Giichi Tanaka
- Ovo je japansko ime; porodično ime je Tanaka.
Baron Tanaka Giichi (田中 義一? 22. jun 1864 – 29. septembar 1929) bio je japanski vojskovođa i državnik, koji je od 1927. do 1929. godine služio kao premijer Japana.
| Tanaka Giichi | |
|---|---|
| 田中 義一 | |
 | |
| 26. premijer Japana | |
| Na položaju 20. april 1927 – 2. jul 1929 | |
| Monarh | Shōwa |
| Prethodi | Wakatsuki Reijirō |
| Slijedi | Osachi Hamaguchi |
| Lični detalji | |
| Rođenje | 22. 6. 1864. Hagi, Chōshū domena (Japan |
| Smrt | 29. 9. 1929. (dob: 65) Tokyo, Japan |
| Počivalište | Groblje Tama Reien, Fuchu, Tokyo |
| Politička stranka | Rikken Seiyūkai |
| Alma mater | Japanska carska vojna akademija Ratni vojni kolegij |
| Profesija | general |
| Potpis |  |
Rođen je u samurajskoj porodici. Godine 1892. je diplomirao na Carskoj vojnoj akademiji i započeo karijeru profesionalnog oficira u carskoj vojsci. Nedugo potom je služio u Prvom japansko-kineskom ratu, a nakon čega je kao vojni ataše poslan u carsku Rusiju. Tamo se sprijateljio sa Takeom Hiroseom koji je služio kao mornarički ataše. Tokom boravka u Rusiji je naučio tečno govoriti ruski, pa čak i prisustvao liturgijama Ruske pravoslavne crkve, što je kasnije bilo predmetom špekulacija da je bio potajno pokršten. Međutim, kada je sa carskom Rusijom izbio rat, Tanaka je bio vrijedan izvor obavještajnih podataka, te se istakao kao ađutant generala Kodame Gentaroa. Nakon pobjede je upravo Tanaki povjereno da izradi japanske ratne planove, te je nastavio napredovati u vojsci sve do čina generala 1920. godine. Kao aktivni oficir je imenovan za ministra rata u kabinetima Takashija Hare (1918-21) i Yamamotoa Gonnohoyea; tamo se istakao kao jedan od najvatrenijih zagovornika Sibirske intervencije, odnosno ostanka japanskih trupa na područjima ruskog Dalekog istoka okupiranih za vrijeme postrevolucionarnog građanskog rata.
Za premijera je imenovan 1927. godine za vrijeme financijske krize izazvane bankovnim kolapsom. Za razliku od svog prethodnika Waktsukija Reijira krizu uspio smiriti. Nakon nje mu je glavna preokupacija bila eliminacija Japanske komunističke partije čije je članove masovno hapsio i sudio u tzv. Incident 15. marta 1928. godine. Tanakin mandat je, međutim, daleko više obilježila vanjska politika, prije svega primjetno pogoršnaje odnosa sa susjednom Kinom, velikim dijelom izazvanom Tanakinim nastojanjem da se iskoristi tamošnji kaos izazvan nepostojanjem centralne vlasti, odnosno da se oblasti Mandžurije i Unutrašnje Mongolije što je više moguće odvoje od kineske vlasti i stave pod japansku hegemoniju sistemom specijalnih ugovora, podržavanjem separatističkih pokreta i gospodara rata. Tanaka je u kineskom nacionalističkom pokretu Kuomintang i njegovom vođi Chiang Kai-sheku prepoznao prijetnju tim planovima, te je 1928. godine nastojao spriječiti Sjevernu ekspediciju Chiangove Nacionalne revolucionarne armije, a što je krajem godine dovelo do kratkotrajnog vojnog sukoba poznatog kao Jinanski incident.
Iako je Tanakina politika prema Kini bila primjetno agresivnija u odnosu na njegove prethodnike, još su agresivniji i militantniji bili ultranacionalistički oficiri Kvantunške armije, uključujući one koji su 1928. godine u Mandžuriji, prilikom pokušaja da osvoje tu oblast, ubili tamošnjeg gospodara rata Zhanga Zuolina. Tanaka je time bio užasnut te se javno založio da se odgovorni oficiri izvedu pred vojni sud. Međutim, zbog toga su se protiv njega okrenuli ne samo vojni krugovi, nego i car Hirohito, te je bio prisiljen podnijeti ostavku. Naslijedio ga je Osachi Hamaguchi, a Tanaka je umro nekoliko mjeseci kasnije.
Uz Tanakino ime se često vezuje Tanakin memorandum, navodni službeni dokument njegove vlade u kojoj se iznosi planovi za osvajanje svijeta, a za koji većina historičara danas vjeruje da je riječ o propagandnom falsifikatu.
