Kosovo (regija)
Za ostale upotrebe, v. Kosovo (razvrstavanje).
Kosovo (alb. Rrafshi i Kosovës) je geografska regija koja obuhvata severni i istočni deo srpske autonomne pokrajine Kosovo i Metohija. Druga regija u pokrajini se zove Metohija.
| Kosovo | |
 | |
| Najveći gradovi | Priština Kosovska Mitrovica Gnjilane Uroševac |
| Država | Srbija |
| Region | Kosovo i Metohija |
| Administrativna jedinica | Kosovski okrug Kosovskomitrovački okrug Kosovsko-pomoravski okrug |
Naziv
urediU kolokvijalnom govoru, Autonomna Pokrajina Kosovo i Metohija se jednostavno zove Kosovo, zbog dužine naziva i jednostavnosti izgovora. Iako neispravno, pod Kosovom se često podrazumeva čitava pokrajina, uključujući i Metohiju.
Istorija
urediDo dolaska Turaka na ove prostore Kosovo je bilo uglavnom naseljeno srpskim stanovništvom. Nakon Kosovskog boja, Srbi su se povlačili pred Turcima na sever u Ugarsku, a tokom otomanske vladavine koja je na Kosovu trajala do 1912. Kosovo su naselili islamizovani Albanci i drugo muslimansko stanovništvo, koje je služilo Osmanskom carstvu.
Srpska vojska je oslobodila Kosovo i Metohiju u Prvom balkanskom ratu 1912, a turska vojska je bila proterana sa srpskih teritorija za manje od dva meseca. Nakon što su nacisti okupirali Jugoslaviju u Drugom svetskom ratu, Kosovo je okupirala Italija i priključila ga Velikoj Albaniji. Od 1945. do 1952. na teritoriji Kosova i Metohije delovale su grupe razbijenih balista (ostataka albanskih snaga). U borbi sa njima učestvovale su jedinice OZNA i UDBA, koje su najčešće u pojedinačnim okršajima razbile pojedine grupe balista. Određeni broj njih se izvukao i sakrio u inostranstvu, dok se jedan broj njih predao i priključio Titovim partizanskim jedinicama. Ovi poslednji znatno su uticali da Brozov režim donese uredbu o zabrani povratka Srba na teritoriju Kosova i Metohije, što je zapravo značilo nastavak progona i balističke velikoalbanske politike. Tome je kasnije znatno doprineo i sporazum Broz-Hodža po kome je Albanija zajedno sa Kosovom trebalo da bude sedma republika u Jugoslaviji sa pravom na otcepljenje nakon Brozove smrti.
Tokom svih godina od 1945. do današnjih dana traje velika seoba Srba sa Kosova i Metohije u centralnu Srbiju. Usled tih migracija, ali i usled velikog talasa albanskih iseljenika iz Albanije i njihovog ogromnog prirodnog priraštaja, na Kosmetu Albanci postaju većinsko stanovništvo.
U novoj Jugoslaviji Kosovo i Metohija su činili autonomnu pokrajinu u okviru Srbije. U novembru 1968. u pokrajini su izbili nemiri. Komunistička vlast je ustavom iz 1974. dala veću autonomiju Kosovu i Metohiji. Novi nemiri na Kosovu i Metohiji su izbili 1981. kada su Albanci tražili da Kosovo i Metohija bude sedma republika SFRJ. Proteste je smirila Jugoslovenska narodna armija.
Nakon bombardovanja SR Jugoslavije koje je počelo 24. marta 1999. i trajalo 78 dana, jugoslovenska vojska se povukla sa Kosova i Metohije, a došle su snage KFOR i NATO.
Dana 17. februara 2008. kosovski Albanci su jednostrano proglasili nezavisnost, što je Srbija oštro odbacila. Neke od najrazvijenijih svetskih zemalja su ubrzo po proglašenju priznale nezavisnost Kosova. Ipak, više od 110 zemalja nije priznalo jednostrano proglašenje države u južnoj srpskoj pokrajini.
Veći gradovi
uredi- Priština, glavni grad pokrajine Kosova i Metohije (oko 200.000 stanovnika)
- Uroševac (oko 109 000 stanovnika)
- Gnjilane (oko 88 000 stanovnika)
- Kosovska Mitrovica (oko 85 000 stanovnika)