17. 3.

17. mart/ožujak (17. 3.) je 76. dan godine po gregorijanskom kalendaru (77. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 289 dana.

Događaji

45. pne. - Bitka kod Munde: Julije Cezar postigao svoju posljednu vojnu pobjedu, porazivši optimatske snage Tita Labijena i Pompeja Mlađeg.
624. — Bitka na Bedru: Ključna Muhamedova pobeda nad opozicijom u Meki.
1190. — U Jorku u Engleskoj masakrirano je više od 500 Jevreja.
1526. — Francuski kralj Fransoa I oslobođen je iz ropstva. Kralj je zarobljen u februaru 1525. kada je, kod italijanskog grada Pavije, španska armija, predvođena markizom od Peskare, pobedila francusko-švajcarske trupe pod njegovom komandom.
1649. — Engleski parlament raspustio je Dom lordova (Gornji dom) u vreme vladavine Olivera Kromvela, pobednika u građanskom ratu u kojem je 1648. poražen kralj Čarls I.
1861. — Proglašeno je ujedinjenje Italije, a njen prvi kralj postaje Vitorija Emanuela II dotadašnji kralj Sardinije.
1901. — Izložba 71 slike Vincenta van Gogha stvorila senzaciju u Parizu, 11 godina nakon njegove smrti.
1921. — U Poljskoj je proglašen ustav kojim je uvedena parlamentarna vladavina.
1944. — Drugi svetski rat: Napadom više od 200 bombardera na ciljeve u Beču počelo je savezničko bombardovanje Austrije.
1948. — Velika Britanija, Francuska i zemlje Beneluksa (Belgija, Holandija i Luksemburg) potpisali su Briselski ugovor o 50-godišnjem savezu protiv oružanih napada u Evropi i o ekonomskoj, socijalnoj i vojnoj saradnji, što se smatra zametkom Evropske unije.
1958. — Iz Kejp Kaneverala SAD su lansirale u orbitu oko Zemlje "Vangard I", drugi američki satelit.
1959. — Tenzin Gyatso, 14. i trenutni Dalaj Lama, pobjegao iz Tibeta u Indiju.
1963. — U erupciji vulkana Agung na indonežanskom ostrvu Bali život je izgubilo najmanje 11.000 ljudi.
1968. — Ispred američke ambasade u Londonu izbio je sukog između policije i demonstranata koji su protestovali protiv Vijetnamskog rata. Uhapšeno je 300 demonstranata, a 90 policajaca je povređeno.
1969. — Golda Meir iz Laburističke stranke postala četvrta premijerka Izraela.
1973. — Kambodžanski vazduhoplovni oficir je ukradenim avionom bombardovao predsedničku palatu u Pnom Penu. Predsednik Lon Nol je ostao živ, ali je poginulo najmanje 20 ljudi.
1991. — Većina sovjetskih građana izjasnila se na referendumu za očuvanje saveza država pod novim imenom Zajednica Nezavisnih Država.
1992. —.
- Eksplozija automobila-bombe raznela je zgradu izraelske amabasade u Buenos Ajresu. Poginulo je 29 ljudi, a ranjeno 252.
- Na referendumu u Južnoj Africi belci su nadmoćnom većinom podržali reforme za okončanje sistema aparthejda.
1995. — Vojska Azerbejdžana je, nakon žestokih borbi, ugušila dvodnevnu policijsku pobunu u severnim predgrađima glavnog grada Bakua. Pobunu protiv predsednika Gajdara Alijeva predvodio je zamenik munistra unutrašnjih poslova Rovšan Javadov.
1996. — Talas pljački i paljevina zahvatio je Grbavicu, dva dana pre nego što je to poslednje srpsko predgrađe u Sarajevu, u skladu s Dejtonskim sporazumom, predato policiji Federacije BiH.
1998. — Džu Rongđi, vrhunski kineski ekonomista i reformator, postao je premijer Kine.
1999. — Šest članova Međunarodnog olimpijskog komiteta izbačeno je iz te institucije zbog primanja mita za Zimsku olimpijadu 2002.
2000. — U Ugandi 530 ljudi, članova sekte "Deset božijih zapovesti", izvršilo je kolektivno samoubistvo spaljivanjem u crkvi.
2002. — Petoro ljudi je ubijeno, a 45 ranjeno kada su dvojica napadača ubacila bombe u protestantsku crkvu u diplomatskom naselju u Islamabadu, u Pakistanu. Većina ubijenih i ranjenih bili su stranci.
2003. — U 13-minutnom govoru iz Bele kuće predsednik SAD Džordž Buš postavio je ultimatum iračkom predsedniku Sadamu Huseinu da u roku od 48 sati napusti Irak sa svojim sinovima ili će se suočiti sa ratom.
2004. — Na Kosovu izbile masovne demonstracije Albanaca.

.

Rođenja

566. — Car Gaozu, osnivač kineske dinastije Tang († 635.).
763. — Harun al-Rašid, abasidski kalif († 809.).
1813. — Anton Dominik Fernkorn, njemačko-austrijski kipar († 1878.).
1834. — Gotlib Vilhelm Dajmler, nemački inženjer († 1900.).
1847. — Jovan Paču, srpski skladatelj i pijanist († 1902.).
1894. — Slavko Vorkapić, srpsko-američki režiser († 1976.).
1897. — Milan Ajvaz, srpski glumac († 1980.).
1919. — Nat King Cole, američki jazz-muzičar.
1926. — Siegfried Lenz, njemački književnik.
1929. — Peter L. Berger, austrijski sociolog.
1930. — Betty Allen, američka mezzo-sopranistica.
1935. — Vladimir "Vladica" Popović, srpski i jugoslovenski nogometni trener i igrač.
1938. — Rudolf Nurejev, ruski plesač.
1939. — Giovanni Trapattoni, talijanski nogometni trener.
1951. — Kurt Russell, američki glumac.
1954. — Mirko Grgin, bivši hrvatski košarkaš († 2017.).
1954. — Lesley-Anne Down, engleska glumica, model i pjevačica.
1955. — Gary Sinise, američki glumac.
1964. — Rob Lowe, američki glumac.
1974. — Aleksandra Ivošev, srpska i jugoslovenska reprezentativka u streljaštvu.
1975. — Hrvoje Kečkeš, hrvatski glumac.
1983. — Akif Imamović, austrijski nogometaš bosanskih korijena.
1983. — Raul Meireles, portugalski nogometaš.
1986. — Edin Džeko, bosanskohercegovački nogometaš.
1997. — Katie Ledecky, američka plivačica.

.

Smrti

180. — Marko Aurelije, rimski filozof i car. (* 121.).
493. — Sv. Patrik, svetac zaštitnik Irske.
1736. — Giovanni Battista Pergolesi, talijanski skladatelj (* 1710.).
1782. — Daniel Bernoulli, švicarski matematičar i fizičar (* 1700.).
1853. — Christian Doppler, austrijski fizičar (* 1803.).
1864. — Alexandre Calame, švicarski slikar i grafičar.
1893. — Ljudevit Vukotinović, hrvatski književnik i znanstvenik (* 1813.).
1906. — Avram Đukić, srpski istoričar. (* 1844.).
1914. — Antun Gustav Matoš, hrvatski književnik (* 1873.).
1956. — Irena Kiri, francuska naučnica, nuklearni fizičar i hemičar.
1976. — Luchino Visconti (rođen 1906), talijanski režiser.
1978. — Eddie Aikau, havajski surfer (* 1946.).
1993. — Edo Kovačević, hrvatski slikar (* 1906.).
2002. — Van Tien Dung, komandant severno-vijetnamskih snaga.
2006. — Oleg Cassini, američki modni dizajner (* 1913.).
2011. — Michael Gough, britanski i engleski glumac (* 1916.).

.

Blagdani/Praznici

Italija:.

Dan državnosti

Irska:.
- Sveti Patrik, svetac-zaštitnik.

Vidi takođe: Godišnji kalendar - Dnevni kalendar