Tàrantu
Coordinadas: 40°28′16″N 17°14′35″E / 40.471111°N 17.243056°E
Limba Sarda Comuna. Abbàida sas àteras bariedades gràficas:
| Tàrantu | |
.JPG)
| |
| Nùmene ufitziale: | Taranto |
| Istadu: | Itàlia |
| Regione: | Pùglia |
| Provìntzia: | Tàrantu (TA) |
| Ladiore: | 40°25′05″ Nord |
| Longhiore: | 17°14′27″ Est |
| Artiore: | 15 m. subra su mare |
| Tirada: | 249,86 km² |
| Populatzione: | 189 407 758,05 biv./km² |
| Comunes lacanantes: | Carosino, Faggiano, Fragagnano, Grottaglie, Leporano, Lizzano, Martina Franca, Massafra, Monteiasi, Montemesola, Monteparano, Pulsano, Roccaforzata, San Giorgio Ionico, San Marzano di San Giuseppe, Statte |
| Còdighe postale: | 74121-74122-74123 |
| Prefissu telefònicu: | 099 |
| Còdighe istat: | 073027 |
| Còdighe catastale: | L049 |
| Patronu: - Santu - Die |
santu Cataldo 10 maju, 8 idas |
| Giassu web: | http://www.comune.taranto.it/ |
Tàrantu (Taranto in Italianu, Tarde in dialetu tarantinu) est unu comunu italianu de 189 407 bividores[1], bidda manna de sa provìntzia omònima, in Pùglia. Est sa de tres tzitades prus mannas de su Sud Itàlia peninsulare e est sede de unu de is portos cummertziales prus de importu de su Mediterràneu, chi s'agatat in s'estremidade nord-otzidentale de sa regione istòricu-geogràfica de su Salentu, e in s'estremidade orientale de sa zona costera de s'Arcu iònicu tarantinu.
Dd'ant fundada is Ispartanos in su sèculu VIII a.C. cun su nùmene de Taras[2]. Sa tzitade, gràtzias a sa positzione istratègica in su tzentru de su golfu omònimu, a sa fertilidade de su territòriu e a su cummèrtziu, est essida una de is Polis prus de importu de sa Magna Grètzia, faghende·si connòschere comente a tzentru culturale, econòmicu e militare, in ue sunt nàschidos intelletuales comente Archýtas, Aristóxenos, Livius Andronīcus, Leònidas e Heràcleides de Tàrantu, atletas mannos comente Icos e su chi ddu connoschent comente Atleta de Tàrantu. Est istada s'ùrtima tzitade de sa Magna Grètzia a rùere pro neghe de s'ammàniu de Roma, a pustis de is gherras pìrricas, una cuntierra durada 5 annos. Mancari derrotada, est sighida s'influèntzia manna sua culturale a subra de su restu de s'Itàlia meridionale e a subra de Roma etotu, intrende a fàghere parte de s'immaginàriu colletivu de insandus, comente a logu connotu pro sa richesa e de bellesas naturales, tzelebradas dae Oràtziu[3] e àteros autores.
In su perìodu normannu, est essida capitale de su Printzipadu de Tàrantu, chi in s'ìnteri de is 377 annos suos de istòria est arribbadu a inclùdere agiumai sa totalidade de su Salento.
Tàrantu donat su nùmene a sa genia Lycosa tarantula, comunu meda tempus a oe me is sartos locales, de in ue benint puru is faeddos tarantella, tarantismu, e taràntula, impreada oe pro inditare is arangiolos de sa famìlia Theraphosidae[4]
Sa tzitade est sede de s'Arsenale marìtimu de sa Marina Militare, de s'Ilva, unu de is cumplessos industriales prus mannos de Europa pro sa produtzione de s'atzàrgiu[5], e de su Museu archeològicu natzionale MArTA, chi est unu de is museos prus de importu de Itàlia[6].
Riferimentos
[modìfica | modìfica su còdighe de orìgine]- ↑ (IT) Bilancio demografico anno 2021 (dati provvisori), in demo.istat.it. URL consultadu su 21 nadale 2021 (archiviadu dae s'url originale s'8 santugaine 2021).
- ↑ (IT) Taranto nell'Enciclopedia Treccani, in www.treccani.it. URL consultadu su 21 nadale 2021.
- ↑ Quinto Orazio Flacco, Carmina, Libru II, Carmen VI
- ↑ (EN) TARANTULA | Meaning & Definition for UK English | Lexico.com, in Lexico Dictionaries | English. URL consultadu su 21 nadale 2021 (archiviadu dae s'url originale su 21 nadale 2021).
- ↑ (IT) Acciaierie d'Italia, in SMA. URL consultadu su 21 nadale 2021 (archiviadu dae s'url originale su 21 nadale 2021).
- ↑ (IT) Storia del MARTA, in museotaranto.org. URL consultadu su 21 nadale 2021 (archiviadu dae s'url originale su 2 martzu 2016).