lukuc
| lukuc | |
 | |
| sinivecikan na kisanvenaruvarung | |
| Maidenhair spleenwort | |
| (Asplenium trichomanes ssp. quadrivalens) | |
| zumanga a ngadan | |
| kinakaian na amerika | Asplenium |
| pinairangan | koeh-lūi-ê |
| ciniukuan | 鐵角蕨屬 |
aicu a lukuc, izunu nu i teku ta kadjunangan izua nu nakicaying ta kasiw izua nu ita dangadangas, kanainu kasedjalepan sakamaya a cemuvuq. na lemadruq a pasavava a cemelak a asav, inika venuciar inika venangalj uta.
azua a pinaywanan a vencik a “lukuc”, izua a pacugan mavan a palingulj tua nemanga. kasicuayan, azua a lukuc, amin a lami ka kinaqucaqucaljan, ljawa masan tjaljapazanal a ljaceng tucu.
izua a kinacemekeljan nua mazazangiljan i paywan, nu uri papucekelj, sa alapen ta caker, sviki, kasiw, vavuy avan a lisi nua cunguljan na uqaljay tua tjumaq na vavayan. sa pinadjulu uta tua qaw, veljevelj, tjanes kata lukuc tua vaik ta tjumaq na vavayan.
nu mangetj ta tjumaq na vavayan, sa venengetj a lukuc i ingaw tua qaw, qaw lemingdjelj tazua a qaw. anema a pacugan tua matucu? inika a tinevela nua caucau.
izua a caucau a naqivu taicu a mavan a kinisenayan tua vavayan a matu azua a lukuc a maqati a papualjak tua kinacemekeljan nua mazazangiljan, sa izua a caucau a naqivu uta taicu a “lukuc” a pacugan i pinaywanan avan a ljemuku, saka kilalaing tia mazazangiljan tua taqaljaqaljan niamadju.
patjara sikudakudan nua lukuc
[remasudj ta vincikan | tinagiljang a remasudj ta vincikan]sipakialalang ta tiuma
[remasudj ta vincikan | tinagiljang a remasudj ta vincikan]nu papucekelj a mazazangiljan sinanpazangal aravac, aza tiuma pinakialalang tua lukuc. izua nu sinipakiayang ta qinalu a tjevus a veljevelj a zangav a saviki, a sini rava na sauqaljay nu pucekecekelj.
sinan ljaceng
[remasudj ta vincikan | tinagiljang a remasudj ta vincikan]kasicuayan ikatjena kemeljang, katucunga tja kinicual tua amis a tjasikataqaljan aseman ljaceng, tjempis tua i ngaingav, sanguaq a selaven a cianen sa paciuan ta riprip.
sinan racev
[remasudj ta vincikan | tinagiljang a remasudj ta vincikan]kakemeljanganga itjen tua makaya saneljacengen, azua i sisigu i butanggu a tjasikataqaljan, ayata sedjaljep a ljemeliav a temalem, bauken nua kemasi pairang a mareka kakanan a siyubai, mavanu sikamanguanguaq niamadju ta sikavaljutan.
sipakialalang a penalingulj
[remasudj ta vincikan | tinagiljang a remasudj ta vincikan]tjuruvuanga tjengelay a temalem tua lukuc a penalingulj a pakelay a pacaying pitua qapulu na rikis, papudjalim papenguanguaq tua kinaizuanan.
qemirqir a seman lukuc, sanguaq a ravac atja san djamain a lukuc.
pacunu uta
[remasudj ta vincikan | tinagiljang a remasudj ta vincikan]1.鄭漢文、王相華、鄭惠芬、賴紅炎編(2005)，《排灣族民族植物》，行政院農業委員會林業試驗所。P188。