Bob

Za ostala značenja, vidi Bob (razvrstavanje).

Bob je zimski sport u kom se takmičari pokušavaju u što kraćem vremenu spustiti po dogovorenoj zaleđenoj stazi u specijalnim aerodinamičnim sankama, koje se također nazivaju bob. Izumljen je u Engleskoj 1860tih Bob je standardni sport na Zimskim olimpijskim igrama od 1924. godine.

Istorija

Bob kao sport je prvi put prikazan u Švicarskoj, krajem 19. vijeka. Prva takmičenja su se državala na zaleđenim putevima. U početku se takmičilo 5 do 6 članova posade u jednom bobu, da bi kasnije bile propisane dvije discipline: bob četverosjed i bob dvosjed.

1923. godine je osnovana Međunarodna bob federacija ili kraće FIBT (skraćenica od francuskog naziva Fédération Internationale de Bobsleigh et de Tobogganing). Već na Zimske olimpijske igre 1924. uvrštena je disciplina boba četverosjeda, a na ZOI 1932. i disciplina dvosjeda, i to samo za muškarce. Te dvije discipline su bile u programu svih igara od tada, osim na ZOI 1960. kada je bob bio privremeno van programa. Žene su se u olimpijska takmičenja uključile u disicplini dvosjed na ZOI 2002.

Osim na Zimskim olimpijskim igrama takmičenja u bobu se održavaju kroz Svjetska i Evropska prvenstva, kao i Svjetski kup. Najuspješnije nacije u bob takmičenjima su Švicarska, Njemačka i Kanada, a dobre predstavnike povremeno imaju i Italija, Rusija, SAD i Austrija.

Discipline

Bob četverosjed u fazi starta

Bob dvosed

Postoje dvije discipline boba: četverosjed i dvosjed. Dok se muškarci takmiče u obje discipline, žene se takmiče samo u dvosjedu. Za svaku disciplinu su strogo propisane dimenzije boba:

• maksimalna dužina boba od 3,8 m (četverosjed) odnosno 2,7 m (dvosjed)
• maksimalna težina uključujući posadu 630 kg (četverosjed) odnosno 390 kg (dvosjed) i 340 kg (ženski dvosjed)

Da bi postigli dozvoljenu maksimalnu težinu posada smije u bob dodati odgovarajući broj metalnih tegova. Razlog je naravno taj što teži bob postiže veću brzinu spuštajući se stazom. Prije uvođenja pravila o maksimalnoj težini u bobu su u pravilu nastupali teži takmičari.

Posada se sastoji od pilota, kočničara i u slučaju četverosjeda još dva člana posade. Za uspješan nastup potrebna je snaga i brzina posade prilikom inicijalnog guranja boba, i kasnije sposobnost pilota koji treba na stazi pronaći optimalnu putanju i u što kraćem vremenu proći stazu pazeći pri tome da se ne dogodi prevrtanje ili izlijetanje sa staze. Kočničar zaustavlja bob nakon prolaska kroz cilj, dok kočenje na samoj stazi nije dozvoljeno.

Poznate bob-staze

Bob staza je idealno duljine od 1200 do 1300 metara, uz 15-tak zavoja. Na većini staza se postižu brzine i do 130 km/h! Danas je u svijetu u pogonu svega 13 licenciranih bob staza:

Država	Grad	Dužina (m)	Okomiti pad (m)	Maksimalni nagib (%)	Broj zavoja
Austrija	Igls	1 220	98.10	14	14
Kanada	Calgary	1 475	121.2	15	14
Francuska	La Plagne	1 507.5	124.5	14.5	19
Njemačka	Altenberg	1 413	122.22	15	17
	Königssee	1 250	117	?	12
	Winterberg	1 325	110	14.5	14
Italija	Cesana	1 435	117	9.2†	19
	Cortina d'Ampezzo	1 350	120.45	16	11
Japan	Nagano	1 762.3	112.5	15	13
Norveška	Lillehammer	1 365	114.3	15	16
Švicarska	St. Moritz	1 722	129	15	13
SAD	Lake Placid	1 455	107	?	20
	Salt Lake City	1 340	103.9	?	15

^† Prosječni nagib

Tabela olimpijskih medalja

Četvoro ljudi

	Zemlja	Zlato	Srebro	Bronca	Ukupno
1	Nemačka	8	4	6	18
2	Švajcarska	5	5	5	15
3	Sjedinjene Američke Države	4	4	3	11
4	Italija	1	2	1	4
5	Austrija	1	2	0	3
6	Rusija	1	1	0	2
7	Kanada	1	0	1	2
8	Ujedinjeno Kraljevstvo	0	1	2	3
9	Belgija	0	1	1	2
10	Letonija	0	1	0	1
11	Francuska	0	0	1	1
12	Sovjetski Savez	0	0	1	1
Total		20	21	21	62

Dva čoveka

	Zemlja	Zlato	Srebro	Bronca	Ukupno
1	Nemačka	7	8	4	19
2	Švajcarska	4	5	6	15
3	Italija	3	2	2	7
4	Sjedinjene Američke Države	2	1	3	6
5	Kanada	1	1	0	2
6	Rusija	1	0	1	2
6	Sovjetski Savez	1	0	1	2
7	Ujedinjeno Kraljevstvo	1	0	0	1
8	Rumunija	0	0	1	1
Total		19	17	18	54

Dve žene

	Zemlja	Zlato	Srebro	Bronca	Ukupno
1	Kanada	2	1	0	3
2	Nemačka	1	1	1	3
2	Sjedinjene Američke Države	1	1	1	3
3	Italija	0	0	1	1
Total		3	3	3	9

Totalni olimpijski rang (2010)

Rang	Zemlja	Zlato	Srebro	Bronca	Ukupno
1	Njemačka	16	13	11	40
2	Švajcarska	9	10	11	30
3	Sjedinjene Američke Države	7	6	7	20
4	Italija	4	4	4	12
5	Kanada	4	2	2	8
6	Austrija	1	2	0	3
7	Ujedinjeno Kraljevstvo	1	1	2	4
8	Sovjetski Savez	1	0	2	3
9	Belgija	0	1	1	2
9	Rusija	0	1	1	2
11	Francuska	0	0	1	1
11	Rumunija	0	0	1	1
Total		42	40	41	123

Literatura

• Willy Goepferich: Wie baue ich mir selbst – Schneeschuhe und Bobsleighschlitten (ca. 1920, Neuauflage 2006). Survival Press, Radolfzell, ISBN 3-937933-13-1

Vanjske veze

Bob na Wikimedijinoj ostavi

• Bob- und Schlittenverband für Deutschland - Offizielle Seite
• Schweizerischer Bobsleigh-, Schlitten- und Skeleton-Sportverband
• Federation Internationale de Bobsleigh et de Tobogganing
• U.a zur Geschichte des Bobsports
• Die einzige Naturbobbahn der Welt
• Analyse und Konzeption von Bobfahrwerken