Морфологические и синтаксические свойства
[править]
| падеж
|
ед. ч.
|
мн. ч.
|
| Им.
|
ҡолаҡ
|
ҡолаҡтар
|
| Прит.
|
ҡолаҡтың
|
ҡолаҡтарҙың
|
| Д.
|
ҡолаҡҡа
|
ҡолаҡтарға
|
| В.
|
ҡолаҡты
|
ҡолаҡтарҙы
|
| М.
|
ҡолаҡта
|
ҡолаҡтарҙа
|
| Исх.
|
ҡолаҡтан
|
ҡолаҡтарҙан
|
|
|
| Принадлежность
|
|
| лицо
|
ед. ч.
|
мн. ч.
|
| 1-е
|
ҡолағым
|
ҡолағыбыҙ
|
| 2-е
|
ҡолағың
|
ҡолағығыҙ
|
| 3-е
|
ҡолағы
|
ҡолағы
|
|
ҡо-лаҡ
Существительное.
корень: -ҡолаҡ-
Ҡолаҡ [1]
Гитараның ҡолағы [3]
Ҡояштың ҡолағы [4]
- анат. ухо; уши ◆ Отсутствует пример употребления (см. рекомендации).
- перен. ушко, уши ◆ бүректең ҡолағы — уши шапки
- муз. колок ◆ Отсутствует пример употребления (см. рекомендации).
- астрон. ореол, венец, гало ◆ Отсутствует пример употребления (см. рекомендации).
- —
- —
- —
- —
От пратюркск. *kulkak / *Kul-kak «ухо», от которой в числе прочего произошли: др.-тюрк. qulqaq «ухо», караханидск. قُلَقْ (qulaq), قُلْقاقْ (qulqaq), азерб. qulaq (гулаг; قولاق), башк. ҡолаҡ, казахск. құлақ, каракалп., кр.-тат. qulaq, карач.-балк., кумыкск. къулакъ, караим., кирг., ногайск., тувинск., южн.-алтайск. кулак, османск. قولاق (kulak), тат. колак (qolaq), тофалар. ӄулаӄ, тур., гагаузск. kulak, туркм. gulak (гулак), узб. quloq (қулоқ), уйгурск. قۇلاق (қулақ; qulaq), хакас., урум. хулах, чувашск. хӑлха, шорск. қулақ, якутск., долганск. кулгаах. Пратюрк. родственно прамонг. *kulkï «ушная сера; среднее ухо» (ср. монг. хулхи (ᠬᠤᠯᠢᠬᠢ) «ушная сера; внутреннее ухо»). Монг. форму трудно объяснить как тюрк. заимствование; ср. также пратунгусоманьчжур. *xūl- «звук». Восходит к праалтайск. *k`ū̀jlu ( ~ -o) «ухо; слышать».
Фразеологизмы и устойчивые сочетания
[править]- Древнетюркский словарь под ред. В.М. Наделяева, Д.М. Насилова и др. Ленинград: Наука, 1969. стр. 465.
