Francuska ratna mornarica
| Francuska ratna mornarica | |
|---|---|
 | |
| Zemlja |  Francuska |
| Vrsta | ratna mornarica |
| Komandanti | |
| Komandant | Predsjednik Francuske Emmanuel Macron |
| Komandant 2 | admiral Nicolas Vaujour |
Francuska ratna mornarica (francuski: Marine nationale) je jedan od rodova oružanih snaga Francuske Republike.
To je jedina mornarica koja pored Ratne mornarice Sjedinjenih Američkih Država ima nosač aviona Charles de Gaulle na nuklearni pogon sa kog se avioni katapultiraju.
Francuska mornarica se sastoji od šest glavnih komponenti: Mornaričkih akcijskih snaga, Podmorničkih snaga (FOST i ESNA), Mornaričke avijacije, Mornaričkih strijelaca (uključujući mornaričke komandose), Mornaričkog vatrogasnog bataljona Marseille i Mornaričke žandarmerije. Mornarica je 2021. imala 44,000 pripadnika (37,000 mornara i oficira i 7,000 civila), nešto više od 180 brodova, 200 aviona i šest jedinica komandosa i oko 48,000 rezervista.[1]
Nukleus današnje mornarice bio je arsenal Clos des Galées u Rouenu, izgrađen 1294.[2]
Institucionalizirana je tek u 17. vijeku zahvaljujući djelovanju kardinala Richeliea, ministra kralja Louisa XIII., a nakon tog i Jean-Baptiste Colberta kog je kralj Louis XIV - 1669. postavio za prvog državnog sekretara mornarice. On nije bio odgovoran samo za mornaricu, već i za Francusku istočnoindijsku kompaniju i slične firme koje su se bavile prekomorskom trgovinom, pored tog njegov resor se bavio izdavanjem trgovačkih koncesija i konzularnom mrežom po kolonijama. Takvo stanje zadržalo se sve do kraja Prvog svjetskog rata kad se ministar mornarice nije bavio samo ratnom flotom.[2]
Ambicionzno pokrenuta Francuska ratna mornarica ipak nije izdržala nadmetanje sa Britanskom kraljevskom mornaricom, jer Kraljevina Francuska već potkraj vladavine Louisa XIV zaokupljena obranom vlastitih granica, više nije imala sredstava.[2]
Slom Prvog kolonijalnog carstva 1763. označio je i kraj rivalstva.[2]
Za Prvog svjetskog rata Francuska ratna mornarica blisko surađuje sa Kraljevskom mornaricom na zaštiti konvoja i kod neupješnog Desanta na Dardanele.[2]
Suradnja sa Kraljevskom mornaricom bila je intenzivna i na početku Drugog svjetskog rata (Norveška kampanja i Evakuacija Dunkerquea. Nakon poraza Treće Francuske Republike, ona je podjeljena kolaborističku Višijevsku i De Gaulleovu Slobodnu Francusku.[2]
Većina flote ostala je u Višijevskoj, pa je gro uništen u bazi Mers el-Kébir u napadu Kraljevske mornarice nakon odbijenog ultimatuma da se preda i ne padne u ruke Kriegsmarine. Antagonizam između dvije Francuske potrajao je do kraja 1942. i Savezničkog iskrcavanja u Sjevernoj Africi i potapanja ostatka flote kod Toulona. Bitno oslabljena Mornarica Slobodne Francuske, dala je simboličan doprinos kod Iskrcavanja u Normandiji i Desanta u Provansi.[2]
