Kamenovanje
Kamenovanje ili lapidacija je kažnjavanje kamenjem, naročito teška i sramna smrtna kazna koju su poznavali skoro svi narodi u starom vijeku (Egipćani, Perzijanci, Jevreji, Grci, Rimljani i Gali). Kamenovanjem se kažnjavalo npr. ubojstvo roditelja, izdaja domovine, prestup sakralnih propisa, preljub, itd. Krivca su obično izvodili izvan grada simbolizujući tako njegovo isključenje iz zajednice. Kamenje su bacali svi prisutni, a gomila kamenja pod kojom je krivčev leš smatrala se mjestom prokletstva. Javno kamenovanje se i danas izvršava zakonima nekih zemalja kao što su Saudijska Arabija i Sudan.
Krajem 20. i početkom 21. vijeka, kamenovanje je intenzivno korišteno u anti-iranskoj propagandi na Zapadu,[1] što je paradoksalno jer takva metoda nema uporišta ni u šijitizmu ili u krovnom legalnom sistemu, niti je iti jedna takva kazna provedena od revolucije 1979. do danas.[1] Iz vjerske perspektive, kamenovanje se ne pojavljuje u Kuranu već isključivo u sunitskim hadisima koje Iranci kao šijitski imamiti odbacuju i smatraju da takvi kanonski zakoni hududa nisu provedivi u praksi bez prisutnosti skrivenog 12. imama.[2][3][4] Iako iranski ustav (uz džaferijski imamitski vjerski pravac kao službeni) dodatno priznaje sunitski hanefijski, hanbelijski, šafijski i melikijski mezheb (pravne škole)[5] odnosno dijeli jurisdikciju nad pojedinim otočnim područjima Perzijskog zaljeva sa Šardžanskim emiratom (UAE),[6] sukladno legalnoj centralizaciji (usvojenoj revolucijom 1979) svaku smrtnu kaznu mora odobriti Vrhovni sud koji u potpunosti regulira izvršno kazneno pravo.[7] Ova reforma predstavljala je drastičan zaokret u odnosu na pahlavijsko doba kada su lokalni suci mogli djelovati samostalno i donositi konačne presude.[7] Odluku da Vrhovni sud lokalnim sunitskim sudovima poništi svaku procesnu presudu kamenovanjem donio je 1981. osobno R. Homeini na prijedlog ajatolaha A.-K. Musavija Ardabilija,[2] tadašnjeg predsjednika Vrhovnog suda koji je aktualizirao raspravu neposredno nakon jednog evropskog seminara gdje je kazna uzeta kao argument za kritiku islama kao nasilne religije.[2] U februaru 2013. glasnogovornik iranskog pravosudnog odbora M.-A. Asfanani naveo je da niti jedno kamenovanje nije izvršeno u Iranu od revolucije 1979. godine,[1] a iranski parlament istovremeno je izdao službeno priopćenje u kojem također stoji da kamenovanje nije iranska praksa i koje kritizira Zapadni svijet zbog masovne propagande oko tog pitanja.[8] Najpoznatiji propagandni uradci u kojima se pripisuje kamenovanje Iranu su francuska knjiga La Femme Lapidée koju potpisuje monarhist F. Sahebdžam, te njena američka ekranizacija The Stoning of Soraya M.[9]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 (fa) Fars News (16. 2. 2013). مجازات سنگسار از قانون جدید اسلامی حذف شد / منتظر رای نهایی شورای نگهبان هستیم. Tehran: Fars News Agency.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 (fa) Kadivar, Džamile (2009.). (اجراي سنگسار در زمان حكومت غير معصوم (با تأكيد بر دوران معاصر. Faslnamah-e Pažoheš Haje Fikh va Hukuk Islami. 5 (15). Babol: Danešgah-e Azad-e Islami. str. 135-159. ISSN 1735-7233.
- ↑ (fa) Behešti, Ahmad; Vahed-Džavan, Vahid (2012). عنوان فارسي: بررسي حکم رجم (سنگسار) و اجراي آن در زمان غيبت کبري. Faslnamah-e Pažoheš Haje Fikh va Hukuk Islami. 8 (26). Babol: Danešgah-e Azad-e Islami. str. 35-50. ISSN 1735-7233.
- ↑ (en) Brunner, Rainer; Ende, Werner (2001). The Twelver Shia in Modern Times: Religious Culture and Political History. Social, economic, and political studies of the Middle East and Asia. 72. Leiden; Boston: Brill. str. 48. ISBN 9789004118034. OCLC 44518259.
- ↑ Vijeće stručnjaka (2011). Ustav Islamske Republike Iran. Teheran: Alhoda. str. 30. ISBN 9786944394850.
- ↑ (fa) Madžlis (21. 4. 2013). قانون مجازات اسلامی. Tehran: Madžlis-e Šora-je Islami. str. čl. 23.3., 63., 79., 216., 225., 428., 495.2. i 549. Arhivirano iz originala na datum 2018-08-15. Pristupljeno 2015-12-07.
- ↑ 7,0 7,1 (en) Abrahamian, Ervand (2008). A History of Modern Iran. Cambridge, UK; New York: Cambridge University Press. str. 176-177. ISBN 9780521528917. OCLC 171111098.
- ↑ (fa) Madžlis (26. 2. 2013). سنگسار» در شرع حذف شدنی نیست». Tehran: Madžlis-e Šora-je Islami. Arhivirano iz originala na datum 2014-03-14. Pristupljeno 2015-12-07.
- ↑ (en) Nilsen, Richard (16. 7. 2009.). The Stoning of Soraya M.. Phoenix, Arizona: The Arizona Republic. ISSN 0892-8711.
