Humboltov univerzitet u Berlinu
Humboltov univerzitet u Berlinu (nem. Humboldt-Universität zu Berlin; lat. Alma Universitas Humboldtiana Berolinensis) jedan je od najstarijih univerziteta u Berlinu. Osnovao ga je 1810. godine kao Berlinski univerzitet liberalni pruski reformator školstva Vilhelm fon Humbolt i njegov univerzitetski model je uticao na mnoge evropske i američke univerzitete. Institucija nosi ime svog osnivača od 1949. godine, dok je pre toga sve od 1828. godine nosila naziv Univerzitet Fridriha Vilijama. 2012. godine Humboltov univerzitet u Berlinu bio je jedna od dvanaest institucija u Nemačkoj koja je osvojila nagradu savezne vlade za izvrsnost (nem. Exzellenzinitiative). Univerzitet je pohađalo 29 dobitnika Nobelove nagrade i smatra ga se jednim od najprestižnijih univerziteta u Evropi[1] i jednim od najboljih svetkih univerziteta za izučavanje društvenih i humanističkih nauka.[2][3]
| Humboltov univerzitet u Berlinu | |
|---|---|
| Humboldt-Universität zu Berlin | |
 | |
.jpg) | |
| Historija | |
| Osnivanje | 1810. |
| Generalno | |
| Vrsta | javni univerzitet |
| Budžet | 424 miliona (bez donacija) |
| Administracija | |
| Kancelar | Marina Frost |
| Akademsko osoblje | 2,441 |
| Admin. osoblje | 3,330 |
| Studenti | |
| Broj studenata – dodiplomci – diplomci – doktoranti | 33,540 19,942 10,857 2,951 |
| Udruženja | ERASMUS, AUE |
| Lokacija | |
| Sjedište – grad – država | Berlin Nemačka |
| Službene stranice | |
| www | |
Istorija
urediPrvi semestar na novoosnovanom univerzitetu započet je 1810. godine sa 256 studenata i 52 predavača na fakultetu prava, medicine, teologije i filosofije. U svojoj istoriji univerzitet je bio dom nekim od najvećih nemačkih mislilaca protekla dva veka, među njima i Johan Gotlib Fihte, Georg Vilhelm Fridrih Hegel, Artur Šopenhauer, Fridrih fon Šeling, Valter Benjamin, Albert Ajnštajn, Maks Plank, Karl Marks, Fridrih Engels, Hajnrih Hajne, Alfred Deblin, Ferdinand de Sosir, Oto fon Bizmark, Karl Libkneht, Vilijam Edvard Berghart Deboa, Robert Šuman... Tokom dva veka ovim univerzitetom je prošao ceo red velikih nemačkih mislilaca i Humboltov univerzitet je svetu dao ukupno 29 nosilaca Nobelove nagrade.
Struktura Humboltova univerziteta u Berlinu i naknadnih sličnih univerziteta u Nemačkoj poslužila je kao model za institucije kao što su Univerzitet Džona Hopkinsa u Baltimoru. Ovaj je univerzitet poslužio i kao primer za reforme na mnogim drugim univerzitetima na evropskom kontinentu.
Rast univerziteta
urediUz pravo, filozofiju, istoriju, teologiju i medicinu, Univerzitet u Berlinu razvio je i uključivao u nastavne programe i mnoge nove naučne discipline uključujući prirodne nauke. Na univerzitet su došli poznati predavači poput Hermana fon Helmholca, Ernsta Kumera, Leopolda Kronekera, Karla Vajerštrasa, Rudolfa Virhova ili Robert Koh. U sastav univerziteta uključivani su i drugi, dotada izdvojeni fakulteti. 1810. univerzitet je započeo sa stvaranjem kolekcije o istoriji prirode koja je svojim rastom došla do potrebe da se za nju osigura posebna zgrada u kojoj je osnovan Muzej istorije prirode (Museum für Naturkunde).
Treći Rajh
uredi
Kao i ostali univerziteti u zemlji, i Humboltov univerzitet u Berlinu našao se pod uticajem nacista nakon 1933. godine. Rektor univerziteta u ovim godinama bio je Eugen Fišer (Eugen Fischer), profesor medicine, genetike i eugenetike i član Nacističke partije. Upravo je i iz biblioteka Humboltovog univerziteta u Berlinu uzeto oko 20,000 knjiga od takozvanih "degenerika" i protivnika režima koje su stradale u spaljivanjima knjiga 10. maja. Na mestu spaljivanja danas je u zemlji na nivou staze, ukopan spomenik sa praznim policama natkriven staklom. 250 profesora Jevreja izbačeno je sa univerziteta u akademskoj godini 1933/1934, a i veći broj doktorata je poništen. Gotovo jedna trećina zaposlenih na univerzitetu dobilo je otkaz u vremenu nacističkog terora.
Obnova rada nakon rata
uredi
Sovjetska vojna uprava na području buduće Nemačke Demokratske Republike izdala je u januaru 1946. naredbu SMAD o ponovnom otvaranju univerziteta. Naredbom se želeo preurediti univerzitet na osnovu sovjetskih modela i u njoj se iz političkih razloga izričito koristila fraza "novi otvoreni univerzitet" umesto "ponovo otvoreni univerzitet". Predsednik Nemačke centralne administracije zadužene za obrazovanje je prilikom otvaranja u svome govoru rekao "Ja govorim o otvaranju, a ne o ponovnom otvaranju univerziteta. [...] Univerzitet mora efektivno da započne od početka u gotovo svakom pogledu. Ispred sebe imate sliku staroga univerziteta. To što nam je od njega ostalo je ništa sem ruševine." Izvođenje predavanja bilo je ozbiljno ograničeno stradanjem profesorskog kadra u ratu i teškim oštećenjima zgrada univerziteta. Ipak, već u zimskom semestru 1946. godine ekonomski i učiteljski fakultet na univerzitetu su ponovo otvorili svoja vrata za studente.
Radnički i seljački fakultet (Arbeiter-und-Bauern-Fakultät), obrazovni program namenjen mladim muškarcima koji su iz političkih ili rasnih razloga bili diskriminisani od strane nacista, pokrenut je u ovome periodu i postojao je sve do 1962. godine.
Podela univerziteta
urediPolitički i ideološki sukobi između istoka i zapada odražavali su se i na rad univerziteta u podeljenom Berlinu. U matru 1947. sovjetska tajna policija u saradnji sa tribunalom optužila je i na 25 godina radnog kampa osudila grupu studenata koji su osuđeni zbog formiranja "pokreta otpora na univerzitetu" i špijunaže. Ideološki sukobi između istoka i zapada doveli su do formiranja novog Slobodnog univerziteta u Berlinu u Zapadnom Berlinu, dok je Humboltov univerzitet u Berlinu nastavio da funkcioniše u Istočnom Berlinu.
Istočna Nemačka
uredi
Kako je naziv Univerzitet Fridriha Vilijama u sebi nosio monarhističke konotacije, vlasti su 1949. odlučile da promene naziv univerziteta. Prva je ideja sovjetske i lokalne nemačke administracije bila da univerzitet ponese ime nekog od komunističkih istorijskih ličnosti, ali se od toga odustalo i univerzitet je poneo ime po braći Humbolt. Deo akademskih sloboda bio je ograničen novom vladajućom ideologijom u Istočnoj Nemačkoj, ali to nije sprečilo univerzitet da izgradi bogatu međunarodnu saradnju. Posebno duboke i dugoročne veze razvijene su sa mnogim univerzitetima u zemljama Istočnog bloka i sa univerzitetima u Sovjetskom Savezu. Takav nivo saradnje sa institucijama u ovome delu sveta niti jedan drugi nemački univerzitet nikada nije uspeo da ostvari. Od sedamdesetih godina i formalna saradnja sa univerzitetima u zapadnoj Evropi je obnoljena. Radilo se i na obnovi odnosa sa univerzitetima van Evrope, posebno onima u Japanu i Sjedinjenim Američkim Državama, ali i sa onima u Aziji, Africi i Latinskoj Americi. Sve do 1989. na instituciji se osećao i snažan uticaj Jedinstvene socijalističke partije Nemačke koji se ogledao i u procesu odabira studenata kroz koji se htelo ograničiti dolazak studenata koj bi mogli stvoriti jezgro otpora režimu. To je dovelo do situacije u kojoj studnti i profesori na ovome univerzitetu nisu imali značajniju ulogu pokretima za građanska prava pred pad režima u Istočnoj Nemačkoj.
Savremeni univerzitet
urediNakon ujedinjenja Istočne i Zapadne Nemačke organizaciona struktura unierziteta je promenjena iz temelja, a svi su profesori morali ponovo da se kandiduju za svoja prijašnja radna mesta. Značajan broj pprofesora tada je izgubio svoja radna mesta, i na njihove su pozicije došli profesori sa zapada. Univerzitet je preoblikovan po uzoru na institucije na zapadu zemlje, a među uzorima je poslužio i Slobodni univerzitet u Berlinu. Institucija danas vrši svoje aktivnosti na tri odvojena kampusa u gradu dok se glavna zgrada nalazi na Unter den Linden bulevaru. U okolini glavne zgrade nalaze se svi humanistički instituti uključujući i one u domenu prava i ekonomije.
Galerija
uredi-
glavni kampus -
biblioteka -
botanička bašta -
obnova univerziteta -
biblioteka -
veterinatski fakultet
Poznati profesori i studenti
uredi
- Mišel Bašele (rođena 1951), predsednica Čilea
- Oto fon Bizmark (1815–1898), prvi kancelar Nemačke
- Maks Born (1882–1970), dobitnik Nobelove nagrade za fiziku 1954.
- Eduard Berkhardt (1868–1963), afroamerički aktivista
- Paul Erlih (1854–1915), dobitnik Nobelove nagrade za medicinu 1908.
- Albert Ajnštajn (1879–1955), naučnik i dobitnik Nobelove nagrade za fiziku 1921.
- Fridrih Engels (1820–1895), revolucionar i filozof
- Ludvig Fojerbah (1804–1872), filozof
- Johan Gotlib Fihte (1762–1814), filozof
- Herman Emil Fišer (1852–1919), osnivač savremene biohemija i dobitnik Nobelove nagrade za hemiju 1902.
- Jakob Grim (1785–1863), lingvista i književni kritičar
- Vilhelm Grim (1786–1859), lingvista i književni kritičar
- Fric Haber (1868–1934), dobitnik Nobelove nagrade za hemiju 1918.
- Oto Han (1879–1968), dobitnik Nobelove nagrade za hemiju 1944.
- Hajnrih Hajne (1797–1856), pisac i pesnik
- Georg Vilhelm Fridrih Hegel (1770–1831), filozof i rektor univerziteta
- Verner Hajzenberg (1901–1976), začetnik kvantne mehanike i dobitnik Nobelove nagrade za fiziku 1932.
- Herman fon Helmholc (1821–1894), fizičar i doktor
- Gustav Ludvig Herc (1887–1975), fizičar i dobitnik Nobelove nagrade za fiziku 1925.
- Hajnrih Rudolf Herc (1857–1894), fizičar
- Aleksander Majkovski (1876–1938), kašupski pisac i aktivista
Izvori
uredi- ↑ „Humboldt-Universität unter den 100 renommiertesten Universitäten weltweit”. Arhivirano iz originala na datum 2014-04-07. Pristupljeno 2015-07-18.
- ↑ „QS World University Rankings by Faculty 2014 - Arts and Humanities”. Top Universities. Pristupljeno 18. jul 2015.
- ↑ „Subject Ranking 2014-15: Arts & Humanities”. Times Higher Education. Pristupljeno 18. jul 2015.
