Italijanska komunistička partija
| Italijanska komunistička partija
Partito Comunista Italiano
| |
|---|---|
| |
| Istorijski lideri | Antonio Gramši, Palmiro Toljati, Enriko Berlingver. |
| Koalicija | Narodno-demokratski front (1948) |
| Osnovana | 21. januara 1921 |
| Raspuštena | 3. februara 1991 |
| Naslednik | Demokratska partija levice i Partija komunističke obnove. |
| Sedište | Rim |
| Država |  Italija
|
| Zvanične novine | L'Unità |
| Mladi ogranak | Federacija komunističke omladine Italije (Federazione Giovanile Comunista Italiana) |
| Ideologija | Evrokomunizam, Marksizam, Antifašizam. |
| Politička pozicija | Krajnja levica |
| Međunarodno članstvo | Kominterna, Informbiro. |
Italijanska komunistička partija (ital. Partito Comunista italiano, PCI) je bila jedna od većih stranaka u Italiji i najjača komunistička partija na Zapadu.
Osnovana je 21. januara 1921, izdvajanjem iz Italijanske socijalističke partije (ital. Partito Socialista Italiano, PSI), zbog ideološkog sukoba sa njenim vođama. Odmah nakon rascepa glavne komunističke vođe: Antonio Gramši (prvi sekretar), Amadeo Bordiga, Palmiro Toljati i drugi ulaze u sastav Komunističke Internacionale.
Međutim fašistički režim 5. novembra 1926. proglašava IKP za nezakonitu i vrši krvavu represiju. Većina direkcije beži u inostranstvo, uglavnom u SSSR i Francusku gde je 1926. u Lionu održan III kongres. Nakon sloma fašizma (8. septembra 1943), glavne vođe se vraćaju u Italiju i otpočinju zajedno sa drugim antifašističkim organizacijama borbu protiv Nemaca i protiv italijanskih fašista.
Po završetku rata, komunisti učestvuju u provizornoj vladi pod vođstvom generala Badolja. Međutim kada je predsednik vlade postao lider Hrišćanske demokratije (DC), Alčide De Gasperi, komunisti su izbačeni iz nje, pod pritiskom SAD-a. Od tada KPI ostaje u opoziciji tokom čitavog posleratnog perioda. U decembru 1947. komunisti sklapaju koalicioni pakt sa socijalistima, stvarajući tzv. Narodno-demokratski front (Fronte Democratico Popolare), koji je međutim poražen na izborima 1948. od strane hrišćansko-liberalne koalicije okupljene baš oko De Gasperijeve Hrišćanske demokratije. NDF je nakon poraza raspušten, dok je koalicija komunista i socijalista trajala do Mađarske Revolucije 1956, kad se Socijalistička partija distancirala od imperijalističke politike SSSR-a i time napustila i koaliciju s komunistima, koji su ostali odani Sovjetima. Nakon rascepa koalicije socijalisti ulaze u savez sa Hrišćanskom demokratijom, stvarajući tzv. Centro-levičarsku vladu.
Početkom '70-ih godina dvadesetog veka dolazak na mesto sekretara Enrika Berlingvera, dovodi do radikalnih promena:
- Prekidanje zavisnosti od SSSR-a i stvaranje evro-komunističke struje, sa drugim zapadnoevropskim komunističkim partijama;
- „Istorijski kompromis“, to jest spremnost od strane komunista na parlamentarnu saradnju sa demohrišćanima i socijalistima.
Međutim nakon nekog vremena saradnje komunistima ipak nije dozvoljeno učešće u vladi, a zatvarajuća politika socijalističkog vođe Betina Kraksija početkom '80-ih je definitivno plasirala komuniste u opoziciju.
Sredinom '80-ih smrt Berlingvera i opšte slabljenje partijske strukture je označilo spori ulazak u krizu. Osim toga pad Berlinskog zida i slom komunizma na Istoku, je doveo do raspuštanja IKP-a 3. februara 1991. Većina je prešla u novu političku partiju socijalističke orijentacije, Demokratsku partiju levice, dok je manjina koja se protivila raspuštanju IKP-a, stvorila Partiju komunističke obnove.
