Location via proxy:   [ UP ]  
[Report a bug]   [Manage cookies]                
Jump to content

Bassanu

Dae Wikipedia, s'entziclopedia lìbera.

Coordinadas: 45°46′00″N 11°44′03″E / 45.766667°N 11.734167°E45.766667; 11.734167

Custu artìculu est iscritu cun sa grafia Limba Sarda Comuna. Abbàida sas àteras bariedades gràficas:

campidanesu · logudoresu · nugoresu

Bassanu, Praza de sa libertade
Bassanu
Nùmene ufitziale: Bassano del Grappa
Istadu: Itàlia
Regione: Vènetu
Provìntzia: Vitzentza (VI)
Ladiore: 45°46′00″ Nord
Longhiore: 11°44′03″ Est
Artiore: 129 m. subra su mare
Tirada: 47,06 km²
Populatzione: 42 063
893,82 biv./km²
Apendìtzios: Rubbio
Comunes lacanantes: Cartigliano, Cassola, Lusiana Conco, Marostica, Nove, Pove del Grappa, Romano d'Ezzelino, Rosà, Solagna, Valbrenta
Còdighe postale: 36061
Prefissu telefònicu: 0424
Còdighe istat: 024012
Còdighe catastale: A703
Bividores: Bassanesos
Patronu:
 - Santu
 - Die

beata Giovanna Maria Bonomo e santu Bassiano
19 ghennàrgiu
Giassu web: http://www.comune.bassano.vi.it/

Bassanu (in vènetu Basan, in italianu Bassano del Grappa) est unu comunu de 42 063[1] bividores de sa provìntzia de Vitzentza. Allàcanat a nord cun su Monte Grappa cun is biddas de sa Valbrenta, a nord-est cun su comunu de Romanu, a est cun Cassola, a sud con su comunu de Rosà, a sud-ovest cun Cartigliano e Nove, a ovest cun Maròstica. Sa fratzione de monte de Rubio de Bassanu allàcanat cun Rubio de Conco: in pari faghent in pràtica una bidda ùnica, chi ddi narant Rubio.

Bassanu s'agatat a is pees de sa Campeda de Asiago e de su Monte Grappa, in su puntu in ue su Brenta essit dae su Canale de su Brenta. Su Brenta partzit Bassanu in duas partes.

Intre su 1922 e su 1943, si fiat afirmadu su fascismu e dae su 1926 su sìndigu dd'iant cambiadu cun unu podestà guvernativu. Cun s'incomentzu de sa segunda gherra mundiale e sa ruta de su regìmene fascista, sa tzitade at subidu s'invasione tedesca. «In s'ìnteri de sa Gherra de liberatzione est istadu unu de is prus tzentros gloriosos de organizatzione de sa Resistèntzia»[2]. Vàrias unidades ant operadu in sa zona, inclùdidas formatziones de is Brigatas Garibaldi, de is Brigatas Matteotti e de is Brigatas "Itàlia Lìbera"[2]. S'eventu prus drammàticu chi at subidu sa Resistèntzia locale est istadu su «rastrellamentu de su Grappa» de su cabudanni 1944 (prus de 500 mortos e 400 disterrados), chi est agabbadu su 26 cabudanni 1944 cun su degòlliu de Bassanu cun 31 impicos me is viales tzitadinos[2]. Su responsàbile de custos orrores fiat su vitzebrigadieri de is SS Karl Franz Tausch.

Su 17 freàrgiu 1945 unu grupu de 15 partigianos cumandados dae Primo Visentin (nùmene de batalla "Masaccio") aiat fatu sartare su Ponte Betzu: ddoe at istadu duas vìtimas. Pro vengantza is nazistas ant pigadu dae is presones tres partigianos e ddos at fusiladu a subra de su ponte (Federico Alberti, Cesare Lunardi e Antonio Zavagnin)[3].

Su 28 abrile 1945 fintzas Bassanu est istada liberada. Su nùmeru mannu de vìtimas a sa fine de sa gherra est bàlidu sa Medàllia de oro a su balore militare pro sa gherra de liberatzione[2].

  • Su Ponte Betzu (fintzas Ponte de is Alpinos), fatu in su 1209 segundu is documentos prus antigos[4], est istadu torradu a fàghere prus bortas e oe est cunsideradu monumentu natzionale dae s'Istadu Italianu[5].
  1. (IT) Bilancio demografico anno 2021 (dati provvisori), in demo.istat.it.
  2. 2.0 2.1 2.2 2.3 (IT) Bassano del Grappa, in Enciclopedia dell'Antifascismo e della Resistenza, vol. 1, 1ª ed., Milanu, La Pietra, 1956, pp. 255, 256.
  3. (IT) Ottone Brentari, Storia di Bassano e del suo territorio, Bologna, 1884, pp. 50, 69.
  4. (LA) Gerardo Maurisio, Cronica dominorum Ecelini et Alberici fratrum de Romano.
  5. Legge n. 65/19, 5 trìulas 2019.
Controllu de autoridadeVIAF (EN236308358 · BNE (ESXX5857659 (data) · BNF (FRcb119483980 (data) · GND (DE4085098-5 · LCCN (ENn50079235 · MusicBrainz 65c03c34-3dd1-4f6c-b417-486302d9e1ab · NKC (ENCSxx0194063 · SUDOC (FR027443833 · WorldCat Identities (ENn50-079235