Historian (of Education), teacher, writer, educational scientist. Curriculum Developer, Netherlands Institute for Curriculum Development (SLO), Enschede
Initial plans for an integral reform or realignment of the Dutch ‘national’ curriculum-framework ... more Initial plans for an integral reform or realignment of the Dutch ‘national’ curriculum-framework included the wish to arrive at a better balance between the three major aims of general education: qualification, socialisation and ‘personal development’. In anticipation of actual reforms to take place, the Netherlands institute for curriculum development, SLO, has tried to get more conceptual clarity on what ‘personal development’ is, and how it can be addressed and/or integrated in the curriculum in a more substantial way. In this chapter, we will show how we have come to analyse this ‘fuzzy’ concept as a typical melange of historical and contemporary strands in educational thinking and practice. Three cases of schools working consciously with concepts of ‘personal development’ are presented. These cases do seem to corroborate our hypothesis that, in practice, different perspectives on or aspects of ‘personal development’ seem to be invoked, albeit not always explicitly or consciously. Further curricular work at the meso-level of schools and schoolboards might benefit from a more deliberate focus on the basis of clearer concepts. A more concise and practical grid to help schools planning their curriculums in this respect will be therefore be presented.
Narthex. Tijdschrift voor levensbeschouwing en educatie, 2017
In Nederland staat sinds enige tijd het thema 'persoonsvorming' op de agenda. Het onderwijs, zo m... more In Nederland staat sinds enige tijd het thema 'persoonsvorming' op de agenda. Het onderwijs, zo menen invloedrijke mening- en beleidsmakers, moet méér willen doen dan leerlingen rechtlijnig toerusten op studie en arbeidsmarkt. Scholen moet 'vorming' of 'Bildung', al dat wat nog niet zo lang geleden 'de pedagogische opdracht van de school' heette, weer zelfbewust en naar eigen bevinden vorm en betekenis willen geven. Even zag het ernaar uit dat deze ambitie een anker zou krijgen; in de voorgenomen curriculumherziening die bekend staat (stond) onder de naam 'Ons Onderwijs2032', was specifiek plek ingeruimd voor 'persoonsvorming' als doel van het funderend onderwijs. Onder verwijzing naar de grondwettelijke 'vrijheid van onderwijs' is dit aspect inmiddels uit de curriculumplannen geschrapt. Toch blijft in 'het veld'-bij scholen, leraren, bestuurders, ouders en ook bij leerlingen-de vraag leven: hoe kan onderwijs meer betekenisvol worden voor leerlingen, en ook gericht bijdragen aan de vorming van leerlingen tot zelfbewuste, volwassen en vrije mensen? In dit artikel wil ik bijdragen aan het antwoord dat zij zoeken op (persoons)vorming in het onderwijs. In een notitie die ik schreef voor SLO heb ik actuele-maar eigenlijk oude-ideeën omtrent vorming geprobeerd uiteen te rafelen. Ik heb de wolk aan concurrerende begrippen en de verschillende definities ervan geproblematiseerd. Ik heb vorming geduid in termen van eerbiedwaardige tradities en geanalyseerd in het begrippenkader van de actuele stromingen of trends. Gevoed door levende schoolpraktijken in het Hollandse landschap heb ik ten slotte scenario's geschetst waarin persoonsvorming behalve pedagogisch en didactisch ook als 'curriculum', als plan van inhouden en ervaringen, op school gedacht en gedaan kan worden (Visser, 2016). Ook of juist nu 'persoonsvorming' geen thema meer is voor het landelijke curriculum, wil ik hier graag de omgekeerde weg bewandelen en een poging doen om haar toch als eenheid te vatten. Ondanks alle spraakverwarring en schoolvorming rond het nu gangbare begrip en haar vele equivalenten is er wel degelijk één soort mens wiens persoon we (ook) op school vormen. Zijn vorming is een specifiek menselijke, tegelijk unieke én universele ervaring. Zij heeft fysieke, culturele, ja, ook politiek-morele aspecten, en krijgt vorm in en door te onderscheiden (sub)culturele contexten, maar is niettemin wezenlijk voor elke mens. Geïnspireerd door eerder werk van Mariëtte van den Hoven en Kirsten Pols (2016) baseer ik me daarbij op het werk van de Duitse fenomenoloog Helmuth Plessner. Diens theorie over hoe mensen de wereld ervaren, biedt naar mijn gevoel aanknopingspunten voor hoe je over persoonsvorming als een samenhangend domein in het onderwijs kunt denken. Daar kunnen soorten van vragen rond worden gesteld, en dus ook inhouden en vaardigheden voor worden benoemd; lesstof en activiteiten, kortom, die op verschillende niveaus en jaarlagen in het onderwijs een plek kunnen krijgen. Daarmee wil ik een aanzet tot een 'rationale' voor een open 'curriculum' voor persoonsvorming geven. Ook wil ik enkele gefundeerde richtvragen formuleren, die schoolleiders en leraren kunnen gebruiken om hun lesprogramma te bevragen, en daaraan naar wens een eigen didactische, pedagogische en ook levensbeschouwelijke invulling kunnen geven. De theorie van de Duitse fenomenoloog Helmuth Plessner over hoe mensen de wereld ervaren, biedt aanknopingspunten voor hoe je over persoonsvorming als een samenhangend domein in het onderwijs kunt denken.
Het Alternatief. Weg met de afrekencultuur in het onderwijs
In het voorwoord heeft u kunnen lezen dat het neoliberale paradigma ook het onderwijs niet onbero... more In het voorwoord heeft u kunnen lezen dat het neoliberale paradigma ook het onderwijs niet onberoerd heeft gelaten. ‘Marktdenken’ heeft niet alleen het jargon waarin over scholen en scholing wordt gepraat ingrijpend veranderd, maar heeft ook nieuwe werkelijkheden gecreëerd waartoe beleidsmakers, schoolmanagers, docenten en ook ouders zich elk op hun eigen niveau moeten verhouden. Zeker nu dat neoliberalisme in het defensief is gedrongen kan de neiging bestaan de gevolgen ervan te duiden in termen van ‘goed’ en ‘fout’. De uitwerkingen en uitkomsten van de ‘marktgedachte’ in het onderwijs zijn echter te divers en te complex om zulke generieke oordelen te vellen. In het hiernavolgende concentreer ik me daarom op één aspect ervan, namelijk op de relaties tussen marktwerking en de veranderende rol en positie van docenten.
Hersenen zijn hot, ook in het onderwijs. In onderwijsmedia en op scholingsdagen en conferenties g... more Hersenen zijn hot, ook in het onderwijs. In onderwijsmedia en op scholingsdagen en conferenties gaat het de laatste jaren steeds vaker over het moderne hersenonderzoek dat zich baseert op fascinerende livebeelden van functionerende breinen. Dit onderzoek is weliswaar veelbelovend, maar volgens Alderik Visser en Bjorn Wansink is het nog veel te vroeg om op basis ervan concrete uitspraken te doen over toepassingen in het onderwijs. ZIN EN ONZIN VAN HET MODERNE HERSENONDERZOEK
Journal of Research in International Education, 2010
Some bilingual secondary schools in the Netherlands have introduced or are introducing the Intern... more Some bilingual secondary schools in the Netherlands have introduced or are introducing the International Baccalaureate (IB) Middle Years Programme (MYP).The implementation of this international scheme at (semi-) public national Dutch schools proves anything but unproblematic. Based on a series of questionnaires filled out by school managers and MYP coordinators at other national schools offering IB programmes worldwide, the author has tried to gain insight into some of the conditions under which international education could become a success in (Dutch) national schools.
published in: ETHIEK & MAATSCHAPPIJ | 9e JAARGANG · NUMMER 3 | (p. 76-93) (2006)
Instances of p... more published in: ETHIEK & MAATSCHAPPIJ | 9e JAARGANG · NUMMER 3 | (p. 76-93) (2006)
Instances of political violence abroad and at home have recently cast Dutch society in a political, judicial and mental crisis of an unprecedented scale. In public discourse, fear of terrorism has triggered and /or mingled with widespread unease about the presence of large, mostly low-classed Islamic minorities, both adding to a more general moral panic about crime, violence and decay of decency. Faced with an intricate mixture of real and supposed social and political problems, not only Christian-democratic but also liberal politicians tend to put their trust almost solely in a series of cultural i.e. educational measures. In this article it will be argued that ‘moralizing’ the public sphere – the desired mimicry of nineteenth-century Christian bourgeois group – is not merely undesirable, but in a global world in fact unimaginable. Social peace and individual well-being would be better served, not from cultural policies that try to make discourses and curricula normative and homogenous, but from measures to make schools more effective for children facing the global challenge in social and economical terms.
Ausgangspunkt des Schulkampfes (1848 – 1917), der niederländischen Variante des Kulturkampfes, wa... more Ausgangspunkt des Schulkampfes (1848 – 1917), der niederländischen Variante des Kulturkampfes, war die grundgesetzliche Verankerung der sogenannten Freiheit von Unterricht. Diese Freiheit, Schulen frei wählen bzw. gründen zu dürfen, hat dem Schulsystem der Niederlande im Laufe des 20. Jahrhunderts augenscheinlich eine bemerkenswerte Schulvielfalt beschert. Zentralstaatliche Vorgaben, ein höchst professionelles Schulinspektorat sowie vereinheitlichte Leistungstests schränken die Varianz des aktuellen Unterrichtes an öffentlich-staatlichen und privaten Institutionen faktisch aber in zunehmendem Masse ein. Bleibt Eltern als KonsumentInnen und KonstituentInnen der Schule ihrer Kinder die freie Wahl, so droht der Bildungslandschaft der Niederlande in Zeiten real existierender Globalisierung zunehmend die Segregation nach Schichtzugehörigkeit und ethnischer Herkunft.
Paper voor de UvA, master onderwijskunde, cursus Onderwijsbeleid; basis voor het latere (bekende)... more Paper voor de UvA, master onderwijskunde, cursus Onderwijsbeleid; basis voor het latere (bekende) artikel 'Markfilosofie en Onderwijsutopie' (Visser, 2013)
In a number of Western countries, education seems at a crossroads. Public discourse has, on the o... more In a number of Western countries, education seems at a crossroads. Public discourse has, on the one hand side, become very distrustful towards educational renewal, recent attempt at large-scale reforms having failed. Widespread unease, on the other hand side, with the current culture of measurement' and accountability , has made both teachers and parents wary with the alternative 'teaching to the test'. With teachers working out more science-oriented curricula aimed at more critical thinking in their own schools, the author argues, (Dutch) schools could venture on a less ambitious path of school reform, one that would help overcome mere 'teaching to the test,' better prepare children for our present world while at the same time cater for the needs of the more high-achieving students entering higher education more well-prepared.
In a wave of academic enthusiasm, the Wolfert van Borselen bilingual school in Rotterdam has part... more In a wave of academic enthusiasm, the Wolfert van Borselen bilingual school in Rotterdam has participated in a medium-scale experiment to train teachers to become researchers. Whereas at other school who have joined this experiment, teacher research has had serious problems to become and remain institutionalized, the Rotterdam inner city Research and Innovation Team has managed to become an integral and respected part of school culture. Taking an insider-perspective, this article describes and analyzes the processes, by which this teacher research initiative has become successful. Without any pretention of being objective or generalizable, the article does conclude with a ‘tick-box’ for policy makers, school managers and teachers searching for ways to make teacher research part of their school communities.
Initial plans for an integral reform or realignment of the Dutch ‘national’ curriculum-framework ... more Initial plans for an integral reform or realignment of the Dutch ‘national’ curriculum-framework included the wish to arrive at a better balance between the three major aims of general education: qualification, socialisation and ‘personal development’. In anticipation of actual reforms to take place, the Netherlands institute for curriculum development, SLO, has tried to get more conceptual clarity on what ‘personal development’ is, and how it can be addressed and/or integrated in the curriculum in a more substantial way. In this chapter, we will show how we have come to analyse this ‘fuzzy’ concept as a typical melange of historical and contemporary strands in educational thinking and practice. Three cases of schools working consciously with concepts of ‘personal development’ are presented. These cases do seem to corroborate our hypothesis that, in practice, different perspectives on or aspects of ‘personal development’ seem to be invoked, albeit not always explicitly or consciously. Further curricular work at the meso-level of schools and schoolboards might benefit from a more deliberate focus on the basis of clearer concepts. A more concise and practical grid to help schools planning their curriculums in this respect will be therefore be presented.
Narthex. Tijdschrift voor levensbeschouwing en educatie, 2017
In Nederland staat sinds enige tijd het thema 'persoonsvorming' op de agenda. Het onderwijs, zo m... more In Nederland staat sinds enige tijd het thema 'persoonsvorming' op de agenda. Het onderwijs, zo menen invloedrijke mening- en beleidsmakers, moet méér willen doen dan leerlingen rechtlijnig toerusten op studie en arbeidsmarkt. Scholen moet 'vorming' of 'Bildung', al dat wat nog niet zo lang geleden 'de pedagogische opdracht van de school' heette, weer zelfbewust en naar eigen bevinden vorm en betekenis willen geven. Even zag het ernaar uit dat deze ambitie een anker zou krijgen; in de voorgenomen curriculumherziening die bekend staat (stond) onder de naam 'Ons Onderwijs2032', was specifiek plek ingeruimd voor 'persoonsvorming' als doel van het funderend onderwijs. Onder verwijzing naar de grondwettelijke 'vrijheid van onderwijs' is dit aspect inmiddels uit de curriculumplannen geschrapt. Toch blijft in 'het veld'-bij scholen, leraren, bestuurders, ouders en ook bij leerlingen-de vraag leven: hoe kan onderwijs meer betekenisvol worden voor leerlingen, en ook gericht bijdragen aan de vorming van leerlingen tot zelfbewuste, volwassen en vrije mensen? In dit artikel wil ik bijdragen aan het antwoord dat zij zoeken op (persoons)vorming in het onderwijs. In een notitie die ik schreef voor SLO heb ik actuele-maar eigenlijk oude-ideeën omtrent vorming geprobeerd uiteen te rafelen. Ik heb de wolk aan concurrerende begrippen en de verschillende definities ervan geproblematiseerd. Ik heb vorming geduid in termen van eerbiedwaardige tradities en geanalyseerd in het begrippenkader van de actuele stromingen of trends. Gevoed door levende schoolpraktijken in het Hollandse landschap heb ik ten slotte scenario's geschetst waarin persoonsvorming behalve pedagogisch en didactisch ook als 'curriculum', als plan van inhouden en ervaringen, op school gedacht en gedaan kan worden (Visser, 2016). Ook of juist nu 'persoonsvorming' geen thema meer is voor het landelijke curriculum, wil ik hier graag de omgekeerde weg bewandelen en een poging doen om haar toch als eenheid te vatten. Ondanks alle spraakverwarring en schoolvorming rond het nu gangbare begrip en haar vele equivalenten is er wel degelijk één soort mens wiens persoon we (ook) op school vormen. Zijn vorming is een specifiek menselijke, tegelijk unieke én universele ervaring. Zij heeft fysieke, culturele, ja, ook politiek-morele aspecten, en krijgt vorm in en door te onderscheiden (sub)culturele contexten, maar is niettemin wezenlijk voor elke mens. Geïnspireerd door eerder werk van Mariëtte van den Hoven en Kirsten Pols (2016) baseer ik me daarbij op het werk van de Duitse fenomenoloog Helmuth Plessner. Diens theorie over hoe mensen de wereld ervaren, biedt naar mijn gevoel aanknopingspunten voor hoe je over persoonsvorming als een samenhangend domein in het onderwijs kunt denken. Daar kunnen soorten van vragen rond worden gesteld, en dus ook inhouden en vaardigheden voor worden benoemd; lesstof en activiteiten, kortom, die op verschillende niveaus en jaarlagen in het onderwijs een plek kunnen krijgen. Daarmee wil ik een aanzet tot een 'rationale' voor een open 'curriculum' voor persoonsvorming geven. Ook wil ik enkele gefundeerde richtvragen formuleren, die schoolleiders en leraren kunnen gebruiken om hun lesprogramma te bevragen, en daaraan naar wens een eigen didactische, pedagogische en ook levensbeschouwelijke invulling kunnen geven. De theorie van de Duitse fenomenoloog Helmuth Plessner over hoe mensen de wereld ervaren, biedt aanknopingspunten voor hoe je over persoonsvorming als een samenhangend domein in het onderwijs kunt denken.
Het Alternatief. Weg met de afrekencultuur in het onderwijs
In het voorwoord heeft u kunnen lezen dat het neoliberale paradigma ook het onderwijs niet onbero... more In het voorwoord heeft u kunnen lezen dat het neoliberale paradigma ook het onderwijs niet onberoerd heeft gelaten. ‘Marktdenken’ heeft niet alleen het jargon waarin over scholen en scholing wordt gepraat ingrijpend veranderd, maar heeft ook nieuwe werkelijkheden gecreëerd waartoe beleidsmakers, schoolmanagers, docenten en ook ouders zich elk op hun eigen niveau moeten verhouden. Zeker nu dat neoliberalisme in het defensief is gedrongen kan de neiging bestaan de gevolgen ervan te duiden in termen van ‘goed’ en ‘fout’. De uitwerkingen en uitkomsten van de ‘marktgedachte’ in het onderwijs zijn echter te divers en te complex om zulke generieke oordelen te vellen. In het hiernavolgende concentreer ik me daarom op één aspect ervan, namelijk op de relaties tussen marktwerking en de veranderende rol en positie van docenten.
Hersenen zijn hot, ook in het onderwijs. In onderwijsmedia en op scholingsdagen en conferenties g... more Hersenen zijn hot, ook in het onderwijs. In onderwijsmedia en op scholingsdagen en conferenties gaat het de laatste jaren steeds vaker over het moderne hersenonderzoek dat zich baseert op fascinerende livebeelden van functionerende breinen. Dit onderzoek is weliswaar veelbelovend, maar volgens Alderik Visser en Bjorn Wansink is het nog veel te vroeg om op basis ervan concrete uitspraken te doen over toepassingen in het onderwijs. ZIN EN ONZIN VAN HET MODERNE HERSENONDERZOEK
Journal of Research in International Education, 2010
Some bilingual secondary schools in the Netherlands have introduced or are introducing the Intern... more Some bilingual secondary schools in the Netherlands have introduced or are introducing the International Baccalaureate (IB) Middle Years Programme (MYP).The implementation of this international scheme at (semi-) public national Dutch schools proves anything but unproblematic. Based on a series of questionnaires filled out by school managers and MYP coordinators at other national schools offering IB programmes worldwide, the author has tried to gain insight into some of the conditions under which international education could become a success in (Dutch) national schools.
published in: ETHIEK & MAATSCHAPPIJ | 9e JAARGANG · NUMMER 3 | (p. 76-93) (2006)
Instances of p... more published in: ETHIEK & MAATSCHAPPIJ | 9e JAARGANG · NUMMER 3 | (p. 76-93) (2006)
Instances of political violence abroad and at home have recently cast Dutch society in a political, judicial and mental crisis of an unprecedented scale. In public discourse, fear of terrorism has triggered and /or mingled with widespread unease about the presence of large, mostly low-classed Islamic minorities, both adding to a more general moral panic about crime, violence and decay of decency. Faced with an intricate mixture of real and supposed social and political problems, not only Christian-democratic but also liberal politicians tend to put their trust almost solely in a series of cultural i.e. educational measures. In this article it will be argued that ‘moralizing’ the public sphere – the desired mimicry of nineteenth-century Christian bourgeois group – is not merely undesirable, but in a global world in fact unimaginable. Social peace and individual well-being would be better served, not from cultural policies that try to make discourses and curricula normative and homogenous, but from measures to make schools more effective for children facing the global challenge in social and economical terms.
Ausgangspunkt des Schulkampfes (1848 – 1917), der niederländischen Variante des Kulturkampfes, wa... more Ausgangspunkt des Schulkampfes (1848 – 1917), der niederländischen Variante des Kulturkampfes, war die grundgesetzliche Verankerung der sogenannten Freiheit von Unterricht. Diese Freiheit, Schulen frei wählen bzw. gründen zu dürfen, hat dem Schulsystem der Niederlande im Laufe des 20. Jahrhunderts augenscheinlich eine bemerkenswerte Schulvielfalt beschert. Zentralstaatliche Vorgaben, ein höchst professionelles Schulinspektorat sowie vereinheitlichte Leistungstests schränken die Varianz des aktuellen Unterrichtes an öffentlich-staatlichen und privaten Institutionen faktisch aber in zunehmendem Masse ein. Bleibt Eltern als KonsumentInnen und KonstituentInnen der Schule ihrer Kinder die freie Wahl, so droht der Bildungslandschaft der Niederlande in Zeiten real existierender Globalisierung zunehmend die Segregation nach Schichtzugehörigkeit und ethnischer Herkunft.
Paper voor de UvA, master onderwijskunde, cursus Onderwijsbeleid; basis voor het latere (bekende)... more Paper voor de UvA, master onderwijskunde, cursus Onderwijsbeleid; basis voor het latere (bekende) artikel 'Markfilosofie en Onderwijsutopie' (Visser, 2013)
In a number of Western countries, education seems at a crossroads. Public discourse has, on the o... more In a number of Western countries, education seems at a crossroads. Public discourse has, on the one hand side, become very distrustful towards educational renewal, recent attempt at large-scale reforms having failed. Widespread unease, on the other hand side, with the current culture of measurement' and accountability , has made both teachers and parents wary with the alternative 'teaching to the test'. With teachers working out more science-oriented curricula aimed at more critical thinking in their own schools, the author argues, (Dutch) schools could venture on a less ambitious path of school reform, one that would help overcome mere 'teaching to the test,' better prepare children for our present world while at the same time cater for the needs of the more high-achieving students entering higher education more well-prepared.
In a wave of academic enthusiasm, the Wolfert van Borselen bilingual school in Rotterdam has part... more In a wave of academic enthusiasm, the Wolfert van Borselen bilingual school in Rotterdam has participated in a medium-scale experiment to train teachers to become researchers. Whereas at other school who have joined this experiment, teacher research has had serious problems to become and remain institutionalized, the Rotterdam inner city Research and Innovation Team has managed to become an integral and respected part of school culture. Taking an insider-perspective, this article describes and analyzes the processes, by which this teacher research initiative has become successful. Without any pretention of being objective or generalizable, the article does conclude with a ‘tick-box’ for policy makers, school managers and teachers searching for ways to make teacher research part of their school communities.
Uploads
Papers by Alderik Visser
Instances of political violence abroad and at home have recently cast Dutch society in a political, judicial and mental crisis of an unprecedented scale. In public discourse, fear of terrorism has triggered and /or mingled with widespread unease about the presence of large, mostly low-classed Islamic minorities, both adding to a more general moral panic about crime, violence and decay of decency. Faced with an intricate mixture of real and supposed social and political problems, not only Christian-democratic but also liberal politicians tend to put their trust almost solely in a series of cultural i.e. educational measures. In this article it will be argued that ‘moralizing’ the public sphere – the desired mimicry of nineteenth-century Christian bourgeois group – is not merely undesirable, but in a global world in fact unimaginable. Social peace and individual well-being would be better served, not from cultural policies that try to make discourses and curricula normative and homogenous, but from measures to make schools more effective for children facing the global challenge in social and economical terms.
Drafts by Alderik Visser
Talks by Alderik Visser
Conference Presentations by Alderik Visser
Instances of political violence abroad and at home have recently cast Dutch society in a political, judicial and mental crisis of an unprecedented scale. In public discourse, fear of terrorism has triggered and /or mingled with widespread unease about the presence of large, mostly low-classed Islamic minorities, both adding to a more general moral panic about crime, violence and decay of decency. Faced with an intricate mixture of real and supposed social and political problems, not only Christian-democratic but also liberal politicians tend to put their trust almost solely in a series of cultural i.e. educational measures. In this article it will be argued that ‘moralizing’ the public sphere – the desired mimicry of nineteenth-century Christian bourgeois group – is not merely undesirable, but in a global world in fact unimaginable. Social peace and individual well-being would be better served, not from cultural policies that try to make discourses and curricula normative and homogenous, but from measures to make schools more effective for children facing the global challenge in social and economical terms.