1345
< |
13. vijek |
14. vijek
| 15. vijek
| >
< |
1310-e |
1320-e |
1330-e |
1340-e
| 1350-e
| 1360-e
| 1370-e
| >
<< |
< |
1341. |
1342. |
1343. |
1344. |
1345.
| 1346.
| 1347.
| 1348.
| 1349.
| >
| >>
| Gregorijanski | 1345. (MCCCXLV) |
| Ab urbe condita | 2098. |
| Islamski | 745–746. |
| Iranski | 723–724. |
| Hebrejski | 5105–5106. |
| Bizantski | 6853–6854. |
| Koptski | 1061–1062. |
| Hindu kalendari | |
| • Vikram Samvat | 1400–1401. |
| • Shaka Samvat | 1267–1268. |
| • Kali Yuga | 4446–4447. |
| Kineski | |
| • Kontinualno | 3981–3982. |
| • 60 godina | Yin Drvo P(ij)etao (od kineske Ng.) |
| Holocenski kalendar | 11345. |
| Podrobnije: Kalendarska era | |
Godina 1345 (MCCCXLV) bila je redovna godina koja počinje u subotu u julijanskom kalendaru (1. januar/siječnja).
- početkom godine - Kralj Ludovik I. Veliki se sprema za rat u Hrvatskoj (Dalmaciji), pošto je udova Vladislava Nelipčić odrekla sporazum o predaji gradova. Tamo mu je vjeran jedino Budislav Ugrinić.[1]
- 14. 1. - Vojislav Vojinović se prvi put pominje kao oblasni gospodar.
- 17. 1. - Smirnski križarski pohod: vođe su ubijene u turskom napadu tokom mise u bivšoj katedrali.
- zima - Jurjevski noćni ustanak: križari se vraćaju na estonski otok Saaremaa, urođenici uskoro traže mir. Danci ove godine prodaju Narvu Livonskom redu, a dogodine i celo Estonsko vojvodstvo.
- 2. 2. - Lackfi András, grof Sekelja, naneo je poraz Zlatnoj hordi iza Karpata. Ugarsko kraljevstvo će narednih godina podizati tvrđave istočno od Karpata, zemlja će biti data vojvodi Dragošu, → Osnivanje Moldavije.
- mart - Jupiter, Saturn i Mars su bili u konjunkcijama, što će biti protumačeno kao najava kuge. Takođe je i Mesec bio pomračen.[2]
- 16. 3. - "Čudo hostije" u Amsterdamu, koje će u narednim stolećima biti obeležavano "Tihim hodom" (Stille Omgang).
- 22. 4. - Gvelfi i Gibelini: Bitka kod Gamenaria blizu Torina je odlučujuća pobeda lombardskih gibelina nad gvelfskim napuljskim Anžujcima.
- 11. 6. - Građanski rat u Vizantiji: Aleksije Apokavk linčevan tokom obilaska zatvora - početak kraja za namesničku stranu u građanskom ratu. Kantakuzen namerava krenuti prema Carigradu, ali Umur beg se vraća u Malu Aziju.[3]
- lipanj, druga polovica - Pred Kninom su slavonski ban Nikola Banić i bosanski Stjepan Kotromanić; 23-ćeg su sklopili ugovor sa Vladislavom da će ona vratiti kraljeve gradove, ako se sinu Ivanu garantira djedovina.[4]
- jun - Engleski kralj Edward III prekida primirje u Ratu za bretonsko nasleđe, snage na čelu sa erlom od Northamptona i Jeanom Montfortom, pretendentom, su se iskrcale u oblasti.
- jun? - Dušan nastavlja rat s ciljem osvajanja Sera, prethodno zauzima neke tvrđave u dolini Strume.[5]
- 7. 6. ili 7. 7. - Bitka kod Periteoriona u zapadnoj Trakiji: Vojvoda Momčilo je poginuo u borbi sa Kantakuzenovim i Umur-begovim ratnicima, ulazi u narodnu pesmu.
- 13. 7. - Kralj Ludovik je stigao do Bihaća, na potok Klokot, pridružuju mu se banovi. Ovde će doći i Vladislava, potvrđen je sporazum iz lipnja, kralj će u studenom izdati povelju Ivanu Nelipiću. Kralju su se poklonili i Kurjakovići (pošto je zatočio Grgura Kurjakovića), tako da je ovladao gorskom Hrvatskom.
- jul? - Vilim II od Hainauta, također grof Hollanda i Zeelanda, zauzeo je nakon opsade Utrecht, čiji je biskup pokušavao povratiti nezavisnost.
- 17, 24. 7. - Ubijen je lider Flandrije Jacob van Artevelde.
- ljeto - Andrija, vojvoda kalabrijski saznao da će mu stići dozvola za napuljsko krunisanje - počinje pretiti onima koji su se loše odnosili prema njemu.[6]
- 4. 8. - Mlečani odlučili napasti Zadar, zbog planova da se vrati pod kraljevu vlast i pohvataju Mlečane.[7]
- 9. 8. - Stogodišnji rat: Henry od Grosmonta je stigao u Bordo, provodi uspješnu gaskonjsku kampanju ove godine; 26-tog poražava francusku vojsku kod Bergeraca.
- 10. 8. - Kralj se vraća u Ugarsku, ban Nikola ostao u Kninu sa posadom - Nikola se sada naziva banom Slavonije i Hrvatske.[8]
.jpg)
- 13. 8. - Mletačka opsada Zadra: - galije Petra Canalea potapaju brodove i ljude u luci, iako su juče upućeni poslanici u Veneciju. Uhapsio je zadarske plemiće na Pagu i priključio otok Veneciji.
- 30. 8. - Zadrani su zatvorili ulaz u luku lancem sa balvanima. Canale napada zadarske otoke i sela, uzima 200.000 grla stoke. Marco Giustiniani sa kopnenom vojskom hara kotar, u grad je dobeglo 28.000 ljudi.
- 18. 9. - Ubijen je Andrija, vojvoda kalabrijski, muž napuljske kraljice Ivane I, brat ugarsko-hrvatskog kralja Ljudevita. Ovaj uskoro odlazi u Beč, sklapa savez protiv Napulja sa carem Ludwigom IV i austrijskim vojvodom Albrechtom.[9]
- 24. 9. - Mljetski benediktinci su oslobodili otočane od svih kontribucija i službi prema opatiji, uz godišnji prihod od 300 perpera i jedne kokoši po obitelji. Otok je dobio i statut (ali jača dubrovački utjecaj, koji je zavladao 1410).
- 25. 9. - Kralj Dušan je osvojio Ser, kao i ostatak jugoistočne Makedonije, do klanaca istočno od Hristopolisa/Kavale.
- Pretpostavlja se da je nedugo zatim za ovdašnjeg mitropolita postavlje Srbin Jakov.
- 26. 9. - Frizo-holandski rat, Bitka kod Warnsa: Vilim II od Hainauta poginuo je u borbi sa Frizima (čiji nacionalisti i danas obeležavaju ovaj događaj). Nasleđuje ga sestra Margareta, supruga cara Ludwiga IV, tako da Hainaut, Holland i Zeeland postaju carski posjedi.
- 26. 9. - Jean de Montfort umire od bolesti, njegov mali sin Jean IV nasleđuje borbu za vojvodstvo u Bretanji, što će biti izvojevano 1364.
- 21. 10. - Stogodišnji rat, Bitka kod Auberochea: anglo-gaskonjske snage su potugle znatno brojnije Francuze na severu Akvitanije. Engleski prestiž je znatno uvećan.
- 11. 11. - Kralj daje Ivanu Nelipiću grad Sinj, castrum Zyn - prvi pomen grada.
- studeni - Slavonski i bosanski ban su dolazili u blizinu Zadra, ali su procenili da su slabiji od Mlečana, sa kojima sklapaju ugovor da ne napadaju kraljevu zemlju. Mletački saveznik Mladen III Šubić je u ovo vreme zauzeo i spalio Vranu.[10]
- novembar - Sveta gora priznaje Dušana,[11] koji je izdao opštu hrisovulju svim monaškim obiteljima s potvrdom poseda i privilegija. U Dušanovim potpisima se od ove jeseni pominje i Romanija, tj. osvojene vizantijske oblasti.
- novembar - Iz Venecije krenuo drugi križarski pohod na Smirnu, na čelu je Humbert II de Viennois.
- prosinac - Mlečani zauzeli tvrđicu Kuzme i Damjana na Pašmanu.
- 25. 12.? - Dušan se proglašava za cara u Seru (krunisanje u aprilu u Skoplju), Uroš je mladi kralj.
- Hrvatski se tekstovi počinju pisati i latinicom, uz glagoljicu i ćirilicu: Red i zakon sestara dominikanki - Red i zachon od primglenia na dil dobroga cignenia sestar nasich reda suetoga odza nasega dominicha sestara dominikanki sv. Dimitrija u Zadru.
- Litavskog velikog vojvodu Jaunutisa su zbacila njegova braća Algirdas (vl. 1345-77) i Kęstutis (vl. 1381-82)
- Prvi put je pomenuta Manama na Bahreinu.
.jpg)
- 1338-45 - Crkva manastira Sopoćani dobila zvonik i spoljnu pripratu (eksonarteks).
- c. Živopisana je crkva sv. Dimitrija u Pećkoj patrijaršiji.
- Đenovski admiral Paganino Doria opustošio mletački Dvigrad u Istri.
- Petrarka je u Veroni otkrio Ciceronova pisma Atiku.
- c. Orhan je osmanskoj državi priključio begluk Karasi (pominju se i druge godine), odn. njegov veći deo nakon sukoba rođaka Dursun-bega, koji je tražio Orhanovu pomoć, i Adžlan-bega. Ovo je prvi turkomanski begluk koji je priključen Osmanlijama, koji time izlaze na Dardanelski moreuz.
- Kan Zlatne Horde Džani-beg obnavlja opsadu đenovske Kaffe (dan. Feodosija na Krimu) - traje do 1347, veruje se da je to početna tačka kuge u Evropi. Kuga je ove godine možda stigla do glavnog grada Horde, Novog Saraja na Volgi, tj. pod godinom 6854. vizantijske ere (sept. 1345 - avg. 1346) pominje se veliko umiranje u Saraju, od Volge do Dona i na Krimu.
- Ibn Batutina putovanja: u Sylhetu u dan. Bangladešu se sreo sa sufistom Šah Džalalom; zatim putuje u sultanat Samudera Pasai u dan. Acehu na Sumatri; pa na Javu, središte carstva Majapahit; sreće se sa princezom Urdujom, u zemlji Tawalisi neizvesne lokacije na jugoistoku Azije. Konačno stiže u Quanzhou u Kini.
- Karlo II. Drački, kralj Napulja, ugarsko-hrvatski kralj († 1386)
- 31. 10. - Fernando I Lijepi, kralj Portugala († 1383)
- c. Vuk Branković, srpski velmoža († 1397)
- Literatura
- Svezak drugi: dio prvi. Treće doba: Vladanje kraljeva iz raznih porodica (1301-1526). Prva knjiga: Anžuvinci i Sigismund do gubitka Dalmacije (1301-1409), Vjekoslav Klaić (archive.org)
- Istorija srpskog naroda, Prva knjiga, Od najstarijih vremena do Maričke bitke (1371), SKZ Beograd 1981 (I)
