1946
godina
Godina 1946 (MCMXLVI) bila je redovna godina koja počinje u utorak.
Milenijum: | 2. milenijum |
---|---|
Vjekovi: | 19. vijek – 20. vijek – 21. vijek |
Decenija: | 1910-e 1920-e 1930-e – 1940-e – 1950-e 1960-e 1970-e |
Godine: | 1943 1944 1945 – 1946 – 1947 1948 1949 |
Gregorijanski | 1946. (MCMXLVI) |
Ab urbe condita | 2699. |
Islamski | 1365–1366. |
Iranski | 1324–1325. |
Hebrejski | 5706–5707. |
Bizantski | 7454–7455. |
Koptski | 1662–1663. |
Hindu kalendari | |
• Vikram Samvat | 2001–2002. |
• Shaka Samvat | 1868–1869. |
• Kali Yuga | 5047–5048. |
Kineski | |
• Kontinualno | 4582–4583. |
• 60 godina | Yang Vatra Pas (od kineske Ng.) |
Holocenski kalendar | 11946. |
Podrobnije: Kalendarska era |
Događaji
urediJanuar/Siječanj
uredi- 1. 1. - Japanski car Hirohito objavljuje reskriptom da nije božanskog porekla i da Japanci nisu viša rasa (ili je to zapadno tumačenje dokumenta).
- 2. 1. - U nemogućnosti da nastavi svoju vladu nad Albanijom posle Drugog svetskog rata, Kralj Zog je abdicirao, ali je zadržavo svoje pravo na tron.
- 3. 1. - Monnetov plan: u Francuskoj osnovana Generalna planska komisija na čelu sa Jeanom Monnetom za poticaj ekonomskom oporavku.
- 4. 1. - Regalije Svetog rimskog carstva vraćene u Beč.
- 7. 1. - Zapadne sile su priznale Austriju u granicama iz 1937.
- 10. 1. - Projekat Diana - radarski zraci odbijeni od Meseca nazad na Zemlju, čime je izmerena njihova razdaljina i dokazana mogućnost komunikacije u svemiru.
- 10. 1. - U Londonu održano prvo zasedanje Generalne skupštine Ujedinjenih naroda, sa predstavnicima 51 nacije. Za prvog predsednika izabran Paul-Henri Spaak (u oktobru prelaze u Njujork).
- 11. 1. - Ustavotvorna skupština u Tirani je proglasila Narodnu Republiku Albaniju (Socijalistička Republika 1976-92), lider je Enver Hoxha, do smrti 1985.
- 11. 1. - Vojni udar na Haitiju, nakon štrajkova i nemira: mulatski predsednik Élie Lescot beži iz zemlje, vlast uzima Vojno izvršno veće (Lavaud, Estimé, Magloire).
- 12. 1. - Sovjeti u Bugarskoj ne uspevaju da ubede Nikolu Petkova i Kostu Lulčeva da se vrate u vladu Otadžbinskog fronta.
- 13. 1. - Kineski građanski rat: postignut sporazum o primirju, ali rat se nastavlja u junu.
- 15. 1. - Austrijski alpinisti Heinrich Harrer i Peter Aufschnaiter stigli u Lhasu - Harrer će napisati knjigu "Sedam godina na Tibetu".
- januar - Talas štrajkova u SAD: rad je obustavljalo 174.000 radnika u električnoj industriji, 93.000 u mesnoj, 750.000 u čeličanama. Taft-Hartleyjev zakon će dogodine ograničiti moć sindikata.
- januar - Indijski provincijski izbori su polarizovani između Indijskog nacionalnog kongresa i Muslimanske lige, koja je potvrđena kao zastupnik muslimana Britanske Indije (rezultati verifikovani u martu).
- 17. 1. - U Londonu održano prvo zasedanje Saveta bezbednosti Ujedinjenih nacija - prvim pitanjem se bavi dva dana kasnije, iranskim protestom zbog odužene sovjetske okupacije iranskog Azerbejdžana.
- 19. 1. - Prvi let raketnog eksperimentalnog aviona Bell X-1.
- 20. 1. - Na Majevici likvidiran četnički vojvoda Radivoje Kerović.
- 20. 1. - Charles de Gaulle daje ostavku na čelu Privremene vlade Francuske republike, nadajući se da će se uskoro vratiti s većom moći - na scenu se vraća tek 1958, biće prvi predsednik Pete republike 1959-69, a u međuvremenu se smenjuju 24 administracije Privremene vlade i Četvrte republike.
- 22. 1. - Iranska kriza: u kurdskom delu Irana proglašena autonomna Mahabadska Republika (neće doživeti kraj godine).
- 22. 1. - Karpatska Rutenija, pod sovjetskom okupacijom od 1944, i zvanično postaje deo SSSR - Zakarpatska oblast Ukrajinske SSR.
- 24. 1. - Prvom rezolucijom Generalne skupštine UN, koju su inicirale SAD, Velika Britanija i Kanada, osnovana je Komisija za atomsku energiju UN (aktivna do 1949, raspuštena 1952).
- 25. 1. - Počinje proterivanje Nemaca iz Čehoslovačke: do oktobra odlazi preko dva miliona.
- 29. 1. - Osnovana Centralna obaveštajna grupa (od 1947. CIA).
- 31. 1. - Ustavotvorna skupština je donela Ustav Federativne Narodne Republike Jugoslavije - po uzoru na Ustav Sovjetskog Saveza, ojačana vlada na račun skupštine.
- Kao vrhovni organ državne vlasti je označena Narodna skupština FNRJ, koja ima Savezno veće i Veće naroda, bira sebi Prezidijum (predsednik Ivan Ribar), imenuje i razrešava Vladu FNRJ.
- Ustav je značajno izmenjen Ustavnim zakonom 1953.
- 31. 1. - U Mađarskoj je statutom ukinuta monarhija i uvedena republika - ustav narodne republike je donesen 1949, nakon komunističkog preuzimanja vlasti (→ taktika salame).
- 31. 1. - Eurico Gaspar Dutra je novi predsednik Brazila (do 1951) - time Vargasova era smenjena Četvrtom republikom (do vojnog udara 1964).
- januar - Od 126 miliona dolara UNRRA-ine pomoći, u Jugoslaviju je otišlo 36 miliona (NYT, 9. 4.)
Februar/Veljača
uredi- 1. 2. - Josip Broz Tito prvi predsednik novoformirane Vlade FNRJ.
- 1. 2. - Zoltán Tildy, iz Sitnoposedničke stranke, prvi je predsednik mađarske republike (do 1948), premijer je od 4-og Ferenc Nagy iz iste stranke (do 1947).
- 1. 2. - Tajni sporazum SSSR i Sirije o vojnoj pomoći.
- 2. 2. - Norvežanin Trygve Lie postaje prvi Generalni sekretar Ujedinjenih naroda (do 1952).
- 2. 2. - Od južnog Sahalina i Kurilskih otoka, uzetih prošle godine od Japana, osnovana Južnosahalinska oblast - dogodine deo šire Sahalinske oblasti Ruske SFSR.
- 3. 2. - Guzenkova afera: novinar Drew Pearson objavljuje vest o prebegu sovjetskog šifranta prošlog septembra u Kanadi, sa dokazima o špijunskoj mreži u toj zemlji, SAD i UK - kanadska vlada nekoliko dana kasnije osniva istražnu komisiju.
- 3. 2. - Incident u Tonghua: neuspela pobuna japanskih zarobljenika koje su držali kineski komunisti, u dosluhu sa Kuomintangom, praćena je masakrom.
- 4. 2. - Milan Nedić izvršio samoubistvo u pritvoru u Beogradu.
- 4 - 5. 2. - Američka i britanska vlada priznale rumunsku vladu, kojom dominiraju komunisti.
- 5. 2. - Na snazi je ugovor o poljsko-sovjetskoj granici od prošlog avgusta (još dve izmene 1948. i '51.).
- 5. 2. - Američka firma TWA otvara prvu redovnu transatlantsku avionsku liniju, New York City - Paris, avionom Lockheed Constellation.
- 7. 2. - Incident u Beogradu, američki narednik Charles Nicoloff ubio sovjetskog vojnika Ivana Ivanovića Vasiljenka, navodno u samoodbrani (oslobođen u decembru pred vojnim sudom u Napulju)[1].
- ca. 7. 2. - Zakon o ovlašćenju Vladi FNRJ za donošenje uredaba po pitanjima iz narodne privrede (jačanje državne intervencije u privredu).
- 8. 2. - Kim Il-sung postaje predsednik Privremenog narodnog komiteta za sever Koreje, uz podršku sovjetskih okupacionih vlasti (gen. Terentij Štikov). Uskoro se sprovodi redistribucija zemlje, nacionalizacija teške industrije i neke socijalne mere.
- 8. 2. - Američki departman rata objavljuje da će otpustiti Jugoslovene koji služe sa okupacionim snagama u Nemačkoj; 12-og se izveštava o raciji među Poljacima i Jugoslovenima, kako bi se sprečilo formiranje armija neprijateljskih prema vladama u postojbinama. (New York Times)
- 9. 2. - Staljinov govor u Boljšom teatru: kapitalistički razvoj čini ratove neizbežnim (shvaćeno kao pretnja Zapadu), najavljuje nove petogodišnje planove i napore.
- 12. 2. - Pokret za građanska prava (SAD): crni veteran Isaac Woodard je prebijen i oslepljen u Južnoj Karolini - šerif koji je to učinio je oslobođen.
- 13. 2. - Federalna Država Bosna i Hercegovina postaje Narodna Republika Bosna i Hercegovina.
- 14. 2. - Memorandum vlade FNRJ o "antijugoslovenskom stavu" poljske emigrantske armije (Andersova armija).
- 14. 2. - Javnosti predstavljen ENIAC, prvi programabilni računar opšte svrhe.
- 14. 2. - Laburistička vlada nacionalizovala Banku Engleske - sledi principe kejnzijanizanske ekonomike, niske kamate i podrška agregatnoj potražnji.
- 16. 2. - Poleteo Sikorsky S-51, prvi komercijalni helikopter.
- 16. 2. - Osnovan francuski Saarski protektorat, odvojen od ostatka Nemačke pod savezničkom okupacijom (priključen Zapadnoj Nemačkoj 1957).
- 18. 2. - U Bombaju izbija pobuna u Kraljevskoj indijskoj mornarici, zbog loše hrane - proširila se lukama cele Britanske Indije, do gušenja 24-og stradalo je više od 200 ljudi.
- 18. 2. - "Velika konzistorija": papa Pio XII proizveo je 32 kardinala, među kojima je i József Mindszenty iz Mađarske.
- 19. 2. - Federalna Država Srbija postaje Narodna Republika Srbija.
- 20. 2. - Eksplozija u rudniku uglja u Bergkamenu na severu Rura, poginulo 405 rudara.
- 22. 2. - Uticajni "Dugi telegram" službenika američke ambasade u Moskvi Georga F. Kennana o načinu na koji SSSR posmatra svet (sovjetski ambasador u Washingtonu Nikolaj Novikov će u septembru poslati "Novikovljev telegram" o viđenju američkih planova).
- 24. 2. - Juan Peron izabran za predsednika Argentine (preuzima u junu pa do 1955. i opet 1973-74). Njegova partija dobija većinu u parlamentu. Deklarisani ciljevi su socijalna pravda i ekonomska nezavisnost.
- 26. 2. - Federalna Država Hrvatska postaje Narodna Republika Hrvatska.
- 26. 2. - Početak opažanja "fantomskih raketa" iznad Skandinavije, što se nastavlja u ostatku godine.
- 28. 2. - Prvi broj francuskog sportskog lista L'Équipe.
- 28. 2. - Franko-kineski sporazum o povlačenju kineskih vojnika sa severa Vijetnama (dovršeno u junu) i kraju francuskih koncesija u Kini. Hồ Chí Minh telegramom poziva Trumana da podrži nezavisnost Vijetnama.
- februar-avgust - Povrede jugoslovenskog vazdušnog prostora iznad Slovenije, od strane američkih i britanskih aviona.
Mart/Ožujak
uredi- 2. 3. - Rok za povlačenje stranih trupa iz Irana: Britanci to i čine, Sovjeti zasada odbijaju.
- 4. 3. - Carl Gustaf Emil Mannerheim se povlači sa čela Finske, nasleđuje ga premijer Juho Kusti Paasikivi (do 1956) - sledi politiku demokratije i neutralnosti i dobrih odnosa sa SSSR (→ finlandizacija).
- 5. 3. - Čerčilov govor u Fultonu, Misuri, o "Gvozdenoj zavesi".
- 6. 3. - Kinezi sprečili francusko iskrcavanje u Haiphongu na severu Vijetnama (Tonkinu). Kasnije tokom dana Ho Chi Minh potpisao provizorni sporazum, Ho–Sainteny, o slobodnoj "Republici Vijetnam" u okviru Francuske unije i francuskim trupama u Tonkinu.
- 7. 3. - Iranska kriza: SAD zahtevaju od Sovjeta da se povuku iz Irana.
- 8. 3. - Bell 47 je prvi helikopter odobren za civilnu upotrebu u SAD.
- 9. 3. - U gomili na stadionu Burnden Park u Boltonu stradala 33 navijača. Utakmica je nastavljena posle pauze.
- 10. 3. - U tršćanskom predgrađu Servola ubijeno dvoje projugoslovenskih demonstranata - protesti i neredi u gradu sledećih dana.
- 10. 3. - Lavovski sabor: Ukrajinska grkokatolička crkva se pod pritiskom vlasti priključuje Ruskoj pravoslavnoj (legalizovana 1989).
- 10. 3. - Dijamantski jubilej, 60 godina, Age Khana III, lidera nizaritskih ismailitskih šiitskih muslimana - njegova težina je u Bombaju odmerena u dijamantima, za socijalne svrhe.
- 11. 3. - Uhapšen bivši komandant Auschwitza Rudolf Höss (pogubljen u aprilu 1947).
- 13. 3. - Draža Mihailović uhvaćen u okolini Višegrada.
- 13. 3. - Reorganizovna OZNA, Odeljenje za zaštitu naroda: od Prvog i Drugog odseka nastaje Uprava državne bezbednosti, UDBA, pri unutrašnjim poslovoma, a od trećeg Kontraobveštajna služba, KOS, pri vojsci.
- 15. 3. - Britanski premijer Clement Attlee objavljuje nameru dati nezavisnost Indiji, čim se dogovore oko ustava.
- mart - Sovjetsko-iranski naftni sporazum je povoljan za Sovjete, ali iranski Medžlis je sledeće godine odbio ratifikaciju.
- 17. 3. - 18. dodjela Oscara: najbolji film je The Lost Weekend, ukupno četiri nagrade.
- 18. 3. - Tito u Varšavi, potpisan Ugovor o prijateljstvu i uzajamnoj pomoći između Poljske i Jugoslavije.
- 18. 3. - Vrhovni sovjet SSSR usvojio zakon o Četvrtoj petoletki - obnova i razvitak zemlje.
- 19. 3. - Francuska Gvajana, Gvadalupa, Martinik i Reunion su postali prekomorski departmani Francuske.
- 19. 3. - Oboleli Mihail Kalinjin se povlači s položaja titularnog šefa države SSSR, nasleđuje ga Nikolaj Švernik (do 1953).
- 20. 3. - Najgora železnička nesreća u istoriji Brazila: 185 mrtvih kod Arakažua na istoku, nakon iskliznuća iz šina.
- 20. 3. - Internacija Japanskih Amerikanaca: zatvoren je poslednji od deset logora, Tule Lake na severu Kalifornije.
- 22. 3. - Londonski ugovor: Transjordan, deo Britanskog Mandata Palestine, postati će Hašemitska Kraljevina Transjordan, nezavisna sa britanskim bazama.
- 23. 3. - "Bandung more vatre": indonežanske snage se nakon ultimatuma povlače iz južnog dela Bandunga sa stotinama hiljada civila i pale sve za sobom (na severu Bandunga su Britanci, koji predaju grad Holanđanima 17. 4.).
- 24. 3. - Na Cetinju osnovano Udruženje likovnih umjetnika Crne Gore.
- 24. 3. - U New Delhi stiže tzv. Kabinetska misija: želi nepodeljenu nezavisnu Indiju sa trospratnom strukturom, ali između Indijskog nacionalnog kongresa i Muslimanske lige vlada nepoverenje.
- 24. 3. - Umro šahovski prvak Aleksandr Aljehin - interregnum traje do 1948. i Botvinikove pobede na specijalnom turniru.
- 25. 3. - Otvoren londonski aerodrom Heathrow, jedan od najvećih na svetu.
- 25. 3. - Radio Moskva izjavljuje da će se sovjetske trupe povući iz Irana.
- 30. 3. - Nota vlade SAD vladi FNRJ povodom hvatanja Draže Mihailovića - podsećanje da je "vodio snage otpora", oficiri za vezu i spaseni avijatičari bi mogli svedočiti u procesu (vlada FNRJ odbija notu).
- 31. 3. - Priv izbori u Grčkoj od 1936: KP Grčke bojkotuje, navodeći Beli teror. Uspeh desnih partija, premijer će postati Konstantinos Caldaris. Noć pred izbore, komunistička grupa je napala policijsku stanicu u selu Litohoro, čime se obnavlja Grčki građanski rat (do 1949), u kojem FNR Jugoslavija daje najveću podršku grčkim komunistima.
April/Travanj
uredi- 1. 4. - Omladinskom radnom akcijom (ORA) počela izgradnja željezničkepruge Brčko-Banovići.
- 1. 4. - Raspuštena britanska kolonija Straits Settlements: Penang i Malacca zajedno sa Malajskim državama čine Malajsku uniju (Federacija Malaja 1948-63, prošireno u Maleziju); Singapur je zasebna kolonija (deo Malezije 1963-65, zatim nezavisan).
- 1. 4. - Operacija Road's End: Amerikanci uništili 24 zarobljene japanske podmornice.
- 1. 4. - Zemljotres pored Aleutskih ostrva, cunami je smrtonosan i na Havajima.
- 1. 4. - Sarov je izabran za lokaciju proizvodnje sovjetskog nuklearnog oružja, Arzamas-16.
- 3. 4. - Titov ekspoze o vanjskoj politici u Saveznoj skupštini, izvještava o "prelijetanju savezničkih vojnih i drugih aviona" iznad Jugoslavije.
- 4. 4. - Iranska kriza: Rezolucija 3 Saveta bezbednosti UN: Sovjeti se pozivaju da njihove trupe što pre napuste Iran.
- ca. 4. 4. - FNRJ: Zakon o opštoj državnoj kontroli (nadzire državne organe i njima potčinjene ustanove i preduzeća).
- 5. 4. - Američki brod USS Missouri stigao pred Istanbul s ostacima umrlog turskog ambasadora (SSSR protestuje); četiri dana kasnije stiže u Pirej.
- 5. 4. - Sovjetske trupe napustile dansko ostrvo Bornholm.
- 8. 4. - Osnovana je firma Électricité de France (EDF), nakon nacionalizacije oko 1.700 firmi iz energetske branše (privatizovana 2004. uz većinski vladin udeo, renacionalizacija najavljena 2022).
- 10. 4. - Prvi višestranački izbori u Japanu od 1937. i prvi sa ženskim glasanjem - najviše mandata dobila Liberalna partija, ali njenom lideru Ichirō Hatoyami nije dozvoljeno da povede vladu.
- 11. 4. - Na inicijativu Félixa Houphouët-Boignyja, poslanika iz Obale Slonovače, francuska skupština ukida prinudni rad u kolonijama.
- 13. 4. - Vlada FNRJ priznala Špansku republikansku vladu u izbeglištvu.
- 13. 4. - Zakon Marthe Richard ukida bordele u Francuskoj.
- 16. 4. - Prvo lansiranje rakete V-2 u SAD, na poligonu White Sands u Novom Meksiku.
- 16. 4. - Hooverova misija: kratak boravak u Beogradu, na proputovanju iz Beča u Atinu.
- 17. 4. - Poslednji francuski vojnici napuštaju Siriju (slavi se kao Dan evakuacije).
- 17. 4. - Osnovana Narodna tehnika Jugoslavije.
- 18. 4. - Vlada SAD uspostavila diplomatske odnose sa FNRJ, tj. priznaje Titovu vladu, ne odobravajući politiku.
- 18. 4. - Zvanično raspušteno Društvo naroda. Raspušten je i Stalni sud međunarodne pravde, zamenjuje ga Međunarodni sud pravde.
- 20. 4. - Objavljen Izveštaj Anglo-američkog istražnog komiteta o problemima evropskog jevrejstva i Palestine: preporučuje se prijem 100.000 Jevreja žrtava nacifašističkog progona. Kada britanska vlada, s nedovoljnim finansijskim i vojnim sredstvima, to odbije, naći će se na udaru jevrejskih napada.
- 21. 4. - Prva prijateljska fudbalska utakmica Crvene Zvezde i Partizana.
- 21. 4. - Osnovana Socijalistička partija jedinstva Nemačke (SED), spajanjem komunističke i socijaldemokratske partije u ruskoj zoni - vladajuća partija Istočne Njemačke do 1989.
- 23. 4. - Italijanska firma Piaggio je patentirala motocikl-skuter pod nazivom Vespa.
- 23. 4. - Film The Outlaw iz 1943. je redistribuiran, istakla se Jane Russell.
- 24. 4. - Prvi letovi dva sovjetska mlaznjaka, MiG-9 i Jak-15.
- ca. 26. 4. - Sovjeti se povlače sa severoistoka Kine, komunisti preuzimaju Harbin, Qiqihar, Changchun.
- 29. 4. - Počinje Tokijski proces japanskim ratnim zločincima.
- ca. 29. 4. - FNRJ: Uredba o otkupu žitarica u ekonomskoj 1946/1947 godini (obavezni ili prinudni otkup) - cilj je snabdevanje gradova, vojske i nove industrije; nerealne procene i ideološki pristup dovode do nezadovoljstva i ekscesa na selu.
- 29. 4. - Američki letači traže od Trumana da pomogne Mihailoviću. (NYT)
- april - Tadao Kashio u Japanu osnovao firmu, budući Casio; prvi veći proizvod: prsten-držač za cigaretu.
Maj/Svibanj
uredi- 1. 5. - Čuvar ambasade SAD William Wedge službenim džipom pod uticajem alkohola usmrtio oficira JA (u septembru osuđen na osam godina)[2].
- 2. 5. - Na ministarskom savetu u Parizu odlučeno da Palagruža pripadne Jugoslaviji, pod uslovom da ne bude militarizovana i da se zaštite italijanska ribarska prava.[3] Na ovoj konferenciji nema napretka povodom Trsta.
- 2. 5. - Prikazan film The Postman Always Rings Twice.
- 3. 5. - Tokijski proces: Međunarodni vojni tribunal za Daleki istok počinje suđenje (do 1948).
- 5. 5. - Predlog francuskog ustava, usvojen prošlog meseca, odbijen je na referendumu sa 52,8% glasova - slede novi izbori za Konstituantu 2. juna i novi nacrt u septembru.
- 5. 5. - Konzervativac Mariano Ospina Pérez je izabran za predsednika Kolumbije (do 1950), zahvaljujući podeli među liberalima - vrhunac izvoza kafe, gradnja infrastrukture i socijalne mere, ali i porast političkih sukoba, naročito od 1948. (Bogotazo, La Violencia).
- 7. 5. - Kompanija Sony je osnovana kao Tokijski telekomunikacioni inženjering, sa 20 zaposlenih.
- 7. 5. - Viktor Abakumov je novi ministar državne bezbednosti SSSR umesto Vsevoloda Merkulova (do 1951) - Staljin želi suziti Berijin uticaj u ministarstvima sile, krajem prošle godine ovog je na čelu ministarstva unutrašnjih poslova zamenio Sergej Kruglov (do 1956, s pauzom 1953).
- 7. 5. - Velika četvorka potvrđuje Rumuniji celu Transilvaniju.
- 9. 5. - Italijanski kralj Vitorio Emanuele III abdicirao u korist sina, Umberta II - referendum o uređenju je za manje od mesec dana.
- 9. 5. - Prva utakmica fudbalske reprezentacije nove Jugoslavije: Čehoslovačka - Jugoslavija 0:2 u Pragu[4]. U Beogradu je potpisan ugovor o prijateljstvu i uzajamnoj pomoći Jugoslavije i Čehoslovačke. Parada i veliki mitinzi u Beogradu i Zagrebu povodom prvog Dana pobede.
- 9. 5. - Njujorška NBC-jeva stanica WNBT prikazuje Hour Glass, prvi redovni TV varijete šou - od novembra u mreži sa stanicama u Filadelfiji i Skenektadiju.
- 11 - 15. 5. - Treći kongres USAOJ u Zagrebu, ime promenjeno u Narodna omladina Jugoslavije, predsednik Ratko Dugonjić.
- 13. 5. - Ministar naoružanja Dmitrij Ustinov je zadužen za sovjetski raketni program.
- 14. 5. - Američka nota ponavlja zahtev da američki letači svedoče u korist Mihailovića. (NYT)
- 15. 5. - Incident u Krfskom kanalu, 1. deo: sa albanske obale otvorena vatra na britanske brodove HMS Orion i HMS Superb.
- 15. 5. - Sicilija dobija autonomiju u Italiji (zastupnici nezavisnosti će dobiti samo 8,8% na izborima).
- 16. 5. - Jack Mullin je u San Franciscu pokazao nemački uređaj Magnetophon. Prezentaciji prisustvuju inženjeri firme Ampex, koja će, počevši od Modela 200 (1948), biti lider tehnologije audio traka.
- maj - Počelo povlačenje sovjetskih trupa iz Irana.
- 18. 5. - Potpisan ugovor o predaji Sarawaka iz uprave "Belog radže" Charlesa Vynera Brookea u režim britanske krunske kolonije, nakon što je predlog izglasan sa 19:16 - Brooke nije imao naslednika ni finansijskih sredstava.
- 20. 5. - Britanski Donji dom glasao za nacionalizaciju industrije uglja.
- 22. 5. - Shigeru Yoshida je novi japanski premijer (do 1947. i 1948-54).
- 23. 5. - Kineski nacionalisti oduzeli Changchun komunistima (do 1948).
- 23. 5. - Štrajk železničara u SAD - dogovor postignut dva dana kasnije pod pretnjom vojne intervencije.
- 21. 5. - U FNRJ donesen Opšti zakon o narodnim odborima.
- 25. 5. - Okončanjem Britanskog mandata (mada zvanično 17. juna), nastaje nezavisna Hašemitska Kraljevina Transjordan (od 1948. Jordan). Emir Abdulah I Jordanski postaje kralj (do ubistva 1951).
- 26. 5. - Izbori u Čehoslovačkoj: komunisti dobili relativnu većinu od 38% glasova u celoj zemlji; Slovački Demokrati dobili 62% u poluautonomnoj Slovačkoj. Komunistički lider Klement Gottwald postaje premijer početkom jula (do 1948, zatim predsednik do smrti 1953).
- 28. 5. - Blum–Byrnesov sporazum: SAD oprašta ratne dugove Francuskoj i daje kredit u zamenu za otvaranje filmskog tržišta (filmska industrija u Francuskoj je najvažnija posle železnice).
- 28. 5. - 10. 6. - Tito u poseti SSSR-u.
- 29. 5. - Osnovan Minski traktorski zavod, jedna od najvećih tvornica traktora na svijetu (gusenični traktor od 1950, točkaš od 1953).
- 31. 5. - U Novosibirsku osnovan Projektantski zavod Antonov (premešten u Kijev 1952).
- 31. 5. - Varto–Hınıski zemljotres na istoku Turske, između 800 i 1.300 žrtava.
Jun/Juni/Lipanj
uredi- 1. 6. - Pogubljen Ion Antonescu, ratni vođa Rumunije.
- 1. 6. - Francuzi priznaju južni kraj Vijetnama za Autononomnu Republiku Košinkina, protivno sporazumu sa Ho Ši Minom - osnova Južnog Vijetnama (1955-75).
- 2. 6. - Referendum o monarhiji u Italiji: 54,3% za Republiku Italiju (na jugu većina za monarhiju). Izabrana je i Ustavotvorna skupština, prvi put su glasale žene. De Gasperijevi demokršćani dobijaju 207 mandata, Nennijevi socijalisti 115, Togliattijevi komunisti 104...
- 2. 6. - Izbori za novu Konstituantu u Francuskoj: Popularni narodni pokret (demokršćani) preuzimaju relativnu većinu od komunista: 166 prema 153 mandata.
- ca. 3. 6. - FNRJ: Zakon o opštedržavnom privrednom planu i državnim organima za planiranje (planske komisije na svim nivoima; "najviši izraz administrativne intervencije države").
- 4. 6. - Peron započinje predsednički mandat.
- 6. 6. - Sporazum o ekonomskoj saradnji SSSR i FNRJ, u principu dogovorena zajednička preduzeća (finalni sporazum sledećeg februara)
- 6. 6. - U Njujorku osnovana Košarkaška asocijacija Amerike (BAA) - Nacionalna košarkaška asocijacija NBA nastaje 1949. spajanjem sa Nacionalnom košarkaškom ligom.
- 7. 6. - BBC nastavlja televizijski program prekinut 1939.
- 8. 6. - Potpisani sporazumi o ekonomskoj saradnji FNRJ i SSSR, do februara će biti osnovana zajednička preduzeća JUSTA i JUSPAD (civilna avijacija odn. dunavsko parobrodarstvo).
- 8. 6. - Velika proslava pobede u Londonu, od saveznika nisu došli SSSR, Jugoslavija i Poljska.
- 9. 6. - Ukinute vojne komisije pri partijskim rukovodstvima - centralizacija poslova narodne odbrane, Vojni savet pri CK KPJ, na čelu sa Titom.
- 9. 6. - Tajlandski kralj Ananda Mahidol /Ananta Mahidon/ Rama VIII je pronađen ustreljen u krevetu. Nasleđuje ga brat Bhumibol Adulyadej, /Pumipon Adun'jadet/ Rama IX (do 2016, krunisan 1950).
- 10. 6. - Beogradski proces: počelo suđenje Draži Mihailoviću pred Vojnim većem Vrhovnog suda FNRJ, kao i još 23-ici, 10 u odsustvu, od kojih će ukupno 11 biti osuđeno na smrt.
- 10. 6. - Proglašena Republika Italija, Umberto II zauvek napušta zemlju tri dana kasnije.
- jun - Baruchov plan predlaže međunarodnu organizaciju za regulaciju nuklearne energije: SSSR odbija, odn. predlaže svoj plan nuklearnog razoružanja.
- jun - U američkoj zoni Nemačke osnovana Gehlenova organizacija, na čelu sa nacističkim obaveštajcem Reinhardom Gehlenom - prethodnica Savezne obavještajne službe (1956).
- jun - Jedinice feldžandarmerije koje su održavale red u zapadnim zonama, poslednje su nemačke jedinice koje su položile oružje.
- 16/17. 6. - "Noć mostova": jevrejska Haganah uništila devet od ciljanih 11 mostova, vezâ Mandatne Palestine sa susednim teritorijama, uz to je izvedeno oko 50 diverzionih akcija.
- 17. 6. - Osnovana "Jugoslovenska knjiga".
- 25. 6. - Gen. Lucius Clay obustavlja demontažu industrije u američkoj zoni Nemačke, dok se ne utvrdi hoće li zemlja biti ekonomska jedinica.
- 26. 6. - Kineski građanski rat se nastavlja punom snagom nakon primirja, nacionalisti pokreću kampanju protiv komunista.
- 27. 6. - Donesen je Zakon o kanadskom državljanstvu, kojim je ono od 1. januara odvojeno od britanskog.
- 27. 6. - Ministri Velike četvorke dodeljuju Dodekaneze Grčkoj, nekoliko italijanskih mesta Francuskoj (Briga, Tenda, Mont Cenis).
- 28. 6. - Drugi kontrolni sporazum u Austriji: smanjena dominacija saveznika nad vlastima. Procenjuje se da su Sovjeti za godinu dana poslali na istok industrijsku opremu vrednu pola milijarde dolara.
- 29. 6. - Britanci pokrenuli Operaciju Agatha u Palestini: uhapšeno 2.700 Jevreja.
- 30. 6. - U Poljskoj održan referendum o ukidanju Senata, distribuciji zemlje, nacionalizaciji industrije i novim granicama.
- 30. 6. - Neredi u Trstu, američka patrola ranjena od granate, neredi i štrajk i sledećih dana. (NYT)
Jul/Juli/Srpanj
uredi- 1. 7. - Američka Operacija Crossroads, test Able na pacifičkom atolu Bikini: prva mirnodopska atomska proba i prva detonacija atomske bombe od Japana prošlog avgusta. Isprobavan je efekat na flotu brodova.
- 1. 7. - Sarawak postaje britanska krunska kolonija (deo Malezije od 1963).
- 3. 7. - Enver Hodža završio posetu Beogradu.
- 4. 7. - Filipini postižu samostalnost nakon 47 godina vladavine SAD i 381 godinu zapadne vlasti.
- 4. 7. - Pogrom u Kielcu: u poljskom mestu Kielce ubijeno 42 Jevreja povratnika iz konc-logora, nakon antisemitskih kleveta - Jevreji nakon ovoga masovno napuštaju Poljsku.
- 5. 7. - U Parizu predstavljen bikini, kreacija Louisa Réarda. Pre oko mesec dana, Jacques Heim je predstavio atome, dvodelni kupaći kostim oskudniji nego '30-tih, ali suzdržaniji od Reardovog, tako da će se u početku bolje prodavati.
- 6. 7. - Neredi u Trstu zbog odluke o "internacionalizaciji" grada.
- 7. 7. - Komunistička direktiva u Kini pokreće 18 meseci konfiskacije imovine zemljoposednika - mnogi su ubijeni.
- 9. 7. - Ugovor o prijateljstvu i uzajamnoj pomoći između Albanije i Jugoslavije.
- 10. 7. - Nehru izjavljuje da provincije ne trebaju biti obavezne pridruživati se grupama i da Indijski nacionalni kongres nije obvezan planom Kabinetske misije - nakon ovoga i Muslimanska liga odustaje od plana 29. 7..
- 13. 7. - Američka patrola ubila dvojicu jugoslovenskih vojnika na Morganovoj liniji kod Trsta. (NYT)
- 14. 7. - Objavljena "Zdravoramska knjiga o negovanju bebe i deteta" Benjamina Spocka.
- 15. 7. - Anglo-američki zajam: SAD daju 3,75 milijardi dolara zajma Ujedinjenom Kraljevstvu, i Kanada 1,19 milijardi, s kamatom od 2% - uslov konvertibilnosti sterlinga će izazvati problem sledeće godine (otplaćeno 2006).
- 17. 7. - Draža Mihailović je streljan dva dana nakon smrtne presude.
- 17. 7. - Švedska pobedila Jugoslaviju 3:2 u finalu evropske zone Davis cupa.
- 18. 7. - CK KPJ preko sindikata organizuje demonstracije protiv Franka, povodom 10-godišnjice njegovog puča u Španiji (potežu se i pitanja Trsta i Julijske krajine, kritika Zapada).
- 19. 7. - Jugoslavija izgubila od švedskog domaćina u finalu evropske zone Davis Cup-a sa 3:2 (za Jugoslaviju igrali Dragutin Mitić i Josip Palada).
- 19. 7. - Na sarajevskoj stanici Bjelave izmjereno 40 stepeni.
- 21. 7. - Prvi višestranački izbori u Turskoj, ali neslobodni, sa javnim glasanjem i tajnim brojanjem: velika većina za DžHP.
- 21. 7. - Vrhunac nereda u La Pazu: ne znajući da je predsednik gen. Gualberto Villarroel podneo ostavku, gomila upada u predsedničku palatu, ubija ga i veša na banderu.
- 21. 7. - Prvi put da mlaznjak sleti na nosač aviona, Phantom PH na USS Franklin D. Roosevelt.
- 22. 7. - Militantni cionisti iz Irguna podmetnuli bombu u jerusalimski hotel "King David", sedište britanskih vlasti u Palestinskom mandatu - 91 žrtva, od čega 28 Britanaca, 41 Arapa i 17 Jevreja.
- 23. 7. - Andrija Štampar je na čelu prelaznog komiteta UN nakon Krotkova iz SSSR (WHO osnovan 1948).
- 25. 7. - Dean Martin i Jerry Lewis prvi put nastupili kao tim (partnerstvo traje do 1956).
- 25. 7. - Test Baker na Bikiniju: podmorska nuklearna eksplozija.
- 26. 7. - Generalni direktor UNRRA Fiorello H. La Guardia stigao u posetu Beogradu.
- 29. 7. - U Parizu počela mirovna konferencija zemalja-pobednica u Drugom svetskom ratu. Mirovni ugovori, usaglašeni tokom zasedanja konferencije do 16. oktobra, potpisani 10. februara 1947.
- 31. 7. - Objavljen Morrison–Gradyjev plan ili Plan provincijske autonomije: samoupravne arapske i jevrejske provincije pod britanskim nadzorom, Jerusalim i Negev direktno pod Britancima - svi ga odbijaju.
- leto - Velika suša dovodi do loše žetve u SSSR i gladi sa vrhuncem sledećeg proleća - broj mrtvih se procenjuje od nekoliko stotina hiljada do dva miliona.
Avgust/August/Kolovoz
uredi- 1. 8. - Vraćena mađarska forinta, umesto pengova, čime je okončana hiperinflacija u toj zemlji. Jedna forinta je zamenila 4×1029 pengova (prošlog meseca je izdata novčanica od 100.000.000.000.000.000 pengova).
- 1. 8. - Osnovan Scandinavian Airlines System, konzorcij avio-kompanija Danske, Norveške i Švedske.
- 7. 8. - Kriza turskih moreuza: SSSR traži preispitivanje režima u Moreuzima i sazivanje nove konferencije - napetost traje do oktobra. Sovjeti imaju i pretenzije na teritorije na severoistoku Turske, koje su nekada pripadale carskoj Rusiji.
- 8. 8. - Prvi let šestomotornog elisnog bombardera Convair B-36 Peacemaker - glavni prenosnik nuklearnog oružja 1948-55.
- 9. 8. - Kod Kranja prisilno spušten američki avion C-47 koji je navodno zalutao usled oluje (povrede vazdušnog prostora traju od februara).
- 9. 8. - Neredi u Gorici, verovatno u vezi sa nedavnim nacrtom ugovora i predloženim granicama. (NYT)
- 9. 8. - Rezolucija X plenuma bugarskih komunista o makedonskom pitanju - za ujedinjenje Makedonaca oko NR Makedonije, na osnovu ugovora o savezu Bugarske i Jugoslavije.
- 9. 8. - U Lujzijani pronađeno telo linčovanog crnog veterana Johna Cecila Jonesa - slučaj će dobiti nacionalnu pažnju, Truman u decembru osniva Komitet o građanskim pravima.
- 10. 8. - U beogradskom Žarkovu osnovan Vazduhoplovnotehnički institut.
- 12. 8.. - Britanska je vlada naredila zaustavljanje useljavanja u Palestinu, a preostale Židove koji su željeli imigrirati internirala je na Cipar.
- 14. 8. - Dekret orgbiroa CK SKP(b) "O časopisima 'Zvezda' i 'Lenjingrad'" početak je "Ždanovizma" u sovjetskoj kulturi.
- 15. 8. - Prikazan Hitchcockov film Notorious.
- 15. 8. - Redovan program američke TV mreže DuMont sa dve stanice, u Njujorku i Vašingtonu (mreža ugašena 1956).
- 16. 8. - "Dan direktne akcije" u Kalkuti, početak "Sedmice dugih noževa" u kojoj je poginulo nekoliko hiljada muslimana i hinduista u međusobnim obračunima, nakon što je Muhamed Ali Džina pozvao na generalni štrajk u podršku osnivanju Pakistana.
- 16. 8. - Dumarsais Estimé je novi predsednik Haitija (do 1950)
- 18. 8. - Eksplozija na Vergaroli u Puli, pod savezničkom vojnom administracijom, oko 70 mrtvih.
- 19. 8. - Kod Bleda oboren američki transportni avion C-47, pet mrtvih (ovaj i avion od 9. 8. spustili/oborili jugoslovenski lovci Jak-3). Poginuli letači dobili spomenik na Arlingtonu 1950.
- 20. 8. - Zvanično raspuštanje Wehrmachta - na zapadu će biti osnovan Bundeswehr (1955), na istoku Nacionalna narodna armija (traje 1956-90).
- 20. 8. - Američka 88. divizija paradira blizu Morganove linije. (NYT)
- 21. 8. - SAD zahtevaju od Beograda da oslobodi avijatičare u roku od 48 sati ili će stvar biti iznesena pred Savet bezbednosti. (NYT)
- 23. 8. - U britanskoj zoni, na zapadu Nemačke, reformiraju pruske provincije: osnovana je Sjeverna Rajna-Vestfalija, od Vestfalije i severnog dela Rajnske provincije, čemu je dogodine dodata Slobodna Država Lippe. Provincija Schleswig-Holstein postaje posebna zemlja. Provincija Hanover postaje država, ali samo do novembra.
- 23. 8. - Prikazan film The Big Sleep sa Bogartom i Bacall.
- 24. 8. - Norma Jean Baker je potpisala ugovor sa 20th Century-Foxom pod novim imenom - Marilyn Monroe (ipak, prva značajnija uloga je tek u MGM-ovoj "Džungli na asfaltu" 1950).
- 24. 8. - Komunistički lider Juan Feleo je otet i ubijen na Filipinima - dolazi do Hukbalahapske pobune na ostrvu Luzon (do 1954).
- ca. 26. 8. - Poslanik FNRJ Izidor Cankar napušta Grčku.
- 27. 8.. - Francuski protektorat Laos: zaključen je sporazum kojim je Laos postao kraljevina u okviru Francuske unije (nezavisan 1953).
- 30. 8. - Protestna nota vlade FNRJ povodom preletanja američkih aviona.
- 30. 8. - Završen Rupnikov proces u Ljubljani: Leon Rupnik i još dvojica na smrt; tri zatvorske kazne, biskup Gregorij Rožman i političar Miha Krek u odsustvu.
- 30. 8. - U francuskoj zoni Njemačke osnovana država Porajnje-Falačka.
- 31. 8. - Francuske trupe napuštaju Liban, čime se okončava Mandat za Siriju i Liban.
Septembar/Rujan
uredi- 1. 9. - Plebiscit u Grčkoj, 68,4% za povratak kralja - podsticaj građanskom ratu.
- 1. 9. - Titova nota izražava žaljenje zbog smrti američkih letača. (NYT)
- 2. 9. - Postavljena je privremena vlada Indije, na čelu je Jawaharlal Nehru kao potpredsednik izvršnog veća (muslimani ipak ulaze u oktobru).
- 3. 9. - Predsednik Truman je tajnom direktivom odobrio operaciju Spajalica i proširio je na još 1000 osoba.
- 3 - 7. 9. - Četiri avionske nesreće u pet dana, kod Kopenhagena (Air France, 22 mrtvih), Pariza (Air France, 20), Elka u Nevadi (Trans-Luxury Airlines, 21 od 22) i kod Bathursta u Gambiji (British South American Airways, 23 od 24).
- 4. 9. - Izbija muslimansko-hinduističko ulično nasilje u Bombaju.
- 5. 9. - Sporazum De Gasperi-Gruber: Južni Tirol ostaje u Italiji, s autonomijom.
- 5. 9. - Lučki radnici u SAD odbijaju da utovare brod sa UNRRA-inom pomoći za Jugoslaviju. (NYT)
- 6. 9. - Državni sekretar James F. Byrnes održao govor u Stuttgartu "Reformulacija politike o Nemačkoj", nazvan i "Govor nade": odbačen Morgenthauov plan, Nemačka će biti rekonstruisana, naizgled dovedena u pitanje nova granica sa Poljskom.
- 6. 9. - Grčki avion oboren iznad Jugoslavije. (NYT 7. 9., ili prisilno spušten, avion i pilot oslobođeni sledećeg meseca, NYT 21. 10.)
- 8. 9. - Saveznički vojni policajci pucaju na projugoslovensku masu u Trst, nakon što je na njih bačena granata. (NYT)
- 10. 9. - Sestra Anjezë Gonxhe Bojaxhiu, još uvek jugoslovenska državljanka, doživela nadahnuće u Indiji da se posveti siromašnima - Majka Tereza će osnovati Misionarke milosrđa 1950.
- 13. 9. - "Bierutovi dekreti": osobe nemačke nacionalnosti su isključene iz poljske narodne zajednice.
- 15. 9. - Na osnovu plebiscita od pre sedam dana, proglašena je Narodna Republika Bugarska.
- 18. 9. - Uhapšen nadbiskup Stepinac.
- 18. 9. - Brazil je dobio peti ustav: za razliku od Vargasovog, sužena je moć predsednika (traje do 1967).
- 20. 9. - 5. 10. - Ponovo pokrenut Kanski filmski festival (prvi je trebao biti održan u septembru 1939, Zlatna palma uvedena 1955).
- 23. 9. - Løgting, skupština Farskih otoka glasa 12:11 za neovisnost, na osnovu plebiscita od 15. 9. - ali danski kralj ga raspušta sutradan. Otoci dobivaju široku autonomiju 1948.
- 24. 9. - Predsednik Truman dobio tajni Clifford-Elseyjev izveštaj: odnosi i sporazumi sa SSSR i kako ih Sovjeti krše - preporučeno "obuzdavanje i ograničavanje" njihovog uticaja (→ Containment).
- 25. 9. - Bugarski ministar odbrane Damjan Velčev iz stranke "Zveno" smenjen pod sumnjom da je imao veze sa Dražom Mihailovićem[5].
- 25. 9. - Američki letači su sahranjeni na Arlingtonu, a lučki radnici glasaju da nastave utovar pomoći za Jugoslaviju. (NYT, služba za letače je držana i u njujorškoj crkvi sv. Save 29-tog)
- 26. 9. - Zatvorena američka čitaonica u Beogradu - opet otvorena u decembru ali uz ograničen opseg informacija.
- 26. 9. - Grčki kralj Đorđe II se vratio u zemlju.
- 28. 9. - Grčki kralj Đorđe II se vratio u zemlju (umire pola godine kasnije).
- 29. 9. - Prva utakmica fudbalske reprezentacije Jugoslavije u zemlji: Jugoslavija - Čehoslovačka 4:2 na nedovršenom stadionu JNA u Beogradu[4].
- 29. 9. - 29. 10. - U Beogradu održana izložba "Slikarstvo i vajarstvo naroda Jugoslavije XIX i XX veka", kasnije i u Zagrebu i Ljubljani, kao i u istočnim zemljama do 1948.[6].
Oktobar/Listopad
uredi- 1. 10. - Nürnberški proces: izrečene su kazne - 12 smrtnih, jedna u odsustvu, sedam zatvorskih, trojica oslobođena.
- 1. 10. - U UK osnovana Mensa International.
- 2. 10. - Faraway Hill je prva sapunica na TV mreži u SAD, na DuMontu.
- 3. 10. - DC-4 udario u brdo na Njufaundlendu - sa 39 mrtvih, najgora avionska nesreća do tada.
- 5/6. 10. - 11 tačaka u Negevu: Jevreji postavljaju kampove na severu Negeva, koji bi po Morrison–Gradyjevom planu pripao arapskoj provinciji.
- 6. 10. - Umro švedski premijer Per Albin Hansson, naslediće ga Tage Erlander (do 1969).
- 7. 10. - Japanski parlament je usvojio novi ustav - na snazi od sledeće godine.
- 9. 10. - FNRJ će platiti 150.000 dolara za stradale avijatičare. (NYT)
- 10. 10. - Na međunarodnoj konferenciji u Parizu odobren mirovni sporazum sa Italijom - dogovoreno stvaranje Slobodnog Teritorija Trsta (ugovor potpisan 1947).
- 10. 10. - Na jugoistoku današnjeg Bangladeša počinju Noakhaliski neredi, progon hinduista. Gandhi će boraviti u regionu od novembra do marta.
- 11. 10. - Nadbiskup Alojzije Stepinac osuđen na 16 godina zatvora za veleizdaju i ratne zločine; na robiju osuđen i Ivan Šalić, a Erih Lisak na smrt (presuda Stepincu poništena 2016).
- 12. 10. - Industrijalizacija Brazila: u Volta Redondi otvorena Companhia Siderúrgica Nacional, prva čeličana u Južnoj Americi (privatizovana 1993).
- 14. 10. - Osnovana Međunarodna organizacija za standardizaciju - ISO.
- 14. 10. - Vatikan ekskomunicirao jugoslovenske zvaničnike povezane sa Stepinčevom osudom - nisu navedena imena, pretpostavlja se da je usmereno protiv Tita.
- 15. 10. - Posljednji sastanak Mirovne konferencije u Parizu, koji FNRJ bojkotuje.
- 15. 10. - Osnovano Narodno pozorište "Toša Jovanović" u Zrenjaninu.
- 16. 10. - Rano ujutru obešena desetorica osuđenih na smrt u Nürnberškom procesu, Göring se ubio prethodne večeri.
- 16. 10. - RMS Queen Elizabeth je konačno zaplovio kao luksuzni putnički brod, pošto je prevozio trupe tokom rata (plovi do 1969).
- 20. 10. - Izbori za državne skupštine u sovjetskoj nemačkoj zoni, najviše mandata dobija Socijalistička partija jedinstva.
- 20. 10. - Ukinuta Rajnska pokrajina Pruske (dogodine i Pruska).
- 21. 10. - U Bamaku osnovana antikolonijalna partija Afričko demokratsko okupljanje, na čelu sa Félixom Houphouët-Boignyjem.
- 22. 10. - Incident u Krfskom kanalu, 2. deo: britanski brodovi Saumarez i Volage naleteli na mine, poginula 44 mornara (za polaganje mina osumnjičeni Jugosloveni).
- 22. 10. - Operacija Osoaviahim: Sovjeti su prebacili preko 2.200 nemačkih eksperata u SSSR
- 24. 10. - Prva fotografija Zemlje iz svemira je snimljena sa rakete V-2 No. 13 lansirane iz White Sands.
- 24. 10. - Počinju Biharski neredi u Indiji: hinduisti ciljaju muslimane do 11. 11., što je odgovor na Noakhaliske nerede na jugoistoku današnjeg Bangladeša.
- 27. 10. - Nakon što je ranije tokom meseca prihvaćen na plebiscitu od 53% glasača, donesen je novi Ustav Francuske koji definira Četvrtu republiku (zamenjen 1958).
- 28. 10. - Grčki građanski rat: KP Grčke osnovala Generalnu partizansku komandu na čelu sa Markosom Vafiadisom, od decembra pod nazivom Demokratska armija Grčke.
- 29. 10. - Lucky Luciano, koji je prošlog februara proteran iz SAD u Italiju, tajno stiže na Kubu.
- 31. 10. - Indonežanski nacionalisti uvode rupiju (inače se koristi holandsko-indijski gulden).
Novembar/Studeni
uredi- 1. 11. - Utakmica Toronto Huskies - New York Knickerbockers, prva je Košarkaške asocijacije Amerike, kasnije NBA.
- 1. 11. - Karol Wojtyla (26) zaređen je za svećenika u Krakówu.
- 1. 11. - Zvanični datum osnivanja Donje Saksonije u britanskoj zoni Nemačke: Državi Hanover su priključeni Braunschweig, Oldenburg i Schaumburg-Lippe.
- 3. 11. - Gabriel González Videla je novi predsednik Čilea (do 1952); ubrzo raskida sa komunističkim saveznicima, čiju partiju zabranjuje 1948.
- 3. 11. - Antijugoslovenske demonstracije u Trstu, napadnuta štampa i Slovenci (NYT), dok je italijanski vicepremijer Togliatti u poseti u Beogradu. NYT izveštava 8. 11. da je Tito "ponudio" Trst za Goricu, što Italija odbija, kasnije tokom meseca se uz Goricu pominje i Tržič (Monfalcone, NYT 26. 11.).
- 4. 11. - Na snazi je povelja kojom je osnovan UNESCO - prva generalna konferencija je otvorena kasnije tokom meseca, za prvog direktora će biti izabran Julian Huxley.
- 5. 11. - Izbori za Kongres SAD: Republikanci preuzimaju većinu u oba doma, zbog nepopularnosti predsednika Trumana. Među novim kongresmenima su Richard Nixon, John F. Kennedy (Dom) i Joseph McCarthy (Senat). Demokrati će za dve godine povratiti većine.
- 6. 11. - Apel masovnim organizacijama u Jugoslaviji za prikupljanje pomoći Albaniji, koju su krajem oktobra pogodile velike poplave.
- 7. 11. - Nakon 190 dana završena prva savezna radna akcija omladine na gradnji željezničke pruge Brčko–Banovići, duge 190 km. U akciji učestvovalo oko 70.000 osoba iz cijele zemlje i 2.000 iz inostranstva.
- 9. 11. - Sarajevska opera započela svoju umjetničku djelatnost svečanom premijerom "Prodana nevjesta" Bedricha Smetane.
- 10. 11. - Jednopartijski izbori za Ustavotvornu skupštinu u Srbiji i za Ustavotvorni sabor NR Hrvatske.
- 10. 11. - Prvi izbori za skupštinu francuske četvrte republike: komunisti dobijaju relativnu većinu.
- 10. 11. - Zemljotres u peruanskom regionu Ancash odnosi procenjenih 1.400 žrtava.
- 12. 11. - U Indoneziji primirje između nacionalista i holandske armije.
- 12. 11. - Prikazan Disneyjev film Song of the South.
- 12-13. 11. - Incident u Krfskom kanalu, 3. deo: Britanci čiste mine u albanskim teritorijalnim vodama.
- 14. 11. - Patrijarh srpski Gavrilo se vratio u zemlju.
- 15. 11. - Sporazum iz Linggadjatija: Holanđani priznaju faktičku indonežansku kontrolu Jave, Sumatre i Madure, predviđeno stvaranje federacije sa ostatkom ostrvlja.
- novembar - Beduini pronašli prve Svitke sa Mrtvog mora
- novembar - Grčki građanski rat: borbe oko mesta Skra blizu jugoslovenske granice.
- 16. 11. - Reforma japanskog pisma: Tōyō kanji je nedefinitivan spisak od 1.850 zvaničnih kanjija, umesto 6.000 tradicionalnih.
- 17. 11. - Franko-tajski sporazum: Tajland je vratio Francuzima teritorije date nakon rata 1940-41, u zamenu za deblokadu prijema u UN.
- 17 - 19. 11. - U Beogradu održan Prvi kongres Saveza književnika Jugoslavije - u znaku socrealizma, ali uz uzimanje u obzir domaće tradicije (uvodni referat Radovan Zogović). Za predsednika Saveza izabran Ivo Andrić, potpredsednici Oton Župančič, Miroslav Krleža, Isidora Sekulić, Radovan Zogović, Isak Samokovlija i Blažo Koneski, sekretar Čedomir Minderović[7].
- 19. 11. - Izbori u Rumuniji: zvanično, Nacionalni demokratski front (komunisti i ostali) uzima 348 od 414 mesta.
- 19. 11. - Prve nove članice UN od osnivanja: Afganistan, Island i Švedska (Tajland u decembru).
- 20. 11. - Francuski patrolni čamac zarobio kinesku džunku koja je krijumčarila benzin u luci Haiphong. Gerila Viet Minha zarobila čamac i posadu - Francuzi uputili ultimatum.
- 21. 11. - U Njujorku prikazan film The Best Years of Our Lives, kritički i komercijalni uspeh.
- 23. 11. - Georgi Dimitrov preuzima bugarsku vladu od Kimona Georgijeva (do smrti 1949).
- 23. 11. - Prvi indokineski rat počinje francuskim bombardovanjem vijetnamske luke Hai Phong, pri čemu ginu hiljade ljudi.
- 27. 11. - U Beogradu zaključen Ugovor o usklađivanju privrednih planova, o carinskoj uniji i o izjednačenju valute između FNRJ i NR Albanije[8] (skupština FNRJ ratifikovala 27. 12., NYT).
- 29. 11. - Krenuo drumski saobraćaj na obnovljenom Pančevačkom mostu u Beogradu (prvi voz prošao 7. 11.).
- 29. 11. - Čelnik Estonske SSR Johannes Vares izvršio samoubistvo u svojoj rezidenciji.
- novembar - mart - Gladna zima u Nemačkoj, najjača u regionu Severnog mora u 20. stoleću.
Decembar/Prosinac
uredi- 1. 12. - Miguel Alemán Valdés je predsednik Meksika nakon M. A. Camacha (do 1952), prvi civil od 1920. Sprovodi program supstitucije uvoza i gradnje infrastrukture (→ Meksičko čudo), ali rastu i korupcija i ortački kapitalizam.
- 2. 12. - Osnovana Međunarodna komisija za lov na kitove.
- 3. 12. - Mijo Kerošević, kasnije proglašen za narodnog heroja, poginuo kod Bijeljine u poteri za četničkim odmetnicima.
- 4. 12. - Usvojen novi bugarski ustav.
- 5. 12. - U FNRJ donesen Zakon o nacionalizaciji privatnih privrednih preduzeća, i to saveznog i republičkog značaja (mnoga su već pod sekvestrom): celokupno bankarstvo, spoljna trgovina i unutrašnja trgovina na veliko, kao i sva preduzeća saobraćaja i sredstava za vezu.
- 8. 12. - Sveslovenski kongres u Beogradu.
- 9. 12. - Okupila se Ustavotvorna skupština Indije, nema predstavnika Muslimanske lige.
- 10. 12. - Rezolucija 12 Saveta bezbednosti UN, u vezi Grčkog pitanja: predstavnici Grčke i Jugoslavije će biti pozvani da učestvuju u diskusiji, bez prava glasanja; Albanija i Bugarska su pozvane da daju izjave.
- 11. 12. - Generalna skupština Ujedinjenih nacija osnovala UNICEF, Međunarodni fond Ujedinjenih nacija za pomoć deci u zemljama razorenim ratom.
- 12. 12. - Rezolucijom Generalne skupštine, UN prekidaju odnose sa Frankovom Španijom (zabrana ukinuta 1950).
- 12. 12. - Iranske snage ušle u Tabriz, što znači pad secesionističke "Azerbejdžanske narodne vlade".
- 14. 12. - Generalna skupština UN određuje osnivanje Starateljskog savjeta Ujedinjenih naroda, za teritorije koje su ranije bile mandati Društva naroda.
- 15. 12. - Iranske snage ušle u Mahabad, čime je pala istoimena kurdska republika.
- 16. 12. - Léon Blum je na čelu poslednje privremene francuske vlade - tzv. "silvestrovska vlada", traje do sledećeg meseca.
- 16. 12. - Osnovana modna kuća Dior, sledećeg februara predstavljaju prvu kolekciju, nazvanu New Look.
- 19. 12. - Prvi indokineski rat počinje Bitkom za Hanoj: sukob francuskih i Viet Minhovih snaga u Hanoju, Francuzi će staviti grad pod svoju punu kontrolu za dva meseca. SAD podržavaju Francuze protiv komunista u Viet Minhu.
- 19. 12. - Grčki građanski rat: Rezolucija 15 SB UN: ustanovljena Istražna komisija koja će ispitivati povrede grčke granice prema Albaniji, Jugoslaviji i Bugarskoj (Grčka optužuje Jugoslaviju za "agresiju" i pomaganje "revolucionarnih bandi").
- 19. 12. - Britanski premijer Attlee izjavio spremnost za ponudu nezavisnosti Burme.
- 20. 12. - Počinje Havanska konferencija američkih mafijaških bosova. Lucky Luciano je potvrdio svoje prvenstvo, izneo plan trgovine drogom u SAD, odlučivano je o likvidaciji Bugsyja Siegela.
- 20. 12. - Prikazan film It's a Wonderful Life - komercijalno je slabo prošao, postaje božićni klasik od polovine '70-tih.
- 21. 12. - Nankaiski zemljotres praćen cunamijem u Japanu, najmanje 1.362 mrtvih.
- 22. 12. - Završeno suđenje nemačkim oficirima u Beogradu, među osuđenima na smrt je i August Meyszner, ratni komandant SS i policije u Srbiji.
- 25. 12. - U Moskvi proradio nuklearni reaktor F-1, prvi u Evropi koji je postigao samoodrživu lančanu reakciju.
- 26. 12. - Otvoren Flamingo Las Vegas, prvi luksuzni kazino i hotel u tom gradu - Bugsy Siegel ga je gradio mafijaškim pozajmicama po četvorostruko većoj ceni od predviđene (ubijen je sledećeg juna).
- 31. 12. - Federalna Država Crna Gora donošenjem ustava postaje Narodna Republika Crna Gora.
- 31. 12. - Predsednik SAD Hari Truman Proklamacijom 2714 formalno proglašava kraj Drugog svetskog rata.
Kroz godinu
uredi- Kineski građanski rat eskalira.
- Osnovano elektrotehničko odeljenje na Univerzitetu u Beogradu.
- Osnovan Sarajevski balet.
- Okončana američka okupacija Islanda.
- Jugoslavija ekipni prvak Balkana u šahu.
- Milovan Zoričić iz Zagreba jedan od sudija Međunarodnog suda pravde.
1946. u temama
uredi- Rukovodstvo FNRJ:
- Predsednik Prezidijuma Narodne Skupštine: Ivan Ribar
- Predsednik Vlade: Josip Broz Tito (takođe i Generalni sekretar KPJ)
- Predsednik Narodne skupštine: Vladimir Simić
- Domaći film: "U planinama Jugoslavije" (sovjetska koprodukcija) (→ Kategorija:Filmovi 1946.).
- Nove države:
Rođenja
urediJanuar/Siječanj
uredi- 5. 1. - Diane Keaton, glumica
- 6. 1. - Syd Barrett, rok-muzičar iz Pink Floyd-a († 2006)
- 13. 1. - Sonja Jauković, glumica
- 15. 1. - Dragomir Zupanc, TV reditelj
- 16. 1. - Kabir Bedi, glumac
- 17. 1. - Meto Jovanovski, glumac († 2023)
- 19. 1. - Dolly Parton, country-muzičarka
- 20. 1. - David Lynch, filmski režiser
- 22. 1. - Malcolm McLaren, muzičar († 2010)
- 23. 1. - Zvonko Bušić, radikalni emigrant († 2013)
- 24. 1. - Goran Milić, novinar
- 24. 1. - Michael Ontkean, glumac
- 27. 1. - Andrija Hebrang, hrvatski političar i liječnik
- 30. 1. - Dick Cheney, potpredsednik SAD
Februar/Veljača
uredi- 3. 2. - Žarko Potočnjak, hrvatski glumac († 2021)
- 4. 2. - Usnija Redžepova, narodna pevačica († 2015)
- 5. 2. - Charlotte Rampling, britanska glumica
- 10. 2. - Velimir Kljaić, hrvatski rukometni trener († 2010)
- 21. 2. - Alan Rickman, britanski glumac († 2016)
- 24. 2. - Slobodan Petrović - Petar Slaj, baletski koreograf († 2013)
- 24. 2. - Ratomir Dujković, golman i fudbalski trener
- 28. 2. - Robin Cook, britanski političar († 2005)
Mart/Ožujak
uredi- 1. 3. - Ljubiša Veličković, gen-puk., komandant RV i PVO VJ († 1999)
- 3. 3. - Ejup Ganić, bh. političar
- 6. 3. - David Gilmour, rok-muzičar iz Pink Floyd
- 8. 3. - Jasna Diklić, bosanskohercegovačka pozorišna i filmska glumica
- 11. 3. - Jurij Bajec, ekonomista
- 12. 3. - Liza Minnelli, američka glumica i pjevačica
- 19. 3. - Bigas Luna, režiser († 2013)
- 21. 3. ('44 ili '46) - Timothy Dalton, glumac
- 31. 3. - Hašim Kučuk Hoki, pevač narodne muzike († 2002)
- 31. 3. - Leposava Lokica Stefanović, arhitekta, balerina, baletski pedagog
April/Travanj
uredi- 3. 4. - Branislav Milićević, Branko Kockica
- 6. 4. - Ivan Bekjarev, srpski glumac († 2020)
- 7. 4. - Dimitrij Rupel, slovenački političar
- 10. 4. - Vladimir Janković (Vlada Džet), rok-muzičar, novinar Beograda 202
- 10. 4. - Nebojša Pavković, general, načelnik generalštaba Vojske Jugoslavije
- 13. 4. - Josif Tatić, glumac († 2013)
- 25. 4. - Srbijanka Turajlić, profesor BU, politička aktivistkinja († 2022)
- 25. 4. - Vladimir Žirinovski, ruski političar († 2022)
- 25. 4. - Strobe Talbott, američki novinar i diplomata
- 30. 4. - Carl XVI Gustaf, kralj Švedske
Maj/Svibanj
uredi- 2. 5. - David Suchet, britanski glumac
- 8. 5. - Borislav Stjepanović, bh. glumac i režiser
- 9. 5. - Candice Bergen, glumica
- 10. 5. - Marko Nicović, advokat, funkcioner SUP
- 10. 5. - Dušan Petričić, grafičar, ilustrator
- 11. 5. - Zoran Simjanović, kompozitor († 2021)
- 12. 5. - Daniel Libeskind, arhitekt
- 19. 5. - Michele Placido, glumac
- 20. 5. - Cher, pevačica, glumica
- 21. 5. - Boba Stefanović, pevač, kompozitor († 2015)
- 22. 5. - Hrvoje Horvat, rukometaš, trener
- 22. 5. - Petar Božović, glumac
- 22. 5. - George Best, sjevernoirski fudbaler († 2005)
- 24. 5. - Tansu Çiller, premijerka Turske
- 25. 5. - Miroslav Tuđman, znanstvenik i političar († 2021)
- 26. 5. - Mick Ronson, rock gitarist, producent († 1993)
- 26. 5. - Miroslav Maksimović, književnik, urednik BIGZ-a
- 27. 5. - Predrag Vranešević, član "Laboratorije zvuka" († 2022)
- 30. 5. - Dragan Džajić, srpski fudbaler
Jun/Juni/Lipanj
uredi- 5. 6. - Branko Baletić, filmski reditelj i scenarista
- 6. 6. - Živko Kolega, hrvatski političar
- 10. 6. - Antun Tudić, hrvatski glumac
- 14. 6. - Donald Trump, biznismen, predsednik SAD
- 15. 6. - Demis Rusos, pevač († 2015)
- 18. 6. - Fabio Capello, fudbaler, trener
- 20. 6. - Xanana Gusmão, prvi predsednik Istočnog Timora
- 23. 6. - Gojko Šantić, glumac († 2024)
- 24. 6. - Velimir Milošević, pjesnik za djecu
- 27. 6. - Miroljub Lešo, glumac († 2019)
- 28. 6. - Slobodan Inić, sociolog († 2000)
Jul/Juli/Srpanj
uredi- 1. 7. - Slobodan Santrač, fudbaler, trener († 2016)
- 6. 7. - George W. Bush, predsjednik SAD
- 6. 7. - Peter Singer, australski filozof bioetičar
- 6. 7. - Sylvester Stallone, američki glumac
- 9. 7. - Radomir Putnik (pisac)
- 15. 7. - Predrag Vitas, novinar TV Beograd († 1998)
- 19. 7. - Ilie Năstase, teniser
- 22. 7. - Mireille Mathieu, pevačica
- 22. 7. - Danny Glover, glumac
- 25. 7. - Ljupka Dimitrovska, pevačica († 2016)
- 27. 7. - Rade Šerbedžija, glumac, pjesnik i muzičar
Avgust/August/Kolovoz
uredi- 3. 8. - Jack Straw, britanski političar
- 4. 8. - Vladimir Bebić, hrvatski političar († 2009)
- 8. 8. - Dragutin Šurbek, stonoteniser († 2018)
- 10. 8. - Daša Drndić, književnica († 2018)
- 10. 8. - Rifet Bahtijaragić, bosanskohercegovački književnik
- 11. 8. - Milan Gutović - Lane, glumac († 2021)
- 11. 8. - Radomir Marković, načelnik SDB Srbije
- 15. 8. - Tony Robinson, glumac, TV voditelj
- 16. 8. - Pavao Pavličić, hrvatski književnik i romanopisac
- 16. 8. - Kaqusha Jashari, kosovska političarka
- 19. 8. - Bill Clinton, američki predsjednik
- 20. 8. - Connie Chung, novinarka
- 23. 8. - Keith Moon, bubnjar The Who († 1978)
- 24. 8. - Goran Marković, pozorišni i filmski reditelj
- 25. 8. - Branko Cvejić, glumac, upravnik JDP († 2022)
- 26. 8. - Mark Snow, kompozitor
- 29. 8. - Bob Beamon, atletičar
- 30. 8 - Peggy Lipton, glumica († 2019)
Septembar/Rujan
uredi- 5. 9. - Freddie Mercury, britanski pjevač (Queen), († 1991)
- 8. 9. - Beriz Belkić, bh. političar († 2023)
- 15. 9. - Tommy Lee Jones, glumac
- 15. 9. - Oliver Stone, filmski režiser, producent
- 23. 9. - Davorin Popović, muzičar († 2001)
- 26. 9. - Sejo Pitić, pjevač († 2023)
- 29. 9. - Nataša Kandić, aktivistkinja za ljudska prava
Oktobar/Listopad
uredi- 4. 10.- Suzan Sarandon, američka filmska glumica.
- 8. 10. - Hanan Ashrawi, palestinska političarka
- 19. 10. - Philip Pullman, književnik
- 20. 10. - Elfride Jelinek, dobitnica Nobelove nagrade za književnost.
- 20. 10. - Marko Nikolić, srpski glumac († 2019)
- 26. 10. - Holly Woodlawn, američka glumica
- 26. 10. - Tanja Kragujević, književnica
- 27. 10. - Ivan Reitman, filmski režiser, producent († 2022)
- 29. 10. - Vahidin Musemić, fudbaler († 2023)
Novembar/Studeni
uredi- 4. 11. - Robert Mapplethorpe, fotograf († 1989)
- 6. 11. - Sally Field, glumica, režiser
- 8. 11. - Guus Hiddink, fudbaler, trener
- 8. 11. - Stanislav Karasi, fudbaler
- 11. 11. - Dimitrije Boarov, ekonomski novinar
- 16. 11. - Terrence McKenna, američki pisac i filozof
- 16. 11. - Slobodan Šijan, filmski i TV reditelj, scenarista itd.
- 20. 11. - Patrijarh ruski Kiril
- 24. 11. - Ted Bundy, serijski ubica († 1989)
- 27. 11. - Jakša Fiamengo, pjesnik i tekstopisac († 2018)
- 29. 11. - Vuk Drašković, književnik, novinar, predsednik SPO
- 30. 11. - Marina Abramović, slikarka, multimedijalna i konceptualna umetnica
Decembar/Studeni
uredi- 1. 12. - Kemal Kurspahić, novinar († 2021)
- 1. 12. - Mladen Naletilić Tuta, komandant u HVO, osuđenik za ratne zločine († 2021)
- 2. 12. - Gianni Versace, italijanski modni kreator († 1997)
- 5. 12. - José Carreras, tenor
- 8. 12. - Jacques Bourboulon, fotograf
- 9. 12. - Sonia Gandhi, indijska političarka
- 10. 12. - Fadil Redžić, bosanskohercegovački muzičar
- 12. 12. - Emerson Fittipaldi, auto-trkač
- 13. 12. - Jovica Aćin, književnik i prevodilac
- 14. 12. - Patty Duke, glumica († 2016)
- 14. 12. - Jane Birkin, pjevačica, glumica († 2023)
- 15. 12. - Miroslav Josić Višnjić, srpski književnik († 2015)
- 17. 12. - Aljoša Vučković, glumac
- 17. 12. - Ljiljana Lašić, glumica
- 18. 12. - Steven Spielberg, američki redatelj
- 23. 12. - John Sullivan, scenarista "Mućki" († 2011)
- 29. 12. - Slobodan "Boda" Kovačević, bosanskohercegovački gitarista
- 30. 12. - Berti Vogts, fudbaler, trener
- 31. 12. - Diane von Fürstenberg, modni kreator
Kroz godinu
uredi- Mirko Pejanović, bh. političar
Smrti
urediJanuar/Siječanj – Mart/Ožujak
uredi- 6. 1. - Dion Fortune, velška okultistkinja (* 1890)
- 13. 1. - Radoje Dakić, narodni heroj (* 1911)
- 19. 1. (zvanično) - Nikola Kalabić, četnički komandant (* 1906)
- 20. 1. - Radivoje Kerović, četnički vojvoda (* 1913)
- 29. 1. - Harry Hopkins, savetnik predsednika FD Roosevelta (* 1890)
- 31. 1. - Ivo Protulipac, katolički aktivist, doktor i odvjetnik (* 1899)
- 4. 2. - Milan Nedić, general, predsednik kvislinške srpske vlade (* 1878)
- 23. 2. - Tomoyuki Yamashita, japanski general, osuđen za ratne zločine (* 1885)
- 14. 3. - Werner von Blomberg, predratni glavnokomandujući nemačke vojske (* 1878)
- 24. 3. - Aleksandar Aljehin, ruski šahista i svetski šampion u šahu (* 1892
April/Travanj – Jun/Lipanj
uredi- 21. 4. - John Maynard Keynes, britanski ekonomista (* 1883)
- 1. 5. - Davorjanka Paunović Zdenka, nevenčana supruga Josipa Broza Tita (* 1921)
- 1. 5. - Grga Budislav Angjelinović, političar, publicist (* 1886)
- 16. 5. - Bruno Tesch, pronalazač i proizvođač otrova Zyklon-B (* 1890)
- 1. 6. - Ion Antonescu, ratni vođa Rumunije (* 1882)
- 9. 6. - Ananda Mahidol, kralj Sijama (* 1925)
- 10. 6. - Jack Johnson (bokser), bivši svetski prvak (* 1878)
- 14. 6. - John Logie Baird, pionir televizije (* 1888)
- 16. 6. - Miloje Milojević, kompozitor, muzikolog, pedagog (* 1884)
- 20. 6. - Wanrong, poslednja kineska carica (* 1906)
Jul/Srpanj – Septembar/Rujan
uredi- 4. 7. - Čuvarke konc-logora Stutthof:
- Jenny-Wanda Barkmann (* ca. 1922)
- Elisabeth Becker (* 1923)
- Wanda Klaff (* 1922)
- Ewa Paradies (* 1920)
- Gerda Steinhoff (* 1922)
- 8. 7. - Aleksandar Vasiljevič Aleksandrov, kompozitor, osnivač ansambla (* 1883)
- 13. 7. - Alfred Stieglitz, fotograf (* 1864)
- 17. 7. - Osuđeni na Beogradskom procesu:
- Dragoljub Mihailović, komandant JVuO (* )
- Dragomir Jovanović, šef beogradske policije (* 1902)
- Velibor Jonić, Nedićev ministar prosvete (* 1892)
- Tanasije Dinić, Nedićev ministar unutr. poslova (* 1891)
- Kosta Mušicki, komandant Srpskog dobrovoljačkog korpusa (* 1897)
- 20. 7. - Edmund Glaise-Horstenau, njemački vojni izaslanik u NDH (* 1882)
- 27. 7. - Gertrude Stein, američka lezbejska spisateljica (* 1874)
- 29. 7. - Milovan Kovačević, arhitekt (* 1905)
- 2. 8. - Andrej Vlasov, sovjetski general u nemačkoj službi (* 1901)
- 6. 8. - Veselin Čajkanović, srpski klasični filolog, istoričar religije, akademik (* 1881)
- 9. 8. - Léon Gaumont, pionir filma (* 1864)
- 13. 8. - H. G. Wells, književnik (* 1866)
- 4. 9. - Leon Rupnik, slovenski kvisling (* 1880)
Oktobar/Listopad – Decembar/Prosinac
uredi- 11. 10. - Ivan Hitrec, hrvatski nogometaš (* 1911.)
- 12. 10. - Joseph Stilwell, američki general (* 1883)
- 15. 10. - Hermann Göring, njemački rajhsmaršal (* 1893)
- 16. 10. - osuđeni u Nirnbergu:
- Hans Frank, nacistički guverner Poljske (* 1900)
- Wilhelm Frick, ministar unutr. poslova (* 1877)
- Alfred Jodl, šef Visoke komande (* 1890)
- Ernst Kaltenbrunner, general policije (* 1903)
- Wilhelm Keitel, generalfeldmaršal (* 1882)
- Joachim von Ribbentrop, ministar ino. poslova (* 1893)
- Alfred Rosenberg, nacistički ideolog (* 1893)
- Fritz Sauckel, opunomoćenik za radnu snagu (* 1892)
- Arthur Seyss-Inquart, nacistički lider u Austriji (* 1892)
- Julius Streicher, izdavač propagande (* 1885)
- 14. 11. - Manuel de Falla, kompozitor (* 1876)
- 3. 12. - Mijo Kerošević, narodni heroj (* 1920)
Kroz godinu
uredi- Miroslav Filipović - "fra Sotona", komandant Jasenovca (* 1915)
Nobelove nagrade
uredi- Fizika: Percy W. Bridgman (izum aparature za proizvodnju ekstremno visokog pritiska i za otkrića na polju fizike visokog pritiska)
- Kemija: James B. Sumner (otkriće da se enzimi mogu kristalizovati), John Howard Northrop i Wendell Meredith Stanley (preparacija enzima i virusnih proteina u čistom obliku)
- Fiziologija i medicina: Hermann Joseph Muller (otkriće proizvodnje mutacija putem iradijacije rendgenskim zracima)
- Književnost: Hermann Hesse (nadahnuto pisanje koje, rastući u smelosti i pronicljivosti, oličava klasične humanitarne ideale i visoke kvalitete stila)
- Mir: Emily Greene Balch (zalaganje protiv rata i za razoružanje) i John Raleigh Mott (međunarodna verska bratstva i misionarstvo u korist mira)
Reference
uredi- ↑ T. Jakovina, Američki komunistički saveznik, p. 203
- ↑ Jakovina, p. 207
- ↑ Record of Decisions, Council of Foreign Ministers, Second Session, Seventh Meeting, Palais du Luxembourg, Paris, May 2, 1946, noon. history.state.gov
- ↑ 4,0 4,1 Milan Bajec, Ivan Dolničar, 1981, str. 99
- ↑ Return to Diversity, A Political History of East Central Europe Since World War II - Joseph Rothschild & Nancy M. Wingfield, p. 116
- ↑ Milan Bajec, Ivan Dolničar, 1981. 114
- ↑ Milan Bajec, Ivan Dolničar, 1981, str. 96
- ↑ Marović, B. Međudržavni ugovori zaključeni između Jugoslavije i Albanije 1946. godine. rastko.rs
Literatura
uredi- Milan Bajec, Ivan Dolničar (1981). Jugoslavija 1941-1981, Beograd: Eksport pres.