1789
Izgled
- Ovo je članak o godini 1789.
Milenijum: | 2. milenijum |
---|---|
Vjekovi: | 17. vijek – 18. vijek – 19. vijek |
Decenija: | 1750-e 1760-e 1770-e – 1780-e – 1790-e 1800-e 1810-e |
Godine: | 1786 1787 1788 – 1789 – 1790 1791 1792 |
Gregorijanski | 1789. (MDCCLXXXIX) |
Ab urbe condita | 2542. |
Islamski | 1203–1204. |
Iranski | 1167–1168. |
Hebrejski | 5549–5550. |
Bizantski | 7297–7298. |
Koptski | 1505–1506. |
Hindu kalendari | |
• Vikram Samvat | 1844–1845. |
• Shaka Samvat | 1711–1712. |
• Kali Yuga | 4890–4891. |
Kineski | |
• Kontinualno | 4425–4426. |
• 60 godina | Yin Zemlja P(ij)etao (od kineske Ng.) |
Holocenski kalendar | 11789. |
Podrobnije: Kalendarska era |
Godina 1789 (MDCCLXXXIX) bila je redovna godina koja počinje u četvrtak po gregorijanskom kalendaru odn. redovna godina koja počinje u ponedjeljak po julijanskom kalendaru.
- januar, početkom - Sastanak turskih starešina iz Užica i Valjeva sa knezovima i viđenijim ljudima iz zapadne Srbije, obećavaju da će uticati na Deli-Ahmeda da ih ne maltretira iz Beograda ali ovaj ih optužuje da su podmićeni[1].
- 4. 1. - Charles Maurice de Talleyrand-Périgord je posvećen za biskupa Autuna (do 1791).
- januar - Francuski svećenik i publicist Emmanuel Joseph Sieyès na poziv ministra financija Jacquesa Neckera objavljuje uticajni pamflet Što je Treći stalež?, u kojoj se zalaže da Staleška skupština bude odlučivala po načelu "jedan čovjek jedan glas", a koji će postati de facto manifest budućih revolucionara.
- 10. 1. - Nakon izbora formalno održanih u 10 od 13 država SAD, izborni kolegij jednoglasno izabire Georgea Washingtona za prvog predsjednika SAD, potpredsjednik je John Adams.
- 17. 1. - Poljski Četvorogodišnji Sejm ukida Trajni savet, izvršni organ vlasti.
- 24. 1. - Lettre de convocation otvara izbornu kampanju za Skupštinu staleža u Francuskoj.
- 27. 1. - Sukob plemića i studenata u Rennesu, Francuska.
- 30. 1. - Bitka kod Ngọc Hồi-Đống Đa: Vijetnamci na čelu sa dinastijom Tây Sơn odlučujuće porazili kineske qingovske snage koji su došli da bi vratili na vlast dinastiju Lê
- 7. 2. - Francuska: naredba da staleži sastave spiskove žalbi (Cahier de doléances) - odrađeno tokom marta i aprila, kada teku i izbori za Skupštinu.
- 10. 2. - Zakon o poreznoj i urbarijalnoj regulaciji u Austriji, koja bi ukinula sve privilegije plemstva u pogledu direktnog poreza od zemljišta i svela prihode od kmetova na određenu novčanu rentu[2]. Trebao je stupiti na snagu 1. novembra ali zbog ratova i revolucija to se nije dogodilo[3].
- februar - Donji dom britanskog parlamenta donosi zakon o namesništvu (Regency Bill) ali kralj George III se oporavio od mentalne bolesti pre nego što ga je potvrdio Dom lordova.
- 17. 2. - Švedski kralj Gustav III sprovodi Akt saveza i sigurnosti kojim je ojačan kraljevski apsolutizam.
- 4. 3. - U njujorškom Federal Hallu započinje prva sjednica novoizabranog prvog saziva američkog Kongresa. Ustav SAD stupa na snagu (kvorumi Doma i Senata su postignuti, i njihovi službenici izabrani 1. odn. 6. aprila).
- 9. 3. - Ludovico Manin postaje poslednji mletački dužd (do 1797).
- mart - U Južnoj Africi izbija drugi Xhosa rat (do 1793).
- mart-maj - Episkop Jovan Jovanović i Janoš Klaćanji (Klattyanyi) obišli 105 sela, uglavnom u šabačkoj nahiji, gde pridobijaju narod za autrijskog cara[1].
- 6. 4. - Kongres SAD certifikovao elektorske glasove za predsednika SAD.
- 7. 4. - Selim III nasljeđuje Abdul Hamida I kao novi sultan Osmanskog Carstva - namera mu je da sprovodi reforme, zbačen je 1807.
- 10. 4. - Izlazi Brissot-ov Le Patriote français (do juna '93).
- april - Epidemija boginja među Aboridžinima oko Sydneya.
- 21. 4. - John Adams preuzeo položaj potpredsednika SAD, predsedava Senatom.
- 21. 4. - Inconfidência Mineira: Joaquim José da Silva Xavier zvani Tiradentes želi da proglasi nezavisnu Brazilsku republiku ali pokret razotkriven (pogubljen 1792).
- 26 - 29. 4. - Afera Réveillon u Parizu - krvavi neredi izazvani glasinama o sniženju plata.
- 28. 4. - Pobuna na Bountyju tokom koje pobunjeni članovi posade na čelu sa poručnikom Fletcherom Christianom preuzimaju britanski ratni brod HMS Bounty od kapetana Williama Bligha; kapetan i još 18 članova posade su pušteni da odu na čamcu.
- 30. 4. - Američki vojskovođa George Washington inauguriran za prvog američkog predsjednika.
- 30. 4. - U Versaju osnovan Bretonski klub, u oktobru će u Parizu iz njega proizaći Jakobinci.
- april - maj - W. A. Mozart putuje u Nemačku - Leipzig, Dresden i Berlin - ne bi li popravio finansijsko stanje.
- proleće - Prošlogodišnje izbeglice iz Srbije žive teško u Sremu, izbila je nekakva epidemija. Zbog uništavanja manastirskih šuma i razbojništava, deo izbeglica je preseljen u Bačku[4].
- proleće - Poginuo Božo Budisavljević, komandant Ličkog frajkora, kasnije će njegovi otac i braća provaliti sa dobrovoljcima do Ključa i ubiti Ibrahim-bega Kulenovića[5].
- 2. 5. - Predstavljanje "1200" članova Staleža francuskom kralju: zapravo ih ima 1139 - 291 iz sveštenstva (od čega 47 biskupa i 36 opata), 270 plemića i 578 iz Trećeg staleža.
- 5. 5. - U Parizu počinje prva sjednica Općih staleža, prvo zasjedanje od 1614.
- 6. 5. - Španski kapetan Esteban José Martínez uzeo u posed zaliv Nootka na otoku Vancouver - ubrzo dolazi do spora sa Britancima.
- 10. 5. - Menaši-Kunaširski ustanak Ainua protiv Japanaca na delu ostrva Hokaido.
- 12. 5. - U New Yorku inkorporirano Društvo Tammany - politička mašina Tammany Halla će biti vrlo uticajna do 1930-tih.
- 28. 5. - Treći stalež počinje izdvojene sastanke.
- 1. 6. - Plemstvo i sveštenstvo odbijaju zajedničku verifikaciju mandata i pojedinačno glasanje.
- 4. 6. - Umro sedmogodišnji prestolonaslednik Francuske Louis-Joseph, zvanje nasleđuje četvorogodišnji Louis-Charles.
- 14. 6. - Kapetan William Bligh, koga su pobunjenici sa broda HMS Bounty ostavili u malom čamcu sa 18 sljedbenika, nakon 6400 km plovidbe uspijeva doći do nizozemskog Timora, a što se smatra jednim od najvećih pothvata u historiji pomorstva.
- sred. juna - poč. septembra - Frajkorska Brdska milicija, prethodnica gen. Jelačića, vodi borbe na Kozari s Turcima, dok ih ne potisnu ka Prijedoru.
- jun - septembar - Pobunjenici sa Bounty-ja se pokušavaju nastaniti na Tubuaiu ali im domoroci to ne dopuštaju, većina se zatim izjašnjava protiv Fletchera Christiana i on ih vraća na Tahiti.
- 17. 6. - Predstavnici Trećeg staleža u Općim staležima i dio svećenstva i plemstva se prozivaju Nacionalnom skupštinom.
- 19. 6. - Kralj zatvara salu u kojoj se održava Skupština, pod izgovorom radova.
- 20. 6. - Predstavnici francuske Nacionalne skupštine polažu tzv. Tenisku zakletvu (Serment du jeu de paume).
- 21. 6. (kalendar?) - Oficir konjičke garde Platon Zubov postaje poslednji miljenik carice Katarine Velike (do njene smrti 1796).
- 22. 6. - Kralj stavlja 40.000 vojnika oko Pariza pod komandu maršala de Broglie-ja.
- 23. 6. - Kraljevska sednica: naređeno odvojeno zasedanje staleža, poništene odluke Trećeg, predložene reforme u skladu sa konsultativnom monarhijom. Treći stalež odbija napustiti prostoriju.
- 27. 6. - Kralj popušta i naređuje Prvom i Drugom staležu da se pridruži Nacionalnoj skupštini.
- jun, krajem - Austrijsko-turski rat: Laudon zauzeo Bosansku Gradišku, 28. 6. postaje glavnokomandujući austrijskih snaga.
- 30. 6. - Gomila napada zatvor u Parizu i oslobađa gardiste koji su se pobunili 23. 6.
- 1. 7. - Francuski kralj regrutuje nove vojnike, uključujući plaćenike.
- 4. 7. - Prvi Zakon o carini u SAD: povoljnije za severne industrijalce nego južne plantažere; isti odnos prema Britaniji i Francuskoj. Carinska služba SAD je osnovana krajem meseca.
- 9. 7. - Francuska Nacionalna skupština se preimenuje u Nacionalnu ustavotvornu skupštinu i započinje rad na pisanom ustavu (→ Ustav iz 1791).
- 9. 7. - Završen tzv. Teatarski rat između Švedske i Danske-Norveške.
- 10. 7. - Alexander Mackenzie stigao na ušće reke Mackenzie na severozapadu današnje Kanade (druga najduža reka u Severnoj Americi).
- 11. 7. - Francuski kralj Louis XVI smjenjuje popularnog ministra Jacquesa Neckera, izazivajući bijes među pariškim stanovništvom.
- 12. 7. - Camille Desmoulins poziva Parižane na otpor; Charles Eugene of Lorraine isteruje gomilu iz Vrta Tiljerija.
- 13. 7. - Formiranje pariske opštine i Nacionalne garde.
- 14. 7. - Juriš na Bastilju: Stanovnici Parizu zauzimaju skladište oružja i municije u zloglsnoj tamnici Bastilja, a što se smatra početkom Francuske revolucije.
- 14. 7. - Guverner Bastilje Bernard-René de Launay je linčovan nakon predaje, pariski provost trgovaca (nešto nalik gradonačelniku) Jacques de Flesselles je ubijen na stepenicama gradske većnice.
- 15. 7. - La Fayette na čelu novoosnovane Nacionalne garde.
- 16. 7. - Necker vraćen, trupe povučene iz Pariza.
- 17. 7. - Kralju predstavljena plavo-crvena kokarda, od 27. 7. trobojna.
- 18. 7. - Demulenova La France Libre poziva na republiku.
- 19. 7. - U Francuskoj počinje "Veliki strah", niz seljačkih pobuna protiv feudalaca, ovih dana počinje i emigracija mnogih plemića.
- 22. 7. - À la lanterne ("Na banderu!"): prvi koji su vešani na banderu u Parizu su Joseph François Foullon, generalni kontrolor finansija i njegov zet Louis Bénigne François Bertier de Sauvigny, intendant Pariza.
- 26. 7. - Rusko-švedski rat: pomorska bitka kod Ölanda bez pobednika.
- 27. 7. - Osnovano prvo ministarstvo SAD: Departman inostranih poslova, od septembra Departman države. V.d. je John Jay, zatim Thomas Jefferson 1790-93.
- 30. 7. - Malaspinina ekspedicija krenula iz Kadiza: istražuje Tihi okean do 1794.
- 1. 8. - Bitka kod Fokšanija u Moldaviji: austro-ruska pobeda (u ruskim jedinicama je bilo i Srba).
- 4. 8. - Avgustovski dekreti koji (naizgled) ukidaju feudalizam u Francuskoj.
- 7. 8. - Kongres SAD potvrdio Severozapadnu Ordinansu iz 1787, kojom je stvorena Severozapadna Teritorija, prva organizovana teritorija SAD. Osnovano Ministarstvo (Department) rata SAD (do 1947, od 1949 Ministarstvo odbrane); prvi sekretar je gen. Henry Knox (do 1794).
- avgust - Morački iguman Nikodim Dulović piše guvernaduru Radonjiću: teško stanje sirotinje u rovačkoj, moračkoj, drobnjačkoj i pivskoj nahiji i ostale sirotinje u Hercegovini i Brdima, imaju "300 brkovah i glava turskih" (iz žestokih okršaja s Turcima)[6].
- 17. 8. - Neuspeli crnogorski napad na Nikšić[7].
- 18. 8. - Liješka revolucija u kojoj građani Liègea u Kneževini-biskupiji Liège (u današnjoj Belgiji), potaknuti Francuskom revolucijom svrgavaju kneza-biskupa de Hoensbroecka i proglašavaju Republiku Liège (traje do 1791).
- 19. 8. - Afera de la Tourette: građanska garda u Marseju pucala na masu, zatim redovna vojska ugušila nerede.
- 24. 8. - Prva bitka kod Svensksunda je ruska pomorska pobeda nad Šveđanima.
- 26. 8. - U Francuskoj doneta Deklaracija o pravima čoveka i građanina.
- 28. 8. - William Herschel otkrio Saturnov satelit Enceladus.
- 2. 9. - Osnovano je Ministarstvo financija SAD, prvi tajnik je Alexander Hamilton (do 1795).
- 7. 9. - Frajkorac Marjan Jovanović i pop Teodor Enderić porazili Turke na ušću Morave, tri dana kasnije i jedan odred kod Kličevca[8].
- 7. 9. (27. 8. po j.k.) - Grigorij Potemkin osniva Nikolajev kao brodogradilište na ušću reke Ingul u Bug.
- 11. 9. - Opsada Beograda: carska vojska prelazi Savu kod Zabrežja i Ostružnice, zatim i Dunav kod Višnjice, Mihaljevićev frajkor je u prethodnici; Karađorđe se pročuo u ovo vreme kada je spasao kapetana Radiča Petrovića[9].
- 11. 9. - Francuska Ustavotvorna skupština daje Kralju pravo veta.
- 16. 9. - Graničari i frajkor Jovana Branovačkog zauzeli Poreč (Donji Milanovac), kasnije Austrijanci zauzimaju i Kladovo.
- 16. 9. - Jean-Paul Marat izdaje L'Ami du peuple.
- 17. 9. - Wilhelm Herschel otkrio Saturnov satelit Mimas.
- 22. 9. - Bitka kod Rimnika je odlučujuća austro-ruska pobeda u Vlaškoj, Aleksandar Suvorov će biti proglašen za grofa od Rimnika.
- 22. 9. - Fletcher Christian napustio Tahiti sa preostalim pobunjenicima i nekoliko domorodaca, u januaru uspeva pronaći slabo locirano ostrvo Pitcairn.
- 24. 9. - U SAD potpisan Zakon o sudstvu kojim je uspostavljeno federalno sudstvo, kao i Maršalska služba SAD. Dva dana kasnije su potvrđeni članovi Vrhovnog suda, prvi glavni sudija će biti John Jay.
- 25. 9. - Kongres SAD odobrio 12 amandmana za ratifikaciju u državama - 10 je ratifikovano do 1791, oni čine Deklaraciju prava.
- 29. 9. - Novoosnovano američko Ministarstvo rata formalno osniva Vojsku Sjedinjenih Država.
- septembar-oktobar - Deo carske vojske i Slavonski frajkor gen. Černela (grof Michael Czernel von Czernelháza) ratuju u zapadnoj Srbiji.
- 30. 9. - Laudonov napad na Beograd, zauzeta Varoš.
- 30. 9. (kalendar?) - General Matvej Platov zauzeo Akerman na Dnjestru.
- 5. 10. - Francuska revolucija: Ženski marš na Versailles - kralj i skupština prelaze u Pariz.
- 9. 10. - Austrijska vojska feldmaršala Laudona ulazi u Beograd (Osman-paša je sinoć potpisao kapitulaciju).
- 10. 10. - Francuski ljekar Joseph-Ignace Guillotin Nacionalnoj skupštini predlaže uređaj za brzo i humano izvođenje smrtne kazne koji će po njemu dobiti ime giljotina.
- oktobar - Episkop Jovanović je ponovo u Srbiji, zaklinje narod u manastirima Kaoni, Radovašnici i drugde na vernost caru, jer ovi strahuju od prevare[10].
- oktobar - Nakon pada Beograda, Požarevac i Smederevo se odazivaju pozivu na predaju; Mihaljević postavlja štab u Smederevo, napredovanjem sa kap. Sokolovićem i širenjem lažnih vesti naveo Abdi-pašu da pobegne iz Ćuprije (Mihaljević unapređen u pukovnika). Nakon Ćuprije zauzima Jagodinu i Paraćin, četuje ka Nišu i Aleksincu[11].
- 17. 10. - Juan Vicente de Güemes, 2. grof od Revillagigeda postaje vicekralj Nove Španije (do 1794) - reformista, smatra se jednim od najboljih španskih administratora.
- 19. 10. - U Parizu osnovan Klub Jakobinaca.
- 21. 10. - Uvedeno ratno stanje u Francuskoj.
- ca. 20. 10. - Gen. Černel i puk. Davidović zauzeli Jadar, Lešnicu i Loznicu i stigli do Broda kod Zvornika. Mehmed-aga Vidajić napušta Krupanj, Černel ga poseda sa 50 frajkoraca oberlajtnanta Vukadinovića[12].
- 24. 10. - Izbija Brabantska revolucija u Austrijskoj Nizozemskoj - belgijski emigranti su prešli granicu iz Holandske Republike.
- 26. 10. - Knez Vlaške Nicolae Mavrogheni pobegao iz Bukurešta.
- 27. 10. - Bitka za Turnhout: belgijski revolucionari su porazili habsburšku vojsku što im donosi godinu dana nezavisnosti.
- 3. 11. - Ruski general Platov zauzeo Bender na Dnjestru.
- 2. 11. - U Francuskoj nacionalizovana i eksproprisana crkvena imovina (Biens nationaux).
- 8. 11.? - Austrijski feldmaršal von Sachsen-Coburg-Saalfeld svečano ušao u Bukurešt.
- 20. 11. - New Jersey je prva država SAD koja je ratifikovala Deklaraciju prava, u decembru će to učiniti i Maryland i Severna Karolina.
- 21. 11. - Mihaljević zauzeo Karanovac (Kraljevo)[13].
- 21. 11. - Austrijanci i frajkor Branovačkog i Jovanovića zauzeli Negotin[14].
- 21. 11. - Severna Karolina ratifikacijom ustava postala 12. država SAD.
- 26. 11. - U SAD obeležen prvi Dan zahvalnosti, prema proklamaciji predsednika Washingtona.
- 30. 11. - Dekret o priključenju Korzike Francuskoj (zauzeta još 1768).
- 2. 12. - Crna procesija u Varšavi: predstavnici 141 kraljevskog grada Poljske i Litvanije traže plemićka prava i urbanu reformu.
- decembar - Francuska Nacionalna skupština pravi na osnovu bogatstva razliku između politički "aktivnih" i "pasivnih" građana.
- 14. 12. - Zakon o opštinama u Francuskoj.
- 15. 12. - Krsto Mazarović letio balonom iznad Zagreba.
- decembar - Reformistički nastrojeni Hamidizade Mustafa efendija postavljen za šejh-ul-islama u Osmanskom carstvu.
- 18. 12. - Oboljeli car Josip II. obećava saziv ugarsko-hrvatskog sabora, kako su bučno zahtevale županijske skupštine[15].
- 18. 12. - Austrijska vojska napustila Brisel.
- 19. 12. - Uvode se asignati kao certifikati za vrednost crkvene imovine u Francuskoj.
- 21. 12. - Turci se vratili u Negotin, Branovački jedva umakao.
- 22. 12. - Dekret o podeli Francuske na departmane (stupa na snagu 4. 3. '90).
- 23. 12. - Parizom kruži letak koji optužuje markiza de Favrasa da ga je grof od Provanse unajmio da organizuje bekstvo kraljevske porodice i napad na Revoluciju - sutradan je uhapšen.
- 24. 12. - Protestanti dobijaju pravo građanstva u Francuskoj.
- 28. 12. - Josip II. vratio ugarsko-hrvatski ustav kakav je bio prije njegovog dolaska na vlast, osim što ostaju patent o toleranciji i dokinuće kmetstva, obećava krunidbeni sabor i zavjernicu, te povratak krune sv. Stjepana u Ugarsku.
- decembar, krajem - Branovački u dva maha odbio Turke kod Sipa i naterao ih na povlačenje.
- U Vojnoj granici uveden kantonalni sistem (pukovi vezani za određeni teritorij), ali ukinut već 1802[16].
- Bečkerek u Banatu (Zrenjanin) dobio položaj privilegirane varošice[17].
- Hasanaginica se pojavila u osmom izdanju Goetheovih sabranih dela, pod njegovim potpisom (anonimni prevod se pojavio 1778. u Herderovoj zbirci).[18]
- 1789-91 - Teodor Janković-Mirijevski u ruskoj službi pripremio drugo izdanje Pallasovog "Sravniteljnog slovara" dve stotine jezika, sa prečišćenom rubrikom srpskog jezika [19].
- Britanska Bengalska prezidencija osnovala kažnjeničku koloniju na Andamanskim ostrvima, današnji Port Blair.
- U SAD je nastao prvi trezvenjački pokret kada se u Connecticutu udružilo oko 200 farmera, pod uticajem argumenata doktora Benjamina Rusha.
- Bivši rob Olaudah Equiano objavio autobiografiju u Londonu, što se smatra početkom afričke literature i podsticajem za zabranu trgovine robljem.
- Jeremy Bentham: "Uvod u načela morala i zakonodavstva".
- Nauka i tehnika
- Antoine Lavoisier objavio Traité Élémentaire de Chimie, valjda prvi udžbenik hemije.
- Martin Heinrich Klaproth otkrio uranijum i cirkonijum.
- Claude Louis Berthollet napravio fabriku izbeljivača Eau de Javel (slab rastvor natrijum hipohlorita).
- 16. 3. - Georg Ohm, fizičar († 1854)
- 21. 8. - Augustin Louis Cauchy, francuski matematičar († 1857)
- 26. 8. - Abbas Mirza, kadžarski krunski princ Persije († 1833)
- 15. 9. - James Fenimore Cooper, američki pisac († 1851)
- 23. 10. - Dimitrije Davidović, otac srpskog novinarstva († 1838)
- 21. 11. - Cesare Balbo, pisac, premijer Sardinije († 1853)
- Ibrahim Paša Egipatski, vladar Egipta i Sudana († 1848)
- 21. 1. - Paul Henri Thiry d’Holbach, filozof, enciklopedista (* 1723)
- 23. 1. - John Cleland, engleski pisac (* 1709)
- 12. 2. - Ethan Allen, američki patriota (* 1738)
- 7. 4. - Abdul Hamid I., sultan Osmanlijskog carstva (* 1725)
- 9. 5. - Jean-Baptiste Vaquette de Gribeauval, artiljerijski general, inovator (* 1715)
- 13. 5. - Paolo Renier, mletački dužd (* 1710)
- 25. 5. - Anders Dahl, botaničar (* 1751)
- 4. 6. - Louis-Joseph de France, francuski prestolonaslednik (* 1781)
- 13. 7. - Victor Riquetti de Mirabeau, ekonomista, filozof (* 1715)
- 14. 7. - Bernard-René de Launay, guverner Bastilje (* 1740)
- 14. 7. - Jacques de Flesselles, provost trgovaca Pariza (* 1730)
- 22. 7. - Joseph François Foullon, generalni kontrolor finansija Francuske (* 1715)
- 22. 7. - Louis Bénigne François Bertier de Sauvigny, intendant Pariza (* 1737)
- 30. 7. - Giovanna Bonanno, sicilijanska "veštica" i trovačica (* ca. 1713)
- 26. 8. - Mary Ball Washington, majka Georgea Washingtona (* 1708)
- 11. 9. - Luka Sorkočević, skladatelj (* 1734)
- Dimitrije Bugarski, prvi gradski načelnik Novog Sada (* 1740)
- ↑ 1,0 1,1 Istorija s. n. IV-1, 384
- ↑ Historija n. J. II, 877
- ↑ Franco Venturi (14 July 2014). The End of the Old Regime in Europe, 1776-1789, Part II: Republican Patriotism and the Empires of the East. Princeton University Press. str. 674–. ISBN 978-1-4008-6191-0.
- ↑ Istorija s. n. IV-1, 379
- ↑ Istorija s. n. IV-1, 381
- ↑ Istorija s. n. IV-1, 528
- ↑ Vujačić, Nikola. Crnogorsko pleme Trebješani, tragom starih Trebješana. montenegrina.net
- ↑ Istorija s. n. IV-1, 389
- ↑ Istorija s. n. IV-1, 385
- ↑ Istorija s. n. IV-1, 386
- ↑ Istorija s. n. IV-1, 387
- ↑ Đurđev, Aleksandar. Crkve Krupnja - Istorijski razvoj Krupnja. rastko.rs
- ↑ Istorija s. n. IV-1, 388
- ↑ Istorija s. n. IV-1, 390
- ↑ Šišić, Povijest 1526-1918, 355
- ↑ Historija n. J. II, 1166
- ↑ Historija n. J. II, 1168
- ↑ Istorija s. n. IV-2, 131
- ↑ Istorija s. n. IV-2, 88
- Literatura
- Historija naroda Jugoslavije II, Školska knjiga Zagreb, 1959
- Istorija srpskog naroda, Četvrta knjiga, prvi tom, Srbi u XVIII veku, SKZ Beograd 1986 (IV-I)
- Šišić, Ferdo. Povijest Hrvata Pregled povijesti hrvatskoga naroda 1526.-1918. drugi dio. Marjan tisak 2004.
- Vreme, 27. avg. 1939, str. 15 - par crteža Beograda iz 1789.