
6
1
2
1
1
1
2
2
2
3
4
5
6
4
5
6
4
5
6
1
2
1
1
1
2
2
2
3
4
5
6
4
5
6
4
5
6
1
2
1
1
1
2
2
2
3
4
4
4
4
4
4
4
4
4
Ficheiro de Output 2
X Y Z ind.
4
5
6
4
5
6
4
5
6
4
5
6
4
5
6
4
5
6
4
5
6
4
5
6
4
5
6
1
2
3
1
2
3
1
2
3
III - 106
III - 107
III - 108
III - 109
III - 110
Depois de seleccionar o(s) ficheiro(s) de input click no boto "Import" para continuar.
Nota: No caso de seleccionar dois ficheiros de input, estes devem possuir o mesmo
nmero de amostras (linhas).
III - 111
III - 112
III - 115
Para que a fuso dos dois ficheiros decorra correctamente, necessrio que o nmero
de linhas (valores simulados) do 1 ficheiro de input seja igual ou inferior ao do 2
ficheiro de input.
Para seleccionar os ficheiros de input (*.OUT),defina primeiro se se trata do ficheiro
1 ou 2, click no boto "Select File" e de seguida click no boto "Open".
O formato de ambos os ficheiros de input o mesmo e consiste numa nica coluna de
valores categricos.
Para importar os ficheiros click no boto "Import". Os quadros Group I e Group II,
indicaro quantas fases foram identificadas em cada ficheiro.
Para gravar o ficheiro de output, click no boto "Save File", defina o novo nome do
ficheiro e click no boto "Save".
Dever agora fazer click nas fases que pretende alterar de indice para que as fases no
ficheiro de resultados siga uma numerao sequencial e sem repeties .O programa
far a seguinte operao entre os ficheiros:
Se a varivel simulada no 1 ficheiro de Input for composta por N fases, todas as
linhas contendo as fases 1,2,3,,N-1 fases, sero copiadas para o ficheiro de output.
A linha que contm a fase N, ser comparada com a respectiva linha do 2 ficheiro de
input, sendo esta ltima copiada para o ficheiro de output.
As linhas so copiadas tendo sempe em conta os novos indices escolhidos para as
fases.
Para completar esta operao click no boto "MERGE".
III - 116
Por exemplo:
Input 1
Ind.
Input2
Ind.
1
1
1
1
2
2
2
2
3
3
1
3
2
2
3
3
4
1
3
4
Output
Ind.
1
1
1
1
2
2
2
2
5
6
Novo indice
1
2
Novo Nome
3
4
5
6
III - 117
III - 118
Input
Input1
1
1
1
1
2
2
2
2
3
3
3.3
2.2
4.4
5.5
6.6
7.7
8.8
9
0
1
Input2
1
3
2
2
3
3
4
1
4
4
Input3
3.3
2.2
4.4
5.5
6.6
7.7
8.8
9
9
99
Output
3.3
2.2
4.4
5.5
3
3
4
1
9
99
III - 119
III - 120
Input 1
0.1 0.2
0.5 0.4
Input 2
0.7
0.1
0.3
0.2
0.3 0.4
0.2 0.6
OUTPUT (NN)
0.1 0.7 0.3 0.3 0.4
0.5 0.1 0.2 0.2 0.6
OUTPUT (N)
0.06 0.39 0.17 0.17 0.22
0.32 0.06 0.12 0.12 0.38
III - 121
III - 122
III - 123
Fig. 14.27 - Acesso ao menu para a transformao de formatos Grid -> Grid (geoMS)
Aparecer ento o seguinte menu:
III - 124
Para proceder fuso de um ficheiro tipo mscara com um ficheiro tipo simulao,
seleccione no menu prncipal do geoTRDATA, "Grid Files" , "Mask File",como
ilustra a Fig. 14.29.
III - 125
Para inicializar o cruzamento entre os dois ficheiros, click no boto "RUN", quando a
fuso terminar o programa indicar uma mensagem.
III - 126
III - 127
Fig. 14.34 - Menu seleco da malha e tipo de operao (Grid and Samples).
Seleccione o ficheiro do tipo grid (*.OUT) que contm informao sobre a malha.
Defina o nmero de linhas a ignorar durante a leitura sequencial do ficheiro a partir
do incio.
Defina correctamente as dimenses da malha para uma correcta comparao da
localizao de cada ponto da malha em relao disposio das amostras.
Nota: O ficheiro de input que contm a malha s pode possuir uma coluna.
Defina por fim o tipo de opero que pretende efectuar;
-
III - 128
III - 129
Caso Contnuo:
Caso Multifsico:
Ser calculada em cada ponto da malha a entropia H dada por:
F
H ( x ) = pk ( x ) ln pk ( x ) / ln F
Ns
em que
k =1
p k ( x ) = ik ( x ) / N
k =1
III - 130
III - 131
III - 132
Aqui dever definir qual o ficheiro de entrada, e se do tipo 2D,3D ou nenhum destes
casos.O formato do ficheiro de entrada dever respeitar o formato do programa
geoDATA, e em geral do geoMS (espaos em branco (no Tab's) a separar os valores,
e no conter linhas em branco ou falta de dados).
Depois de seleccionar o ficheiro de entrada, como nos menus anteriores, click no
boto "Import" da Fig 14.40, aparecer ento o seguinte menu;
Defina os ficheiros de output (*.OUT e *.TRN), click no quadro "Showing the first 30
lines of data file", para seleccionar qual a varivel a ser transformada, defina ainda
qual o intervalo de valores dessa varivel, a ser considerado para a transformao.
O ficheiro de sada (*.OUT) ser igual ao ficheiro de entrada, com mais uma coluna
que contm os valores transformados (gaussianos).
O ficheiro de sada (*.TRN) constitudo por duas colunas, a 1 contendo os valores
da varivel e a segunda os respectivos valores gaussianos. Este ficheiro necessrio
para se proceder transformao inversa dos valores gaussianos. (ver seco 14.19).
O esquema da Fig. 14.42 ilustra muito resumidamente como se processa a
transformao dos dados em valores gaussianos.
III - 133
Data Value
Gaussian Value
Para efectuar a transformao inversa dos valores gaussianos, nos valores iniciais,
seleccione no men prncipal do geoTRDATA, a opo "Gaussian Transformation" ,
"Data values -> Gaussian values" como se ilustra na Fig.14.43:
III - 134
III - 135
Gaussian Value
Data Value
III - 136
III - 137
Captulo IV
1. Avisos importantes
Depois de ter instalado o geoMS no seu computador e de ter colocado a chave (que
permite o livre acesso ao programa) na porta LPT1, convm ter em mente os
seguintes conselhos, para que o programa corra sem nenhuns problemas.
No edite, nem altere nenhum dos ficheiros *.INI criados pelo geoMS. Em caso
de mau funcionamento, por alterao acidental do ficheiro *.INI apague o
respectivo ficheiro *.INI (ex: geoDATA.INI, geoVAR.INI, ).
ncmrp@alfa.ist.utl.pt
IV- 1
Telefones:
21 841 7444
21 841 7828
21 841 7835
Fax:
21 841 7389
IV- 2