Katolički crkveni redovi
| Crkveni redovi | |
|---|---|
 | |
| Denominacija | Katolička crkva |
Crkveni redovi su redovničke zajednice (organizacije) karakteristične za Katoličku crkvu.[1] Sve redovničke zajednice, bilo da su muške ili ženske, žive po pravilima - regulares, ali ih od crkvenih redova dijeli to - što članovi reda prije zaređenja moraju položiti tri zavjeta na siromaštvo, poslušnost i čistoću.[2]
Gotovo svi Crkveni redovi po pravilu nose ime po svom osnivaču, koji im je odredio ciljeve, red i stil života. [3] Sve redovnike može se okvirno podijeliti na - monahe (eremite, pustinjake), koji žive odvojeni jedni od drugih i od društva i cenobite koji koji žive zajedno po samostanima i aktivni su u društvu.
Neku granicu između njih teško je povući, ali ih se može razlikovati po odjeći.[3]
Gotovo od samih početaka kršćanstva ima pojedinaca, koji zaneseno slijede liniju prvih Isusovih sljedbenika apostola, spremnih da ostave sve radi vjere. Oni su na početku odlazili da žive kao pustinjaci po egipatskoj i sinajskoj pustinji. Kad im je broj porastao, počeli su se udruživati u cenobitske zajednice koje su obilježile period od od 3. do 5. vijeka.[3] Sveti Vasilije (331.-79.) iz Cezareje tokom 4. vijeka piše prva pravila za cenobite pa tako u 5. vijeku nastaju prve redovničke - monaške zajednice. Nešto kasnije je sličnu stvar po uzoru na njega na Zapadu napravio sv. Benedikt.[1]
Po Istočnoj Evropi i Orijentu kaluđeri žive i danas po pravilima koje im je napisao sv. Vasilije početkom 4. vijeka, i gotovo se ništa nije promjenilo u načinu njihove organizacije i života. Tako nepromjenjivi Istok i danas pokazuje današnjim redovnicima, kako su živjele njihove kolege u prvim vjekovima kršćanstva.[1]
Za razliku od tog na Zapadu se pojavilo čitav niz novih redovničkih zajednica i pokreta, i to svako malo kad se raspada jedan društveni ili kulturni sistem, kao reakcija na postojeće stanje u samom redovništvu ili u društvu i kao traženje novih rešenja. Tako u 11. vijeka nastaju reformatorski pokreti unutar prvog i najstarijeg Benediktinskog reda - Kartuzijanci 1084. i Cisterciti 1098., koji su kasnije još jednom reformirani kao Trapisti 1663. U 12. vijeku nastaje nekoliko redova na osnovu pravila sv. Avgustina i čitav niz Viteških redova kojima je bio cilj oslobođenje Svete Zemlje od Arapa: Hospitalci - Ivanovci, Templari, Teutonski vitezovi, koji su kasnije udruženi u Malteški red.[1]
Tokom 13. vijeka nastaje nekoliko - prosjačkih redova (ispravnije bi ih bilo zvati - propovjednički, jer su zato osnivani), koji se uključuju u život novoosnovanih evropskih gradova i tako formiraju prekretnicu od pustinjačkog prema puno društvenijem životu redovnika, takvi su; Franjevci (1208.), Karmelićani (1210.), Dominikanci (1215.) i Augustinci (1256.)[1]
U Novom vijeku nastaju Teatinci (1524.), Barnabiti (1530.) i Jezuiti (1540.) a tokom 18. vijeka rađa se nekoliko karitativno-prosvjetiteljskih redova kao Pasionisti (1741.), i Redemptoristi (1732.). Tad se ponovno bude i obnavljaju Oratorijanci. i Lazaristi, a polovicom 19. vijeka. nastaju Salezijanci.[1]
Uz muške gotovo posvuda nastajale su i ženske redovničke zajednice, kao Benediktinke ili Klarise, a kasnije se sve više zaređuju kao Sestre milosrdnice (1633.) ili Kćeri Božje ljubavi (1868).[3]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 „Religious Life” (engleski). New Advent. Pristupljeno 28.3. 2018.
- ↑ „Structure of the church” (engleski). Encyclopaedia Britannica. Pristupljeno 28.3. 2018.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 „Redovi u Katoličkoj crkvi” (hrvatski). Franjevački samostan Zemun. Pristupljeno 28. 3. 2018.
- Redovi u Katoličkoj crkvi (sh)
- Religious Life (en)